۲۲ سال از شهادت هوزان سرحد می‌گذرد، اما شخصیت، موضع‌گیری و طنین صدای تنبور وی در حافظه تاریخی کورد همیشه زنده بوده و خواهد بود.

هوزان سرحد هم هنرمند انقلاب و هم رزمنده خلق خود بود و در انجام هر دو نقش خود بدون تردید از هیچ تلاشی فروگذار نکرد. سرحد در تمام عرصه‌های حیات و مبارزه، با روحی خلاقانه و آفرینشگر عمل کرده و آثار انقلابی خود را به خلقمان هدیه کرد. هر چند سالیان درازی در اروپا زندگی کرد، اما همیشه خود را با اروپا بیگانه احساس می‌کرد و شوق بازگشت به کوردستان وی را به کوه‌های سر به فلک کشیده کوردستان بازگرداند. همیشه می‌گفت: برای یک انقلابی بازگشت به میهن یک معیار است.

معیار موزیک انقلابی

هوزان سرحد بعد از سالیان دراز فعالیت و مبارزه در اروپا، به کوردستان بازگشت. در یک دست سلاح و در دست دیگرش تنبور، مجالس شب‌نشینی گریلاها را با طنین تنبور و ترانه‌هایش می‌آراست. سرحد می‌دانست که تا زمانیکه جامعه کوردستان به آزادی دست پیدا نکند و از دست اشغالگران رهایی پیدا نکند، نمی‌توان به هنر آزاد نیز دست پیدا کرد، او آرزوی بازگشت به منطقه بوتان و نبرد داشت، اما شمال کوردستان در اشغال دولت ترک قرار داشت و او هم سودای مبارزه در سر داشت. هوزان سرحد با چنین هدفی به باکور کوردستان بازگشت. اما در ۲۲ ژوئیه ۱۹۹۹ در جریان نبردی در منطقه الکه در شرنخ به خیل جاودانان کوردستان پیوست. شهید سرحد ترانه‌های بسیاری را از خود برجای گذاشته است که اکنون به معیاری برای موسیقی انقلابی تبدیل شده‌اند.

شروع فعالیت حرفه‌ای موزیک از سن ۷ سالگی

هوزان سرحد در سال ۱۹۷۰ در منطقه زیدکان از توابع آگری متولد شد و از پنج خواهر و برادر خانواده کوچکتر بود. بعد از درگذشت پدر، به پانوس می‌روند و کودکی و نوجوانی خود را در این منطقه می‌گذراند. تحصیلات دبیرستان را نیز در همین شهر ادامه می‌دهد. اما هوزان سرحد در سنین پایین، از ۷ سالگی سودای هنر در سر داشت. نواختن تنبور را از برادرش عارف الپ دوغان می‌آموزد و در این راه از مخالفت‌ها و مشکلات نیز نا امید نمی‌شود و در مدتی کوتاه می‌تواند نواختن تنبور را بیاموزد.

در هجده سالگی خود در کنسرواتوار دولتی موزیک ترکی و  دانشگاه اژه در ازمیر پذیرفته می‌شود. بعدا در کنسرواتوار با تار آذری مشغول نواختن می‌شود. همزمان با آن نواختن فلوت، گیتار، تنبور و  کلارینت را هم ادامه می‌دهد.

هوزان سرحد در یادگیری تکنیک‌های نوازندگی پیشرفت کرده و  همزمان با این پیشرفت‌ها متوجه فرهنگ و موزیک کوردی شده و در رابطه با ان نیز مشغول تحقیق می‌شود. در زمانیکه در کنسرواتوار بود، فشارهای شدیدی برای دور کردن توجه وی از موزیک و فرهنگ کوردی را تحمل کرد. همزمان با آن، عارف الپ دوغان نیز در کنسرواتوار دانشجو است. در این زمان بردارش تلاش می‌کند تا توجه وی را به سوی دستگاه‌های آوازی منطقه اژه جلب کند، اما هوزان سرحد پاسخ داده بود که دستگاه‌هایی از این سنخ در میان کوردها نیز وجود دارند؛ خصوصا که دستگاه‌های حجاز. تمام درخواست‌های برادرش را رد می‌کند. هوزان سرحد با نواختن آلات متعدد موسیقی، فرهنگ جدیدی از موزیک را به نمایش می‌گذارد و بر ترانه‌های منطق بوتان و سرحد متمرکز می‌شود.

شناخت جنبش آزادی

فوریه ۱۹۹۱ زمانی است که هوزان سرحد به خوبی آموزش دیده و در زمینه موزیک تبحر یافته است. با ذهنیت ملی کوردی نیز آشنایی پیدا کرده و بر اساس این آگاهی ملی، مبارزه برای زندگی را آغاز می‌کند. مانند تمام کسانی که خود را هنرمند کورد معرفی می‌کردند، رفتار نمی‌کند. در تمام عرصه‌های زندگی تمایزات خود را نشان می‌دهد و می‌خواهد که در حوزه هنر به ملت خود خدمت کند، تمام توجه وی در این زمان بر مبارزه آزادی خلق کورد متمرکز است. هوزان سرحد سپس با فلسفه آزادیخواهانه پ.ک.ک آشنا می‌شود، از سال ۱۹۹۱ با همسرش، ییلدز در ماه ژوئیه، عازم کوه‌های کوردستان شده و برای آزادی خلق کورد و کوردستان به صفوف مبارزه می‌پیوندند. سپس هر یک در گروهی جداگانه مشغول مبارزه می‌شوند. ییلدز مدتی بعد از جزیره بوتان دستگیر و با مجازات ۱۲ سال و ۶ ماه زندان روبرو می‌شود.

انقلابی باید به میهن بازگردد

هوزان سرحد اکنون رزمنده و هنرمند خلق خویش است. بعد از پیوستن به صفوف حزب کارگران کوردستان، نه فقط در حوزه نظامی، بلکه در حوزه هنری و فرهنگی نیز تلاش‌های خود را افزایش می‌دهد. اما مبارزه یکطرفه امکان‌پذیر نبود. عازم اروپا می‌شود و به مرکز هنرکوم می‌پیوندد. چهار سال در اروپا می‌ماند. هر چند می‌تواند در حوزه هنری دست به اقدامات مهمی بزند، اما اعلام می‌کند که برای یک انقلابی بازگشت به میهن یک معیار است و در سال ۱۹۹۶ به کوردستان باز می‌گردد. مدتی در منطقه زاپ می‌ماند و به مرکز هنری مزوپوتامیا در هولیر پیوسته و فعالیت‌های چشمگیری را در این مرکز ادامه می‌دهد.

آثار شهید هوزان سرحد

هوزان سرحد علیرغم امکانات محدود، تجربه‌های جدیدی را رقم می‌زد و احساسات انقلابی وی اجازه می‌داد که آثار هنری گرانقدری را تولید کند. مبارزه و مقاومت خلق کورد محور اصلی آثار هنری وی را تشکیل می‌دهند. عشق وی به سرزمین و کورد، تم اصلی آثار وی بودند، به همین دلیل است که هوزان سرحد اکنون نیز بعد از گذشت ۲۲ سال همچنان صدایی زنده در تمام بخش‌های کوردستان محسوب می‌شود. هوزان سرحد با لهجه‌های سورانی و کورمانجی ترانه سروده است. هولیر، مزگینا لهنگ، آخ کوردستان، ونکان، پاییر، شیر شیر است، یه یادی ...، سیپانی خلات، چوکا سر داره و سر بانیکا از جمله ترانه‌های مشهور شهید سرحد هستند.