روز پنجشنبه اعلام شد که ۵ گروه تبهکار در مناطق اشغال شده سوریه از سوی ترکیه تحت عنوانی جدید و چتری نظامی با نام «جبهه السوریه لتحریر» (جبهه آزادی برای سوریه) سازماندهی و در هم ادغام شده‌اند. همزمان با این اقدام اتاق اقدام بزرگ نیز اعلام موجودیت کرده است.

این تحولات یک روز بعد از دیدار نخست خلوصی آکار از مناطق شمال سوریه و خصوصا منطقه عزاز شروع شدند. طبق اطلاعات کسب شده از منابع محلی، خلوصی آکار با فرماندهان گروه‌های تبهکار هم دیدار کرده است. دیدار آکار چند ساعت بعد از عملیات پاسخ مجلس نظامی باب در ۷ سپتامبر علیه یک پایگاه نظامی اشغالگران که به مرگ ۴۰ نفر از نظامیان ترک و تبهکاران وابسته به آن منجر شد، صورت گرفت. این عملیات در روستای یاشلی از توابع شهر باب صورت گرفت.

هدف از ایجاد جبهه آزادی برای سوریه

جبهه السوریه لتحریر اکنون متکشل از ۵ گروه تبهکار با عناوین ذیل است: فرقه الحمزات، لیوا سلطان سلیمان شاه، فوره المعتصم، فرقه ۲۰ و صقور الشام. گروه سلیمان شاه و حمزات کانون تشکیل این گروه جدید هستند.

فرقه الحمزات ۲۳ آوریل ۲۰۱۶ با ادغام ۵ گروه و با نظارت سازمان اطلاعات ترک ایجاد شد. مرکز این گروه در شهرک مارع از توابع شمال حلب بود. فرقه الحمزات متشکل از این گروه‌ها بود: لیوا الحمزه، لیوا الزیقار، لیوا الشمال، لیوا ماری الصمود، لیوا مهام خاصه.

در ابتدای سال ۲۰۱۶ ائتلاف بین‌المللی از طریق ترکیه، حمایت‌های لجستیکی خود را از این گروه نشان داد، اما بعد از چند ماه این کمک‌ها و حمایت‌ها قطع شدند. اما علت‌های قطع این کمک‌ها اعلام نشدند.

فرقه الحمزات از ایدئولوژی اسلامگرایانه رادیکال ضدغربی برخوردار بود و در چارچوب احیای حاکمیت عثمانی در خاورمیانه فعالیت می‌کند. این فرقه از فعالترین گروه‌های همراه با ارتش اشغالگر ترک بود و شهرهای منطقه جرابلس و روستاهای آن در اگوست ۲۰۱۶، بعد از خروج داعش به این گروه تحویل داده شد.

سازمان نظارت بر حقوق بشر سوریه SOHR در این باره اعلام می‌کند: بسیاری از تبهکاران داعش به گروه تبهکاری فرقه الحمزات پیوستند و در اواخر سال ۲۰۱۷  ادغام خود را با تبهکاران ارتش میهنی اعلام کرده و مستقیما از ترکیه دستور می‌گیرند.

لیوا سلطان سلیمان شاه

اکثریت تبهکاران این گروه از روستاهای ترکمن شمال سوریه هستند. محمد الجاسم (ابو امشه) رهبری این گروه را بر عهده دارد. این گروه در بهار سال ۲۰۱۶ تشکیل شد و در حملات اشغالگری به مناطق شمال سوریه مانند عفرین و جرابلس شرکت کردند. علیرغم اظهارات بین‌المللی مبنی بر محکومیت این گروه و اعلام جنایت این گروه، گروه سلیمان شاه همچنان جنایت خود را از اعم از قتل و آدم‌ربایی خصوصا در منطقه عفرین انجام می‌دهد. طبق گزارشات سازمان نظارت بر حقوق بشر عفرین-سوریه، تبهکاران سلطان سلیمان، تا کنون نزدیک به ۷۵۰۰ نفر را ربوده‌اند.

