آنکارا با سپر راز دولتی حفاظت میشود

تجربه نشان داده که «راز دولتی» (محرمانه‌ساختن پرونده‌ها)، حفاظت از مسئولین و اصرار بر مصونیت از مجازات؛ همکاری با جنایت است.

ترور پاریس در ٩ ژانویه ٢٠١٣ در نیمه شب انجام شده بود. به تلفن پاسخ نمی دادند.  پیام های ارسال شده بی پاسخ می ماند. یکی از زنان و ٣ همراهشان جلوی ساختمان شماره ١٤٧ در خیابان لا فایت ایستادە بودند. به رمز درب اول دسترسی پیدا کرده بودند. اما نتوانسته بودند از در دوم عبور کنند. هیچ کس زنگ در را جواب نمی داد. هیچ کس به طور تصادفی نیز ساختمان را ترک نکرد. یکی از آنها در دوم را هل داد. در به راحتی باز شد. ساعت از ٠١:٠٠ گذشته بود. هر سه جوان سریع وارد ساختمان شدند. وقتی به جلو در دفتر اطلاعات  دفتر کوردستان رسیدند، با کلیدی که روژبین به آنها داده بود، در را باز کردند. وقتی در را باز کرد، پای یکی از آنها را دیدند. پاهای سارا بود.  آنها با صحنه وحشتناکی روبرو شدند.  آنها شوکه شده بودند. روژبین کنار سارا بر پهلو افتاده بود. چشم هایشان بسته بود. همه جا خونین شده بود. پشت سارا به تلویزیون بود، چشمانش ورم کرده بود.  یک چمدان کوچک همراهشان بود. سارا و روناهی خود را برای رفتن به آلمان آماده کرده بودند، باید خیلی وقت پیش می رفتند. روناهی بین صندلی و میز روی صورتش افتاده بود. موهایش روی چشمانش را پوشانده بود. فضای داخلی دفتر تمیز و مرتب بود. همه چیز سر جای خودش بود. در این هنگام صدای فریادی بلند شد. فریاد یکی از جوانان بود که شوکه شده بود. هر سه جوان دیگر نتوانسته بودند به هوالان غرق در خون خود نگاه کنند. بیرون رفتند. وقتی بیرون رفتند، هم سراغ پلیس و هم سراغ مقامات کورد رفتند.

خبر اولیه ١٠ ژانویه ساعت  ٠٢:٣٠ در آژانس خبری فرات منتشر شد. کوردها در مرکز فرهنگی کوردی در پاریس، پلاک ١٤٧ خیابان لافایت تجمع کردند. دیگر تردیدی نمانده بود. سه زن کورد غرق در خون سارا، روژبین و روناهی بودند. سارا (سکینه جانسز) یکی از بنیانگذاران حزب کارگران کوردستان، روژبین (فیدان دوغان) نماینده کنگره ملی کوردستان در پاریس و روناهی (لیلا شایلمز) از اعضای جنبش جوانان کورد بود.

وعده دادرسی داده شده بود

چندین سال بعد از گذشت این رویداد، اگرچه شواهد زیادی در رابطە با ترور به دست آمدە است و به سرویس های اطلاعاتی ترکیه اشاره شدە است، اما ١٠ سال است که عدالت اجرا نشده است. البتە پس از این ترور، وزیر دادگستری قول داده بود که این ترور را در همه ابعاد آن روشن کند.

بلافاصله پس از ترور این سە هوال، برخی از سیاستمداران از هر دو کشور ترکیه و فرانسه دست به اظهارات دخالت آمیز زدند. با وجود این، ترور به سرعت تبدیل به موضوع دولت شد. کیفرخواستی که توسط دادستانی جمهوری تهیه نمود، جدی بودن این وضعیت را تأیید می کرد: بسیاری از اسناد موجود در روند نشان می دهد که میت ترکیە ممکن است در تدارک و اجرای ترور نقش داشته باشد. تنها مظنون رسمی، عمر گونی از ترکیه بود. قاتل چند روز قبل از ترور دستگیر و آزاد شده بود. او در پایان سال ٢٠١٦ چند روز قبل از شروع دادگاه به شیوەای مشکوک در زندان درگذشت.

مانع «راز دولت» در پیش روی این کشتار را بردارید

جامعه دمکراتیک کورد در فرانسه به مناسبت دهمین سالگرد کشتار بیانیه ای صادر کرد و گفت: مرگ قاتل عمر گونی چیزی را تغییر نمی دهد، زیرا کسانی که دستور داده اند هنوز زنده هستند. کوردها به ویژه از مقامات فرانسوی می خواهند که راز دولت (محرمانه‌ساختن پرونده) در پیش روی این کشتار را بردارند. اگرچه ١٠ سال از این ترور می گذرد، اما مقامات دولت فرانسه با خانواده قربانیان دیدار رسمی برگزار نکردند. اما چنین حملاتی به قدری مهم هستند که انتظار ملاقات مسئولان با خانواده ها می رود.

