خلیفه حفتر فرماندهی کل ارتش میهنی لیبی اعلام نمود که ائتلاف سیاسی صخیرات خاتمه یافته و نمایندگی خلق را می‌پذیرم. با خاتمه یافتن توافق سیاسی، صخیرات به بخشی از تاریخ این کشور تبدیل می‌شود. همچنین خلیفه حفتر اعلام نمود که توافق سیاسی را باطل اعلام کرده و اظهار داشته است که ما نهادهای دولتی را بر مبنای اراده خلق تاسیس کرده و اراده خلق را از طریق موظف نمودن فرماندهی عمومی کنونی مشخص می‌کنیم.

حفتر در سخنان خود اعلام کرد که ارتش تحت فرمان وی بر اساس خواسته‌های خلق عمل کرده و همزمان با تمامی نیروی خود ادامه خواهد داد. اندکی بعد از اظهارات خلیفه حفتر، بنغازی و برخی از شهرهای شرق لیبی شاهد تظاهرات گسترده خلق بوده و حمایت خود را از اظهارات فرماندهی کل ارتش میهنی لیبی اعلام کردند، همچنین تظاهر کنندگان از وی خواسته‌اند که امور کشور به تمامی تحت اختیار حفتر قرار گرفته و به تمامی شیوه‌های ممکن سیاسی، آشفتگی در این کشور خاتمه یابد.

با رویدادهای اخیر و اظهارات حفتر می‌توان گفت که این تغییرات یک شبه روی نداده و از مدت‌ها پیش اقدامات و طرح‌هایی برای خاتمه دادن به وضعیت آشفته و بی‌ثبات کنونی در دست طرح و بررسی بوده است. مدتی قبل فرماندهی ارتش لیبی از خلق خواسته بود که نسبت به آینده لیبی و اینکه خواستار حاکمیت کدامیک از گروه‌ها در لیبی هستند اعلام موضع نمایند.

واکنش‌های سریع و مثبت برای تصمیم حفتر

در پاسخی سریع به فراخوان خلیفه حفتر، بخش‌های مدنی و غیر نظامی این کشور خواستار حاکمیت کشور اداره ممکلت از سوی حفتر شده‌اند. این اقدام به عنوان پایان غیر رسمی حاکمیت الوفاق با رهبری فیاض السراج در طرابلس به شمار می‌رود که از سوی ترکیه حمایت می‌شود.

اکنون معلوم می‌شود که این تصمیم یکطرفه و مستقل گرفته نشده است. عقیل صالح رئیس مجلس نمایندگان این مشور مدتی قبل به منظور پایان دادن به بی‌ثباتی‌های لیبی این ابتکار عمل را آغاز کرده بود. این ابتکار عمل در رابطه با چگونگی تقسیم ریاست مجلس موجود با رهبری فیاض السراج و تاسیس مجدد ریاست مجلس و همچنین تاکید بر نقش نیروهای مسلح برای حفظ لیبی بود.

در جریان تحولات اخیر، مجلس عالی شیوخ و ریش سپیدان لیبی (سنای لیبی) روز جمعه با انتشار بیانیه‌ای به طور رسمی ارتش را موظف نمود که امور مملکت را به کنترل درآورده و فسخ پیمان صخیرات که در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود را اعلام کرد.

همپیمانی صخیرات و بندهای مهم آن

اکنون همه می‌دانند که راه حل آزادی لیبی، پایان دادن به پیمان صخیرات است که در ۱۷ اکتبر سال ۲۰۱۵ بین گروه‌های رقیب لیبی امضا شده است. این ائتلاف در شهر صخیرات کشور مراکش و با حمایت سازمان ملل متحد و رهبری نمایندگان بین‌المللی، مارتین کوبلر امضا و هدف از آن خاتمه دادن به جنگهای داخلی لیبی بود که از سال ۲۰۱۴ آغاز شده بودند. بر همین اساس ۲۲ نماینده لیبی این هم توافق را امضا کرده و در ۶ آوریل از سوی اکثریت گروههای سیاسی وارد مرحله عمل شد.

این توافق دارای ۶۷ ماده بود و از ۹ بخش تشکیل می‌شد. مهمترین بندهای آن عبارت بودند از: رئیس دولت در مجلس حکومت وفاق که فیاض السراج رهبری آن را بر عهده دارد، مسئولیت خواهد دشت و در این مرحله موقتی که ۱۸ ماه ادامه می‌یابد، در صورتیکه نتواند به مسئولیت‌ها و وظایف خود عمل کند، می‌تواند تا ۶ ماه این مدت را تمدید نماید. همراه با این، نمایندگان لیبی با رهبری عقیل صالح در تبرق، مشروعیت خود را از این توافقنامه و ائتلاف گرفته و مجلس عالی با رهبری خالد مشیری را تاسیس کردند.

آینده حضور دولت ترک در لیبی بعد از ائتلاف صخیرات

اکنون مشیر خلیفه خاتمه یافتن ائتلاف صخیرات را اعلام کرده است، خاتمه یافتن این ائتلاف به معنای قطع ارتباط با نهادهایی است که به رهبری فیاض السراج و همکاری با اردوغان در لیبی کنترل بخش‌هایی از این کشور را در دست داشته و با توجیه و حمایت از شبه نظامیان این کشور زمینه مداخلات ترکیه در لیبی را فراهم کرده‌اند. به همین دلیل ناظران براین باورند که خاتمه دادن به این همپیمانی می‌تواند ضربات جدی  و سنگینی را برای اردوغان در پی داشته باشد.

همراه با این تصمیم که تمامی طرح‌های ترکیه، قطر و ائتلاف گروه‌های اسلامگرا را در لیبی خنثی می‌کند، می‌تواند در آینده به ایجاد شکاف‌هایی نیز در این کشور منجر شود. از طرف دیگر در صورتیکه فیاض السراج بر مواضع خود همچنان تاکید داشته باشد، احتمال دارد که به قطع رابطه شهرهای شرق با غرب لیبی نیز بینجامد. همزمان ارتش لیبی نمی‌تواند برای طرح‌های اخیر خود و نیز افزایش حملات ترکیه و تروریست‌ها حمایت جامعه جهانی را به سوی خود جلب کند، با تمامی این موارد پایگاه مستحکم حفتر در لیبی می‌تواند همچنان برگ برنده‌ای در دست وی باشد.

به قدرت رسیدن ارتش لیبی راهی برای حل فساد و بی‌ثباتی در کشور

دکتر جبریل العبید آکادمیسین و سیاستمدار لیبی در واکنش به تصمیم ارتس لیبی و خلیفه حفتر اظهار داشت که این اقدام ارتش و حفتر تنها راه ممکن سیاسی و آزادی لیبی از باتلاق فساد و بی‌ثباتی است. عبیدی تفاهمنامه صخیرات را مایه شرم می‌داند. این چهره سیاسی و دانشگاهی لیبی  براین باور است که این ائتلاف راه را برای بازگشت گروه‌های اسلامی به لیبی باز کرده و در نتیجه باید خلق و نیروهای ملی برای سرنگونی حکومت و نهادهای سیاسی که بر اساس پیمان صخیرات، با همکاری اخوان المسلمین و طی همکاری ترکیه و قطر ایجاد شده بود عمل نمایند.  العبیدی تاکید نمود که از فراخوان فرماندهی کل ارتش لیبی، حفتر حمایت کرده و حمایت از ارتش لیبی تنها راه برای رهایی لیبی از وضعیت بی‌ثبات کنونی است.

منبع: ANHA