در بسیاری از تصاویر مشخص می‌شوند که تبهکاران داعشی، همراه با ارتش ترک حملات خود را به مناطق شمال و شمال شرق سوریه ادامه داده‌اند. همچنین جنایاتی را مانند داعشی‌ها همچنان ادامه می‌دهند. تبهکاران این گره در حملات اشغالگرانه به گری سپی و سریکانی نقش مهمی را ایفا کرده‌اند.

محمد امین سویید از نویسندگان و فعالان سیاسی در رابطه با این موضوع می‌گوید: دولت اشغالگر ترک گروه‌های تبهکاری را مجددا سازماندهی کرده و در این سازماندهی مجدد، گروه‌های وفادار به دولت ترک را برمی‌گزیند. از گروه جدید خواسته می‌شود که گروه‌های کوچک را منحل کرده و همراه با تنش‌های موجود در منطقه، سازماندهی‌های جدید را مدیریت کند. وی در ادامه افزود: ترکیه منطقه را به عنوان منبع نیروی انسانی می‌نگرد تا اقدامات پلید خود را در خارج از ترکیه انجام دهد.

طبق گزارش‌های سازمان نظارت بر حقوق بشر سوریه، دولت ترک ۱۳ هزار تبهکار را در گروه‌های حمزات و سلطان سلیمان شاه به لیبی اعزام کرد تا همراه با حکومت وفاق علیه ارتش میهنی لیبی وارد عمل شوند. این سازمان پیش از این هم اعلام کرده بود که شمار تبهکارانی که ترکیه به قره باغ علیه ارمنستان اعلام کرده است بیش از ۲ هزار تبهکار بوده است. همچنین اسامی ۲۳۱ تبهکاری را هم که در جنگ کشته شده‌اند مستند کرده است.

محمد سویید در رابطه با ایجاد جبهه آزادی برای سوریه هم اعتقاد دارد: گامی که دولت ترک تلاش دارد تا آن را بردارد این است که گروه‌های تبهکار در شمال سوریه را در هیات التحریر الشام ادغام کرده و گروه نظامی متحد و یکپارچه‌ای را از تمامی گروه‌های تبهکار شمال سوریه در مناطق اشغالی ایجاد کند.

نشانه‌های چنین اقدامی از سخنان محمد جاسم، سر تبهکار رئیس گروه سلطان سلیمان شاه آشکار می‌شود. جاسم در ۷ ماه جاری اعلام کرده بود که ما آماده هستیم که هیات التحریر الشام گفتگو کنیم و در مقابل رژیم سوریه و نیروهای متحد با وی در ادلب بجنگیم.

سویید در این باره هم اعلام کرد که برخوردهای گروه‌های نظامی تقسیم‌بندی‌های اخیر را متوقف نمی‌کند و در این باره اعلام کرد که حتی اگر فرماندهان گروه‌ها در رابطه با ایجاد گروه جدیدی هم به توافق برسند، در نهایت آشوب و برخورد ایجاد می‌شود.

تغییر اسامی و بازی با کلمات

گروه‌های تبهکار با هر عنوانی که باشند، نقش‌های متفاوتی با یکدیگر ندارند. علیرغم انکه به کرات چترها و عناوین کلی برای این گروه‌ها ایجاد شده است، اما شمار، سند و تصاویر منتشر شده از منطقه نشان دهنده تنش و برخوردهای این گروه‌ها با یکدیگر در مناطق اشغال شده است. طبق نظر ناظران بحران سوریه، دولت ترک تلاش می‌کند تا مناطق شمال سوریه را امن نشان بدهد، اما در واقع بین گروه‌های ساکن در این منطقه همواره جنگ در میان بوده و نقض قوانین و حقوق خاتمه پیدا نکرده است.