برگردیم به آغاز ماجرا

یک سال پس از قتل سه زن کورد، اسناد مربوط به رابطه عمر گونی که به او کایناک می گفتند، با سرویس های اطلاعاتی ترکیه فاش و در اختیار رسانه ها قرار گرفت. برخلاف بسیاری از ترورهای سیاسی قبلی، دستور کتبی این ترور توسط مقامات میت امضا شدە و در ژانویه ٢٠١٤ به همراه فایل صوتی در رسانه های دیجیتال به اشتراک گذاشته شد. این مسئلە هم نشان می دهد که این ترور کار دولت است. یادداشت تقاضا که به عنوان یک دستور ارزیابی می شود، در ١٨ نوامبر ٢٠١٢ بوده است.  در این سند،  وظیفه تدارک سوءقصد علیه اهداف مشخص شده بود که سارا نیز در میانشان بود و آن را به کایناک محول کرده بودند.

سندی که در ١٤ ژانویه ٢٠١٤ در رسانه ها منتشر شد، در ابتدای اکتبر ٢٠١٢، دو ماه قبل از ملاقات عمر گونی و ٢ عضو میت تهیه شده بود. ٢ روز قبل از افشا شدن این سند، در ١٢ ژانویه ٢٠١٤، فایل صوتی بین کایناک و میت افشا شد که در مورد نقشه ترور صحبت می کنند. دیگر هیچ شکی در مورد هویت واقعی کایناک وجود نداشت. او یک قاتل بود که از سوی سرویسهای اطلاعاتی ترکیه مامور شده بود وارد دیاسپورای کورد و دست به جنایت بزند.

سعی می‌گردید که از زندان فراری داده شود

با انتشار سند محرمانه و فایل صوتی، نقشه فراری دادن عمر گونی از زندان پاریس فاش شد. در ٤ ژانویه ٢٠١٤، عمر گونی منتظر دو نفر از آلمان بود تا او را ملاقات کنند. بر اساس کیفرخواست، یکی از آنها روحی سو و دیگری اومیت. س بود. قاتل از دوستانش می خواست که با میت ملاقات کنند و برای نقشه فرار اسلحه پیدا کنند.

اعلان شد که او قبل از محاکمه مرده است

چهار سال پس از ترور، عمر گونی در ١٧ دسامبر ٢٠١٦ در حالی که ٣٤ سال داشت به طور ناگهانی همراه با اسرار خود مرد. یک ماه مانده بود تا محاکمه شروع شود. قرار بود محاکمه از ماه دسامبر آغاز شود، اما به دلایلی که برای افکار عمومی همچنان نامعلوم است، رسیدگی به این پرونده به ٢٣ ژانویه ٢٠١٧ موکول شد. این محاکمه قرار بود کە در دادگاه کیفری ویژه پاریس برگزار می شد. این پرونده با مرگ عمر گونی خاتمه یافت.

درخواست تحقیقات از سوی قاضی جدید

با گذشت زمان اسناد جدیدی فاش شدە است که نقش سرویس های اطلاعاتی ترکیه در کشتن سه مبارز کورد را اثبات می کرد.  برای اولین بار در فرانسه، یک نهاد قضایی یک سرویس اطلاعاتی خارجی را در چنین حادثه ای مظنون تشخیص داد. قاتل مرده بود، اما پرونده به راحتی بسته نشده بود. خانواده های این سه مبارز و مردم کورد خواستار قاضی جدیدی برای شناسایی دستوردهندگان به کشتار و افشای همکاری جنایتکارانه سرویس های اطلاعاتی ترکیه شدند.

خانواده ها اوایل سال ٢٠١٧ درخواست کردند که تحقیقات جدید ادامه یابد. درخواست اولیه با اسناد جدید در دفتر دادستانی پاریس انجام شد. به این ترتیب در بهار همان سال تحقیقات مقدماتی در زمینه جنایت تروریستی و سازمان تروریستی آغاز شد. پس از گذشت یک سال، در ١٢ مارس ٢٠١٨، خانواده ها با طرح شکایت جدید، خواستار تعیین قاضی تحقیق شدند.  اسناد  در مورد عملیاتی توسط سرویس مخفی ترکیه با حساسیت برنامه ریزی شده بود، به دادستانی پاریس ارائه شد.

