فلکناز اوجا معاون دبیرکل کمیسیون امور خارجی حزب دمکراتیک خلقها و سزای تمللی نمایندە شهر وان در پارلمان ترکیە، بعد از آغاز حملات بە باشور کوردستان و منطقە شنگال در چارچوب دیدارهایی با مقامات عراقی بە این کشور سفر کردە بودند. هیات حزب دمکراتیک خلقها در جارچوب سفر سە روزە خود در بغداد و سلیمانیە، با رئیس جمهوری عراق، برهم صالح و کوردهای فیلی، نمایندگان جامعە ایزدی و نمایندگان اتحادیە میهنی کوردستان دیدار کردند.
فلکناز اوجا و سزای تمللی نمایندگان حزب دمکراتیک خلقها در گفتگویی با خبرگزاری مزوپوتامیا بە تحلیل نتایج این دیدار پرداختند.
مباحث مورد گفتگو
در این گفتگو فلکناز اوجا اعلام کرد کە بە منظور پرداختن بە ابعاد حملات بە منطقە و گفتگو در رابطە با مسائل ناشی از آن بە عراق سفر کردەاند. اوجا در ادامە افزود: بە منظور بررسی ابعاد حملە بە باشور کوردستان و حل آن از طریق گفتگو و در پیش گرفتن راههای صلحطلبانە ما بە عراق رفتیم. در دیدار با برهم صالح و احزاب سیاسی عراق، نسبت بە اجازە حملە و تهاجم اعتراض کردیم، همچنین تحولات خاورمیانە، وضعیت شنگال و حملات ترکیە بە باشور کوردستان هم بحث و تبادل نظر کردیم. این دیدار برای حل مسائل و مشکلات موجود در منطقە از راههای صلحطلبانە حاکی از پیامی مهم بود. دیدارهای ما ادامە پیدا میکنند. ما اجازە نمیدهیم کە این حملات بر خلق کورد و شنگالیها ادامە پیدا کنند.
فلکناز اوجا در بخش دیگری از این گفتگو اعلام نمود کە بە برهم صالح و همچنین هیات اعزامی از شنگال، حزب کمونیست عراق، نمایندگان عراق و ریش سپیدان دیدار کردەاند. اوجا در ادامە بە دیدارهای خود در سلیمانیە هم اشارە کردە و افزود: مبارزە ما علیە اختلافات ادامە دارد. هم در رابطە با موضوع جنگ و هم شنگال همە از اجماع نظر برخوردار هستند کە مسائل و مشکلات باید از طریق صلح آمیز حل شود. این دیدارها مثبت بودە و امیدواریم کە بە نتایج مثبت برسند.
سزای تمللی نمایندە شهر وان در پارلمان هم اظهار داشت کە دیدارهای آنان بە دلیل حملە بە مناطق کوردستان فدرال و شنگال بودە و در این بارە اظهار داشت: نمیتوان عملیات نظامی در منطقە را مانند برخورد تعریف کرد. بلکە جنگی شدید در جریان است. در این حملات از سلاحهای شیمیایی و سلاحهای ممنوعه استفادە میشود. در چنین وضعیتی اعلام موضع سیاسی ضد جنگ از اهمیت برخوردار است. زیرا جنگ برای تمامیت جامعە نتایج مخربی دارد. مبارزە مشترک و موضعگیری خلقمان علیە جنگ میتواند بە جنبش سیاسی بزرگی تبدیل شود. هدف ما دستیابی بە این مسئلە است.
تلاش برای ایجاد بیثباتی در منطقە
تمللی در بخش دیگری از گفتگوی خود اظهار داشت کە در این دیدار برهم صالح اعلام کردە است کە لازم است جنگ از منطقە دور شود و در ادامە اظهار داشت: کاملا مشخص است کە نە تنها برای حل مشکلات عراق، بلکە برای حل مسائل و مشکلات موجود در ترکیە و سوریە هم باید از راە آشتی و صلح گام برداشتە شود. در این دیدار ما اعلام کردیم تا زمانیکە مسئلە کورد حل نشود، امکان ندارد کە دمکراسی در خاورمیانە تحقق پیدا کند. در این رابطە اجماع نظر وجود داشت. نباید این رویارویها بە عنوان جنگهای بزرگ میان خلقهای منطقە دیدە شود، ترکیە و نیروهای امپریالیست از یکطرف منطقە را دچار بیثباتی میکنند و از طرف دیگر، نتیجە سیاستهای آنان منافعشان را در سطح جهانی تامین میکند.