دولت ترک نام جبهه النصره را به جبهه الفتح الشام تغییر داد و در تابستان ۲۰۱۶ ارتباط آن را با القاعده اعلام کرد. دولت ترک همان بازی را با داعش و پیش از آن با جبهه النصره هم انجام داده بود و انها را در مناطق موصل، شنگال، کوبانی و رقا و مناطق دیگر مورد استفاده قرار داده بود. در این سال‌ها، تصاویر نظامیان ترک و تبهکاران داعشی همراه با هم در مرز ترکیه-سوریه منتشر شده‌اند. همچنین کنسولگری ترکیه در موصل از سوی داعش تصرف و سپس افراد حاضر در آن به سلامتی به ترکیه بازگشتند. همین مسئله همکاری بین ترکیه و داعش را در آن زمان آشکار کرده بود.

همچنین  در همان زمان هم کاملا آشکار بود که داعش و جبهه النصره سازمان‌های تروریستی در سطح جهانی هستند، و دولت ترکیه با رهبری اردوغان تنها نیرویی بود که از آنها حمایت و پشتیبانی می‌کرد. دولت ترک اسامی این گروه را از جنبش فتح و به هیات التحریر‌ الشام تغییر داد تا جنایات این گروه را مخفی کند و از آنها در اشغال و قتل‌عام خلق‌های منطقه در شمال-شرق سوریه استفاده کند. در حمله به گری‌سپی و سریکانی ترکیه این گروه‌ها را مجددا سازماندهی کرده و تحت عنوان ارتش میهنی سوریه متشکل کرده و این گروه اعمال جنایتکارانه خود را از اعم از قتل و آدم‌ربایی تا تجاوز و تعدی انجام داد. اکنون هم ترکیه بار دیگر این گروه‌ها را با عنوان جدید جبهه آزادی سوریه سازماندهی می‌کند تا این گروه‌ها را از اتهامات پیشین مبری کند.

جنایات جنگی در مناطق اشغال شده

کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد در سپتامبر سال ۲۰۲۰ گزارشی را در خصوص جرایم و جنایات و نقض قانونی گروه‌های تبهکار وابسته به دولت ترک در مناطق شمالی سوریه منتشر کرد. در این گزارش آمده بود که دولت ترک از طریق گروه‌های تبهکار سوری با عنوان ارتش میهنی سوریه در مناطق اشغال شده دست به جنایت زده است.

برت مک گورک، نماینده ویژه آمریکا در ائتلاف بین‌المللی علیه داعش در تویتی تایید کرده بود که ترکیه بین سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۶ بیش از ۴۰ هزار داعشی را از ۱۱۰ کشور جهان از طریق مرزهای خود به سوریه اعزام کرده است. مک گورک همچنین اعلام کرده بود که عقب‌نشینی آمریکا از برخی از مناطق شمال سوریه باعث دست زدن به جنایاتی مانند آدم ربایی، تاراج، مهاجرت اجباری و در نهایت حاکمیت ترکیه بر این مناطق شده است.

طبق گزارش‌های سازمان‌های حقوقی و رسانه‌های منطقه‌، به دلیل حملات ارتش اشغالگر ترک به عفرین، سریکانی و گری سپی، نزدیک به ۷۰۰ هزار شهروند که اکثریت آنان کورد هستند، ناگزیر به مهاجرت و آوارگی شده‌اند. این اقدام بزرگترین موج برای تغییر دموگرافیکی منطقه در سوریه از سال ۲۰۱۱ بوده است. سازمان حقوق بشر منطقه جزیر و عفرین نیز اعلام کرده است که نزدیک به ۵۰۰ هزار خارجی از سوی ترکیه در مناطق اشغال شده مستقر شده‌اند. ترکیه این افراد را از مناطق جنگی سوریه و کمپ‌های آن به این مناطق اعزام و مستقر کرده است. همچنین به دلیل جنگ و تنش بین گروه‌های تبهکار در منطقه، تاکنون صدها غیر نظامی به قتل رسیده‌اند.

منبع: ANHA