صدای اوزان از اسلو

در این زمان سند جدیدی افشا شد. این سند مربوط به این بود که رژیم ترکیه با کسانی که دستور ترور را صادر کردەاند رابطه دارد. در سال ٢٠١١، هاکان فیدان، رئیس میت، زمانی که با هیئت حزب کارگران کوردستان در اسلو ملاقات کرد و زمانی که گفت که آنها فعالیتهای کوردها را در فرانسه زیر نظر دارند، یکی دیگر از مقامات میت به نام اوزان نیز در آنجا بود. او خود را به این نام معرفی می کرد. اوزان در تمام جلسات از اولین نشست در ٣ ژوئیه ٢٠٠٨ در ژنو تا آخرین جلسه در ٥ ژوئیه ٢٠١١ به عنوان بخشی از مذاکرات اسلو شرکت کرده بود. منابع کوردی که از این دیدارها مطلع بودند، اعلام کردند که صدای یکی از افرادی که در فایل صوتی در حال گفتگو با کایناک در مورد نقشه ترور بود، شبیه صدای اوزان بود.

اعترافات دو مقام میت

آژانس خبری فرات در ١٠ ژانویه ٢٠١٨ اعترافات ٢ مقام میت را منتشر کرد.  مقامات میت در مورد آمران ترور و نقش عمر گونی در کشتار صحبت می کردند. کسانی که اعتراف می کردند ارهان پکچتین، مسئول عملیاتهای خارج از کشور استراتژیک ترین شاخه میت و آیدین گونل، رئیس منابع انسانی بودند. مقامات میت هنگامی که در حال برنامه ریزی ترورهای جدید علیه حزب کارگران کوردستان در باشور کوردستان بودند، در یک عملیات ویژه حزب کارگران کوردستان در ٤ آگوست ٢٠١٧ دستگیر شدند. هر دو مقام میت تایید کردند که یادداشت درخواست و برنامه ترور تهیه شده توسط میت را با عمر گونی علیه برخی از مقامات کورد در اروپا تدارک دیده اند.

نام‌های آنان تایید شد

پس از اعترافاتی کە صورت گرفتند، نام و مسئولیت مقاماتی از میت افشا شد که مهر آنان پای سند محرمانه ای بود که در ١٤ ژانویه ٢٠١٤ فاش شد: اوغور کان آییک؛ زمانی که اعتراف انجام شد، او رئیس امور ویژه بود.

بر اساس اعترافات گونل، زمانی که وی اعدام شد، رئیس اداره امور قومی در خارج از کشور (DBF) بود. اوغور یورت: وی در سال ٢٠١٨ رئیس اداره منطقه وان بود. در سال ٢٠١٣ مدیر شاخه مسئول عملیاتها بود. صباح الدین آسال: در سال ٢٠١٨ مشاور اطلاعات راهبردی بود. او در سال ٢٠١٣ معاون رئیس شاخه امور اتنیکی بود. آیهان اورهان: عضو شاخه عملیات بود.

در هیئت دولت جای گرفته بود

صباح الدین آسال را مهندس ترور سه زن مبارز کورد می دانستند. این فرد یکی از اعضای هیئت دولتی بود که در حال مذاکره با رهبر ملت کورد عبدالله اوجالان بود. بر اساس خبر خبرگزاری فرات در آن زمان که این اعترافات را منتشر کرد، آسال از افراد استراتژیک رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه بود. او در همان زمان دست راست هاکان فیدان رئیس میت بود.  گفته می شد که آسال تصمیم می گیرد چه کسی در هیئت مذاکرات شرکت کند.  برخی منابع مدعی می شدند که اوزانی مزبور در جلسات اسلو نیز صباح الدین آسال بوده است.

عملیات با تایید اردوغان انجام شد

ارهان پکچتین بیان کرد کە او کسانی را که فایل صوتیشان در ١٢ ژانویه ٢٠١٤ افشا شد می شناسد و آن جلسه نیز در هتلی در آنکارا انجام شده و بلیط هواپیمای عمر گونی نیز از آژانسی در محله ینی محله تهیه شده است. به گفته پکچتین، چنین جنایت حساسی بدون اجازه اردوغان ممکن نبود انجام شود. سلسله مراتب سند درخواست به شرح زیر آشکار شد: یادداشت درخواست باید به دست مشاور برسد. مشاور نیز آن را از رئیس جمهور سوال خواهد کرد، فکر نمی کنم خودش به تنهایی تصمیم بگیرد. زیرا این مسائل می تواند در سطح بین المللی مشکلاتی ایجاد کند. هر سه نفر بعد از مدتی ترفیع درجه یافتند. این امر خیلی فوری انجام شد. سه نفر ذکر شده عبارتند از: اوغوز یورت، اوغور کان آییک و آیهان اورهان.

سفیر عالی تاریکی

هنگامی که میت به عنوان سازمان دهنده قتل سه فعال سیاسی کورد نشان داده شد، یکی از مقامات سابق این سازمان بە عنوان سفیر عالی ترکیه در پاریس شد. نشانه های زیادی بود که انتصاب اسماعیل حکی موسی را زیر سوال می برد. دستگاە عدالت اروپایی از شبکه گسترده جاسوسان دولت ترکیه در آلمان، بلژیک، فرانسه، هلند و سوئیس سخن می گفت.

