در رابطه با تحولات اخیر و اعزام نیروهای ترکیه به لیبی و وضعیت شهر ادلب، ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و طیب اردوغان امروز با هم دیدار میکنند. با هر نشستی، خلقهای سوریه سه طرف عمده و درگیر در سوریه را به یاد میآورند؛ ترکیه، روسیه و ایران. و این در حالی است که اکنون نیروهای ایران با فشار نیروهای خارجی مواجه و ایران تا اندازهای در سوریه از موضع تضیف شدهای برخوردار است.
دیدارهای پیشین این سه کشور به هزینه خلقهای سوریه برگزار شد
با چهارمین نشست آستانه هم پیمانی بین روسیه، ترکیه و ایران ایجاد شده و از طریق این هم پیمانی، منطقه عاری از سلاح که روسیه و نیروهای رژیم سوریه در مناطق دمشق، حلب و حمص حاکیمت را بدست آوردند، ایجاد شد. همزمان با آن ترکیه با هزاران تبهکار و خانوادههای آنها به این منطقه اشغالی اعزام شدند و در مناطق جرابلوس، باب، عزاز و عفرین و طی ماههای اخیر، گری سپی و سریکانی نیز دست به تغییر دموگرافیک زدند. از همان زمانی که این ائتلاف بین این دولتها ایجاد شد، ادعا میشود که حضور نیروهای آنان صرفا به دلیل حفظ آتشبس است. اما در واقع دست به تهاجمی علیه خلقهای سوریه زدهاند.
در این رابطه مرکز نظارت حقوق بشر سوریه SOHR با انتشار گزارش سالانه خود اعلام نموده است که در نتیجه توپباران ترکیه و نیروی هوایی این کشور، ۹۹۳ غیر نظامی، ۶۷۵ بزرگشال و ۱۹۳ کودک پایینتر از ۱۸ سال و ۱۲۵ زن نیز قربانی شدهاند. همچنین نیروهای مسلح ترکیه در مناطق مرزی ۴۴۵ غیر نظامی، ۳۲۴ مرد، ۷۹ کودک و ۴۲ زن را نیز به قتل رساندهاند. در گرازش SOHR آمده است که در نتیجه عملیات ترکیه در داخل سوریه، تحت عنوان درع الفرات، شاخه زیتون و چشمه صلح، هزاران غیرنظامی آواره شده و وضعیت انسانی نیز شرایط بسیار ناگواری دارد.
رقابت ترکیه و سوریه در ادلب و طرابلس
محب صالح از نویسندگان و دانشگاهیان سوریه در رابطه با رقابتهای ترکیه و روسیه در ادلب و طرابلس با خبرگزاری هاوار به گفتگو پرداخته است. محب صالح در این گفتگو در ابتدای سخنان خود گفت: موضوع مذاکرات روسیه-ترکیه اکنون صرفا محدود به موضوع سوریه نیست، خصوصا در ادلب و شمال سوریه؛ اکنون این مذاکرات به وضعیت لیبی و پایتخت ان، یعنی طرابلس ارتباط دارد. نیروهای خلیفه حفتر که از سوی روسیه و عربستان حمایت میشوند، به نزدیکی پایتخت این کشور روسیدهاند. مصر تلاش دارد تا پایتخت را از دست نیروهای حکومت وفاق وابسته به اخوان المسلمین، ترکیه و قطر آزاد کند. صالح در ادامه سخنان خود افزود: بر این اساس نتایج وضعیت شمال سوریه و خصوصا در التهاب مذاکرات سیاسی روسیه- ترکیه بود، اما اکنون به دلیل تغییر صحنه سیاسی در لیبی و طرابلس، اکنون دچار تغیر شده است.
محب صالح در بخش دیگر از این گفتگو اظهار داشت که روسیه در ادلب بر نیروهای ترکیه فشار وارد میکند تا به دستاوردهای سیاسی در طرابلس دست یابد. ترکیه نیز تهدید مینماید که به شیوهای نظامی در لیبی دست به مداخله میزند تا دستاوردهای سیاسی خود را در ادلب حفظ نماید. در این نشست دو طرفه بین روسیه و ترکیه، که در حال برگزاری است، ناظران بر این مبنا وضعیت آینده در ادلب و طرابلس و تاثیر گذاری آن بر روابط روسیه و ترکیه را پیشبینی میکنند. همچنین راه حلهای سیاسی را در راستای منافع مشترک این دو کشور هستند مورد بحث و بررسی قرار میدهند.
وابسته به وضعیت ادلب محب صالح در بخش دیگری از سخنان خود افزود: تحولات موجود در روابط ادلب از منظر دولت سوریه و متحدان این کشور نیز میتواند بر وضعیت کنونی تاثیرگذار باشد.
علیرغم بمباران هوایی که همچنان ادامه دارد، مذاکرات روسیه و ترکیه همچنان در معرض تهدید است. کسانی که به دلیل عملیات نظامی از ادلب فرار میکنند، غیر نظامیانی که اکنون باور چندانی به ترکیه به عنوان یک نیروی رهاییبخش ندارند، اکنون در حال گسست از ترکیه هستند. اگر بمبارانها ادامه پیدا کند، احتمال میرود که شمار پناهندگان در نواحی مرزی ترکیه افزایش یابد. به رغم این مسئله نیز، وضعیت پناهندگان میتواند برای ترکیه به موضوعی حساس و نقطه ضعف دولت اردوغان تبدیل شود.
روسیه با تردید در مذاکرات سیاسی یا عملیات نظامی مشارکت مینماید. این استراتژی همراه با هزاران پناهنده ترکیه را مجبور مینماید که از مناطق ادلب عقبنشینی نماید، زیرا این منظقه دچار خلأ نیروی انسانی میشود. این رویداد نیز اجازه میدهد که حکومت دمشق منطقه را تحت کنترل خود درآورد تا در مسیر بینالمللی حلب-دمشق و حلب- لاذقیه نیروهای خود را به این مناطق بازگرداند. از سوی دیگر بتواند مساحت منطقه عاری از سلاح را در ادلب که تحت کنترل گروههای اسلامی وابسته به ترکیه است کاهش دهد.
محب صالح نویسنده و دانشگاهی سوریه در خاتمه سخنان خود افزود: هر دو طرف روسی-ترک در ادلب و طرابلس با زمان در حال مسابقه هستند تا بتوانند دستاوردهای جدیدی را کسب کرده یا دستاوردهای پیشین خود را حفظ کنند و این امر نیز منوط به دیدار پوتین و اردوغان و نشست شورای امنیت در رابطه با لیبی است که مسکو خواهان برگزاری آن شده است.
منبع: ANHA