مسئلە اساسی مسئلە کورد است
سزای تمللی در ادامە خاطرنشان ساخت کە ترکیە بعد از جنگ روسیە-اوکراین بە دلیل ارتباطات خود با ناتو و اروپا از فرصتهای جدیدی برخوردار شدە است و در ادامە افزود: بعد از این جنگ، ترکیە هم حملات خود را افزایش دادە است. ترکیە در اوکراین بە قاصد صلح تبدیل شدە است و در منطقە خودمان هم بە باروت جنگ تبدیل شدە است. با خودشان ویرانی، فقر و بدبختی بە همراە میآورند، فقر در عراق هم مشهود است، بیثباتی و جوی از بحران سیاسی در مانع از تثبیت فرایندهای سیاسی میشود. مسئلە اساسی مسئلە کورد است. اما بە دلیل ارتباط دولتهای منطقەای و نیروهای امپریالیست، مسئلە کورد حل نمیشود. تا زمانیکە این مسئلە حل نشود، هیچگونە راە حلی در منطقە ایجاد نمیشود. زمانیکە بە عراق، ایران و سوریە و ترکیە مینگریم، میبینیم کە تا زمانیکە مسئلە کورد حل نشود، ثبات و صلح نمیتواند در این منطقە تثبیت شود.
موقعیت سیاسی حکومت اقلیم کوردستان در معرض خطر قرار دارد
در بخش دیگری از این گفتگو سزای تمللی اعلام کرد کە برهم صالح علیە سیاستهای اشغالگرانە در منطقە بودە و گفتە است کە نە فقط تهدید علیە عراق وجود دارد، بلکە دخالتها برای ادامە بیثباتی در عراق هم وجود دارند. لازم است کە نیروهای امریکایی از عراق خارج شوند، هر چند کە باید ثبات سیاسی در منطقە اقلیم کوردستان هم وجود داشتە باشد، اما یک حزب در منطقە فدرال کوردستان از جنگ و بیثباتی دفاع میکند. این جنگ در واقع مبنای مسائل و مشکلات در باشور کوردستان است. برهم صالح همچنین گفتە است کە این جنگ همچنین موقعیت سیاسی حکومت اقلیم کوردستان را هم در معرض خطر قرار میدهد. این خطر کاملا آشکار است.
وضعیت شنگال
سزای تمللی در رابطە با وضعیت شنگال گفت: برهم صالح گفتە است کە موافق حل مسائل و مشکلات عراق است. امید همە در منطقە این است کە مسائل از طریق دیالوگ حل شود. برهم صالح میگوید کە مسائل شنگال، کرکوک و موصل با هم باید مورد ارزیابی قرار بگیرند، همچنین گفتە است کە دلایل اصلی رویدادهای اخیر در شنگال، خواستهای تاریخی ترکیە برای دستیابی بە کرکوک و موصل هستند. بە کرات وی بە این مسئلە اشارە کردە است کە تا زمانیکە ترکیە دست از سیاستهای تهاجمی و توسعەطلبانە خود برندارد، مسائل و مشکلات حل نمیشوند، همچنین گفتە است کە برای حل این مسئلە باید باید دیدارهای دیپلماتیک صورت بگیرند.
تمللی در بخش دیگری از اظهارات خود گفتە است کە شنگال برای عراق، ایران، سوریە و ترکیە از موقعیت و اهمیت بالایی برخوردار است، ترکیە برای آنکە در چارچوب میثاق ملی خود را بە موصل، کرکوک و شنگال برساند، بر شنگال تاکید میکند، ایران برای آنکە نیروهای شیعە را در منطقەای حساس مستقر کند، شنگال را راهی پر اهمیت میداند و آمریکا و ناتو هم برای کنترل منطقە، شنگال را منطقەای استراتژیک میدانند، یعنی همە بر همین اساس بە شنگال نگاە میکنند، اما نگاه مشترکی وجود دارد کە اگر این منطقە بە منطقەای خودمدیریتی تبدیل شود، میتواند مانع از گسترش مسائل و مشکلات شود. برهم صالح هم از چنین نگاهی بە مسئلە برخوردار است. اما نمیتوان گفت کە حکموت عراق هم چنین نگاهی بە مسئلە دارد. حکومت کنونی بر اساس مطالبات خلق منطقە نبودە و بر اساس اهداف و فشارهای نیروهای بینالمللی عمل میکند. میتوان گفت کە تلاشهایی در جریان هستند کە مدل اقتدارگرایانە ترکیە در عراق را هم پیادە کنند. حتی میخواهند کە سوریە را هم بر همین اساس طراحی کنند.
کوردستان جغرافیایی حساس است
در ادامە تمللی با اشارە بە جنگ روسیە-اوکراین گفت: در رابطە با سیاستهای انرژی در سطح جهانی، جغرافیای کوردستان از جایگاە حساسی برخوردار است. انتقال نفت هر اندازە کە مهم باشد، هم اکنون گاز طبیعی هم از همان اهمیت برخوردار است. پروژەهایی وجود دارند کە گاز طبیعی را در ترکیە از مسیر قبرس و یونان بە اروپا انتقال دهند. برای کنترل خطوط انتقال انرژی هم وضعیت بحرانی و سیاستهای بیثباتی وجود دارند، ترکیە و نیروهای امپریالیستی با نگاە پر از طمع بە منطقە کوردستان نگاە میکنند.