اسماعیل حکی موسی یک ماه قبل از کودتای ١٥ جولای ٢٠١٦ بر منصب مذکور نشستە بود. مساجد و انجمن های زیادی برای ترورهای جدید علیه کوردها در خدمت رژیم ترکیه بودند. سفیر عالی ترکیه در بروکسل از ١ نوامبر ٢٠١١ تا ١٥ اکتبر ٢٠١٢ اسماعیل حکی موسی بود. در آن زمان عمر گونی بین فرانسه، بلژیک و آلمان سفرهای زیادی داشت و نقشه های ترور را طراحی می کرد . در همان زمان به طور مخفیانه به ترکیه سفر می کرد و با ماموران MIT ملاقات می کرد. گونی برای اینکه خود را به فعالیت های جنبش کورد نزدیک نماید  در ١٨ نوامبر ٢٠١١ از آلمان به فرانسه آمده و به عضویت انجمن های کوردی در ایل دوفرانس درآمد. یک سال بعد، در اکتبر ٢٠١٢، او به ترکیه سفر کرد تا در مورد طرح ترور با ماموران میت صحبت کند.  چند هفته بعد، در ١٨ نوامبر ٢٠١٢، اسماعیل حکی موسی مأموریت خود را در سفارت عالی بلژیک به پایان رساند و دومین مسئول میت تبدیل شد. سپس دستور انجام وظیفه به گونی داده شد.

اطلاعات جالب دیگر، اطلاعات مربوط به مرگ مشکوک عمر گونی بود که ٦ ماه پس از انتصاب موسی به سفارت عالی ترکیه در پاریس منتشر شد. زمانی که اسماعیل حکی موسی شروع به ملاقات با رهبران فرانسه کرد و در تلویزیون های فرانسه ظاهر شد، بازرسان اروپایی نگران بودند که کماندوهای سیار سرویس مخفی ترکیه استخدام شده اند. روزنامه لوموند در شماره ١٥ مارس ٢٠١٨ خود، ملاقاتی را در سال ٢٠١٧ فاش کرد که بین یک افسر پلیس سابق، یک تک تیرانداز و چند مامور ترک در پاریس انجام شده بود. در خبرها آمده بود که یک مقام عالی رتبه در بلژیک به عنوان هماهنگ کننده دیپلماسی ترکیه در پاریس فعالیت می کند. چه کسی این کماندوهای ترور را هماهنگ می کرد؟ پاسخ واضح بود: سرویس مخفی ترکیه.

در پرونده ای در بلژیک، احزاب کورد پرونده ای را به دادگاه ارائه کردند و نشان دادند که شبکه گسترده ای برای جاسوسی و ترور در اروپا وجود دارد، از جمله سفیر سابق ترکیه در پاریس، اسماعیل حکی موسی و نقش افراد زیادی در کشتر پاریس را مشخص می کند. در این پرونده آمده است که دست اندرکاران ترور در بروکسل نشان می دهد که اسماعیل حکی موسی هماهنگ کننده این ترور بوده است. این پرونده مربوط به تروری در سال ٢٠١٧ بود علیه رمزی کارتال، رئیس مشترک کنگره خلق و زبیر آیدار، عضو شورای اجرایی KCK بود.  جلسه رسیدگی به پرونده در ١١ مارس ٢٠٢٢ برگزار شد و حکم در ١٣ ماە مە صادر شد. با وجود اینکه اسناد زیادی در رابطه با تیم ترور ترکیه وجود داشت، اما افراد تیم ترور تبرئه شدند.

آیا اروپا ترکیه را به خاطر آوردن تروریسم به اروپا محکوم خواهد کرد؟

دادستانی پاریس تصمیم گرفت با سوء ظن نسبت به بروکسل در ماە مە ٢٠١٩ پرونده را بازگشایی کند. یک دادستان جدید ضد امور تروریستی برای تحقیق درباره همدستان عمر گونی منصوب شد. شبکه گسترده ای از جاسوسی و ترور در فرانسه، بلژیک و آلمان تحت تعقیب قرار گرفت. در دهمین سالگرد ترور پاریس، هنوز همه قطعات این پازل کنار هم قرار نگرفته است. هنوز نگرانی هایی در مورد آن وجود دارد. مقامات کشورهای مربوطه هنوز جسارت افشا و محاکمه شبکه ترور ترکیه را ندارند. در این مورد نشانه ای بروز نمی دهند. تجربه نشان می دهد که راز دولت، حمایت از مسئولین و اصرار بر مصونیت از مجازات؛ همکاری با جنایت است.