اردوغان به هیچکس رحم نمی‌کند؛ انداختن ماسک داماد و فروختن ترامپ | یادداشت

کاهش بی‌سابقه قیمت لیر موجب دوبرابر شدن بدهی‌های خارجی ترکیه شده است که باید به دلار پس دهد. داماد اردوغان گفته بود دلار را پایین می‌كشد، اما سرانجام این دلار بود که او را پائین کشید.

برات آلبایراک به شکل غیر معمولی خبر استعفای خود را چند روز پیش در اینستاگرام اعلام کرد. اما دلیل آن نصف شدن قیمت لیر نبود، او استعفا را مربوط به سلامتی خود دانست.

در حالی که افکار عمومی در ساعت‌های طولانی سکوت منتظر واکنش اردوغان به استعفای ناگهانی داماد بود، او بالاخره ظاهر شد و در یک سخنرانی ضمن تشکر از "زحمات آلبایراک"، به نرمی این درخواست را قبول کرد.

در نگاه اول بنظر می‌آید اردوغان به دامادش رحم کرده که در پی ایجاد شرایط بحرانی و دادن فرصت جولاندهی به مخالفان، بر او نتاخته است.

ولی شواهد نشان می‌دهد با وخیم شدن وضعیت اقتصادی و عدم تحقق خوشبینی‌های برات آلبایراک درباره بهبود شرایط مالی کشور، اردوغان به عنوان شخصی که بیشترین سود را از این اتفاق می‌برد، خودش نقشەی قربانی کردن او را کشیده باشد.

بنظر می‌رسد اردوغان حتی به دامادش هم رحم نکرده است. او دومین قربانی پس از رئیس بانک مرکزی ترکیه بود.

اردوغان که خود ناخدای اقتصاد پشت ماسک داماد بود، اکنون آن ماسک را دور انداخته، بدون آنکه مسئولیت هیچیک از شکست‌های اقتصادی را خودش بر عهده بگیرد.

غالب جامعه در حالی بی‌لیاقتی آلبایراک را مسئول کاهش ارزش لیر ترکیه در میان ارزهای جهانی می‌داند که وزیر اقتصاد نیز مانند مابقی وزیران، هیچکس نبود غیر از رجب اردوغان.

شخصی که با موتلفش باغچلی، برای جنگ، کشورگشایی، پرداخت حقوق گروه‌های تبهکار اجاره‌ای، هزینه‌های هنگفت کاخ و حکومت نظامی بر کشور، به پول‌های اضافی و مخفی نیاز دارند.

ترکیه بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار به بانک‌های خارجی بدهکار بوده در حال حاضر هیچ چشم‌اندازی در مورد چگونگی بازپرداخت اصل آن وجود ندارد. دغدغه کنونی فقط پرداخت سود این بدهی‌هاست.

اردوغان با هل دادن داماد بسوی استعفاء بدنبال آن بود که جوابی هرچند موقت به خشم عمومی از فروپاشی اقتصادی بدهد و بتواند نتیجه رجزخوانی‌های خود علیه رهبران جهان که موجب کاهش روزافزون بهای لیر شده را همچنان پنهان کند.

از طرفی با قبول استعفای دامادش چنان جلوه می‌دهد در ترکیه به خواست مردم توجه می‌شود و شکل حکومت بصورت خاندانی نیست.

اما آنچه بسیاری را شوکه کرده است استعفای آلبایراک نبود، بلکه زبان تُرکی نوشتاری یک وزیر ترکیه بوده که نگارش آن در سطح ابتدایی و دارای اشتباهات املایی است. متن استعفانامه همچون سندی در دست منتقدان است که از میزان سواد یک وزیر در ترکیەی اردوغان- باغچلی، بیان "شرمندگی ملی" کنند.

اردوغان که می‌دانست فرصت مناسبی برای بحث به مخالفان داده است در حالی این تصـیم سخت را می‌گرفت که برای باخت انتخاباتی دوستش دونالد ترامپ در امریکا افسوس می‌خورد.

او احتمالا فکر می‌کند رابطه صمیمی و عکس‌های یادگاری آلبایراک با ترامپ و دامادش جرد کوشنر، طبیعتا یاد جو بایدن رئیس جمهور منتخب ایالات متحده امریکا باقی مانده است. پس وقتی داماد ترامپ رفت، داماد اردوغان هم باید می‌رفت.

اردوغان به از این به بعد فکر می‌کند و نگران است بایدن آنطور که در مصاحبه‌های قبل از ریاست جمهوری گفته، پرونده‌هایی نظیر پولشویی هالک بانک ترکیه را باز کند که پای آلبایراک وسط آن است.

در این حالت اردوغان حتی می‌تواند بر سر دامادش منت بگذارد که وقتی امکان تصویب تحریم‌های امریکا بیش از گذشته بود، تو را از خطر رهانیدم، چون اگر ترکیه تحریم شود، ارزش لیر آن بیشتر سقوط می‌کند.

بنابراین وقت خوبی برای قربانی کردن داماد بود و طبیعتا برات آلبایراک هم باید راضی باشد که در حاشیه امنیت اردوغان قادر به فرار شده و هیچ جوابی در مورد چرایی دو برابر شدن قیمت دلار در مقابل لیر ترکیه نداده است.

بایدن نماینده دمکرات‌ها همچنین گفته بود اگر روی کار بیاید تحریم‌هایی برای خرید سامانه اس-۴۰۰ روسیه یا موارد دیگر اختلافات دیگر با ترکیه در نظر خواهد گرفت. او بعد از انتخابات تاکنون صحبتی در مورد ترکیه نکرده و هنوز مشخص نیست که در عمل چه سیاستی در پیش بگیرد.

اردوغان در حالی از آمدن بایدن نگران است که بعد از چند روز تأخیر بدون پرداختن به اختلافات قبلی، به جو بایدن به عنوان رئیس جمهور منتخب تبریک گفته و برای آینده دو کشور ابراز امیدواری کرده است.

امیدی که مخدوش بنظر می‌رسد، چون نه تنها محافل نزدیک به اردوغان از سردی فزاینده روابط آینده با واشنگتن عمیقا نگران هستند، بلکه پیام تبریک اردوغان به بایدن قبل از اعلام رسمی نتایج انتخابات امریکا، این احساس را بنظر به ترامپ منتقل کرده باشد که شریکش اردوغان او را هم فروخت.

سفر پیش روی مایک پومپئو وزیر خارجه امریکا به استانبول برای دیدار با یک مقام دینی مسیحی و عدم پیشبینی هرگونه ملاقات با مقامات رسمی که موجب رنجش دولت ترکیه شده، می‌تواند پاسخی از سوی ترامپ باشد.

عدم وجود هیچ برنامه‌ای برای دیدار با مقامات ترکیه و رد دعوت چاوش اوغلو وزیر خارجه این کشور برای سفر به آنکارا به دلیل آنچه که "عدم وجود وقت کافی" بیان شده، معنایی تحقیرآمیز در بطن خود دارد که پومپئو حامل است.