پروفسور قناتی کوردو در کتاب تاریخ ادبیات کوردی در رابطه با عثمان صبری میگوید: بعد از جگرخوین، عثمان صبری قله ادبیات کوردی است. در روشنگری و نبرد برای آگاهی در میان کورد، با دشواریهای بسیاری روبرو شده است. اما هیچگاه از اقدامات و فعالیتهای خود دست نکشیده و به نبرد برای آگاهی در میان کورد، دستیابی به استقلال و آزادی ملت کورد ادامه داده است.
۲۷ سال قبل در چنین روزی سیاستمدار، ادیب و شاعر شهیر کورد، عثمان صبری درگذشت. عثمان صبری از سوی خلق و هوالانش با عنوان آپی عثمان شناخته میشود. او ۷۰ سال از زندگی خود را در خدمت خلق و میهن خود سپری کرد. عثمان صبری در سال ۱۹۰۵ در روستای نارینجه از توابع سمسور در باکور کوردستان متولد شد. در سال ۱۹۲۲ تحصیلات خود را به پایان میرساند اما هیچگاه از علم و ادب دور نمیماند.
عثمان صبری در سال ۱۹۲۵ با خانواه خود به قیام شیخ سعید میپیوندند و سپس همراه با دو عموی خود دستگیر و در آمَد زندانی میشود. هر دو عموی آپی عثمان بدار کشیده میشوند و او هم در سال ۱۹۲۸ مورد عفو قرار گرفته و آزاد میشود. بار دیگر در سال ۱۹۲۹ همراه با ۲۶ نفر از شخصیتهای میهندوست کورد دستگیر شده و در همان سال آزاد میشود. آپی عثمان در سال ۱۹۲۹ عازم سوریه شده و در آنجا به عضویت سازمان خویبون در میآید.
قیام آگری
عثمان صبری در سال ۱۹۳۹ به باکور کوردستان میرود تا خلق کورد را در رابطه با قیام آگری سازماندهی نماید. این قیام از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۲ ادامه پیدا میکند. در مه ۱۹۳۱ آپی عثمان به دلیل فعالیتهای سیاسی از سوی دولت عراق دستگیر میشود. در سال ۱۹۳۸ آپی عثمان به دمشق بازگشته و در این شهر به کودکان کورد زبان کوردی را تعلیم میدهد. همچنین در میان سالهای ۱۹۴۲-۱۹۴۳ با میرجلادت علی بدرخان در مجله هاوار همکاری میکنند.
ادیب و شاعر کورد، عثمان صبری تلاشهای بسیاری را برای ترویج و گسترش زبان کوردی انجام داده است و در این راستا کتاب الفبای زبان کوردی را آماده کرده است. همچنین اشعار بسیاری را سروده و مقالات و داستانهای بسیاری را هم برشته تحریر در آورده است. بسیاری از نوشتهها و مقالات وی در هاوار و در مجلات دیگر کوردی منتشر شدهاند. اما او بیشتر به دنبال شعر بود. صبری در رابطه با شعر میگوید: اگر شعر و داستان برای هوشیاری و اگاهی خلق نوشته شوند، در جنبش رهایی دمکراتیک جای مهمی را به خود اختصاص داده و نقش پیشاهنگی را بر عهده خواهند کرفت. من هم در این باره تلاش کردهام.
تاسیس نخستین حزب کوردی در سوریه
عثمان صبری از سال ۱۹۵۷ همراه با شخصیتهای میهندوست، حزب دمکرات کوردی در سوریه را تاسیس میکند. این حزب نخستین حزب کوردی در سوریه است. در سال ۱۹۶۰ او و هوالانش از سوی حکومت سوریه بازداشت شده و در نهایت به دو سال زندان محکوم میشوند. در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ نیز مجددا دستگیر میشود و تا زمان مرگ خود تحت نظارت رژیم سوریه بود.
صالح گدو دبیرکل حزب چپ دمکراتیک که از دوستان عثمان صبری است در رابطه با شخصیت آپی عثمان میگوید: عثمان صبری مانند یک انقلابی کورد تمام زندگی خود را در زندان و فعالیت برای مسئله کورد اختصاص داده است.
موضع انقلابی در مقابل دشمن
صالح گدو در سال ۱۹۶۵ با عثمان صبری آشنا میشود. گدو در این باره میگوید که آپی عثمان در میان خلق مشهور بود، در باکور، باشور و روژاوای کوردستان دستگیر شده بود و ۱۹ سال از زندگی خود را در زندان سپری کرده بود. گدو در ادامه میافزاید: اپی عثمان از جمله سیاستمداران کورد است که آسیبهای فراوانی را از دشمن دریافت کرده است و در ادامه میافزاید: آپی عثمان از ایستارهای انقلابی برخوردار بود و دریافته بود که تنها از طریق مقاومت و مبارزه است که میتوان در مقابل دشمن بپاخاست. هر زمان که اپی عثمان دستگیر میشد، مواضع انقلابی خود را در مقابل دشمن نشان میداد. او نماد جوانمردی و مبارزه بود. آپی عثمان در سال ۱۹۶۹ دست از کار سیاسی میکشد، اما همچنان وضعیت سیاسی باکور کوردستان و خلق را پیگیری میکند. او بر ظلم و ستمکاری دولت ترک واقف بود.
آپی عثمان: امید دارم که پ.ک.ک کوردستان را آزاد میکند
صالح گدو در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت که بعد از سال ۱۹۸۰ ارتباط عثمان صبری با حزب کارگران کوردستان آغاز میشود. آپی عثمان امید داشت که پ.ک.ک کوردستان را آزاد میکند. رابطه بین رهبر اوجالان با عثمان صبری، رابطهای ویژه بود. او اوجالان را به عنوان رهبری مشاهده میکرد که در اینده سرنوشت خلق را تعیین کرده و ملتی را رهایی میبخشد.
صالح گدو در رابطه با نگرش دولت ترک به عثمان صبری میگوید: از آنجا که عثمان صبری شاهد توحش دولت ترک در مقابل خلق کورد بود همیشه میگفت که باکور کوردستان با مقاومت و قیام میتواند آزاد شود. عثمان صبری دولت ترک را به عنوان دولتی فاشیست مشاهده میکرد و میگفت: این فاشیسم هیچگاه به حقوق کورد اعتراف نمیکند.
عثمان صبری در سال ۱۹۹۳ در دمشق و در نتیجه بیماری چشم از جهان فروبست و در روژآوای کوردستان به خاک سپرده شد.
منبع: ANHA