نیروهای کنونی حاضر در شنگال نیروهای مشروع هستند
سزای تمللی در رابطە با شنگال هم گفت: ترکیە تلاش میکند تا با گفتەهای خود نیروهای موجود در شنگال را سیاەنمایی کردە و آنها را تروریزە کند. بیانیەها و اظهارات پارت دمکرات کوردستان هم وجود دارند، اما نیروهای حاضر در شنگال نیروهایی قانونی هستند، بر أساس قانون اساسی عراق ایجاد شدەاند. نیروهای رسمی هستند. هر چند کە بە صورت رسمی هم نیست، اما در عمل شنگال از خودمدیریتی برخوردار است. در چند دورە مختلف، حاکمان عراقی هم از این مسئلە حمایت کردەاند. اما هم اکنون از طریق ترکیە تلاش میشود تا نیروهای دفاعی شنگال و جامعە ایزدی را تروریزە کنند. در واقع ترکیە همیشە این رویە را ادامە میدهد. حاکمیتی کە از داعش حمایت کردە است، کسانی کە در اینجا از خودشان دفاع میکنند را سیاە نمایی میکنند. و گفتەهای ترکیە حاکی از واقعیت نیستند.
از طرف دیگر ریش سپیدان جامعە ایزدی هم میترسند کە مبادا فرمان دیگری علیە آنها صورت بگیرد، در زمانیکە داعش همچنان تهدید بزرگی بە شمار میرود، تلاش میکنند کە جهان بتواند از آنها حمایت کند. لازم است کە جامعە ایزدی تنها گذاشتە نشود. زیرا همچنان هدف حملات قرار دارند. حملات ارتش عراق هم تا اندازەای بە دلیل دخالتهای ترکیە بودە است. اما در این منطقە بین ارتش عراق و واحدهای دفاع شنگال برخورد جدی پیش نیامدە است. انتظار میرود کە بین دو طرف توافقی صورت بگیرد. آقای برهم صالح در این رابطە تلاشهای بسیاری را انجام میدهند.
در بخش دیگری از ارزیابیهای خود، تمللی با اشارە بە سیاستهای پارت دمکرات کوردستان اشارە کردە و گفت: جوامع موجود در عراق میخواهند کە حقوق موجود آنها حفظ شود. اما همزمان حملاتی هم برای نابودی سیاست در حال انجام است. گفتە میشود کە حکومت فدرال اقلیم کوردستان، دستاوردها سیاستهای آن با اقدامات پارت دمکرات کوردستان در معرض نابودی قرار گرفتە است. گفتە میشود کە اگر سیاستهای ترکیە بە پیروزی برسد، خطر بزرگی باشور کوردستان را تهدید میکند. علت برخوردهای پارت دمکرات کوردستان و اتحادیە میهنی هم این مسئلە است. ترکیە تلاش میکند کە با بهانە حضور پ.ک.ک حملات خود را مشروع نشان دهد. اما خلق منطقە اعتقاد دارند کە ترکیە بە مناطقی هم حملە میکند کە نیروهای پ.ک.ک در آن حضور ندارند. سیاستهای ترکیە هم در بعد نظامی و هم در بعد سیاسی مشخص هستند. و خلق در این رابطە میپرسد کە چرا باید پارت دمکرات کوردستان از ترکیە حمایت کند؟ در واقع ترکیە با اقدامات خود، اقلیم کوردستان را بیثبات کردە است.
کورد بە نیروی بزرگ تبدیل شدە است
سزای تمللی در خاتمە سخنان خود اظهار داشت: برای دستیابی بە اتحاد ملی در میان کورد، زمینەهای بسیاری وجود دارند، و براستی این پتانسیل هم وجود دارد کە گروههای مختلف بتوانند اتحاد و همگرایی را در میان خود ایجاد کنند. و نتایج آن بە گونەای است کە میتواند در زمان بسیار کم احساس شود. اتحاد کورد برای سیاستهای جهانی هم بسیار مهم است. بحران و مصیبتهای جهانی بیش از هر جای جهان بر خاورمیانە و کوردستان تاثیر منفی گذاشتە است. اما با اتحاد ملی، مبارزە کورد میتواند معنای دیگری بە خلق کورد دادە و کورد میتواند با جسارت پیشاهنگی خاورمیانە را بر عهدە بگیرد. این قانون دیالکتیک است. این مسئلە بر أساس ترجیحات سیاسی خلق کورد، مبارزە و سیاستهای آنها گسترش پیدا میکند.