زلزله در کمپ اردوغان و باغچلی | یادداشت

'...با شرایطی که هم اکنون ائتلاف آ.ک.پ و م.ه.پ با آن دست به گریبان است، می‌توان مرحله بعدی را 'پوسیدن از درون' نامید، آنچه که پ.ک.ک پیش‌بینی می‌کند.'

◼️ وقتی پ.ک.ک در بیانیه سالگرد حزب اعلام کرد ائتلاف فاشیستی احزاب (عدالت و توسعه) و (حرکت ملی) در حال پوسیدن از درون است، طولی نکشید که شکاف دیگری در کمپ اردوغان افتاد.

اینبار بولنت آرینچ از نام‌های برجسته آ.ک.پ و رئیس سابق پارلمان، در یک برنامه زنده تلویزیونی، پایه‌های ائتلاف با م.ه.پ را لرزاند. می‌شد حدس زد که دَولت باغچلی و محافل نژادپرست نزدیک به او تا چه اندازه خشمگین باشند.

او در آن مصاحبه نه تنها ادامه حبس صلاح‌الدین دمیرتاش در جریان بررسی پرونده را زیر سئوال برد، بلکه شیفتگی خود به کتاب 'دوران' که دمیرتاش در طول زندان نوشته است را بیان کرد و از مردم خواست این کتاب را برای یک بار هم که شده مطالعه کنند، چون نظرشان عوض می‌شود، کوردها در این سرزمین مورد ظلم واقع شده‌اند.

صلاح الدین دمیرتاش رئیس مشترک سابق حزب دمکراتیك خلق‌ها، سیاستمدار کورد و عضو هیأت ملاقات با اوجالان در جریان فرایند گفتگوهای صلح در زندان جزیره امرالی ترکیه بود.

گرچه تحلیلگران اکثرا پیشبینی می‌کردند ممکن نیست آرینچ بدون مشورت با اردوغان چنین سخنانی گفته باشد، اما پاسخ تند اردوغان و ادامه نفرت پراکنی او علیه دمیرتاش نشان داد که آرینچ نظر شخصی خود را بیان کرده است.

اردوغان- باغچلی برای اینکه سوء برداشتی از صحبت‌هایشان در مورد رفرم در دادگستری پیش نیاید، از طریق قضات خود حکم بازداشت بیش از ۱۱۳ تن از فعالین مدنی و حقوقدانان عضو کنگره جامعه دمکراتیک موسوم به ک.ج.د را صادر کردند. در عین حال پلیس عامل قتل عامدانه یک جوان کورد بنام کمال کورکوت در مراسم نوروزی ۲۰۱۷ شهر آمَد، فردای مصاحبه شامگاهی آرینچ تبرئه شد. معنای رفرم در دادگستری برای کوردها در ترکیه معلوم بود.

اردوغان از غضب شریک کوچکترش باغچلی، نگران است چون می‌داند اگر دولت ائتلافی او با م.ه.پ از بین برود، در انتخابات آینده طبق نظرسنجی‌ها شانسی برای ادامه حاکمیت نخواهد داشت. بنابراین می‌شود به چرایی هم زبانی اردوغان و باغچلی پی برد. آنها مثل دو همدست، با نفرت انگیزی و کینه‌توزی علیه دیگران، تمامی مخالفانشان را تروریست نامیده و مانند هیتلر دستور قتل‌عام می‌دهند.

این بنوعی می‌تواند پایان یک دیکتاتوری باشد که برای بقا در حال چنگ زدن است. آنها در مقابل مردم خود را متحد معرفی می‌کنند تا مقتدر به نظر بیایند، اما شکاف در ائتلاف جمهور قبل از شکل‌گیری ائتلاف جبری آنها وجود داشت.

نمی‌توان فراموش کرد که روزگاری نه چندان دور، اردوغان و باغچلی یکدیگر را وطن‌فروش خطاب می‌کردند و با بدترین الفاظ به هم ناسزا می‌گفتند.

اردوغان که خود را سلطان عثمانی می‌پندارد و نزدیکانش به او 'رئیس' می‌گویند، در یک سخنرانی ضمن تاختن بر نظرات بولنت آرینچ با لحنی تند و بیان رنجیدگی از معرفی کتابی که دمیرتاش نوشته است، گفت: "کدام مسئله کورد؟ این مسئله تمام شده است".

او مسئله کورد را انکار می‌کند. همانطور که به گفته جامعه مدنی ترکیه، مسائل دیگری مانند بحران اقتصادی، فوتی‌های کرونا و دیکتاتوری و فساد در حاکمیت خود را انکار می‌کند. انکار، بهترین راه حل اردوغان برای عقب انداختن مسائل است.

حبس دمیرتاش و جمعی از نمایندگان پارلمانی حزبش در نوامبر ۲۰۱۶ به دنبال آن بود که ه.د.پ استراتژی انتخاباتی آ.ک.پ به رهبری اردوغان را شکست داد. همان شکست باعث شد آ.ک.پ  بعد از سال‌ها حاکمیت تک حزبی ناچار شد با م.ه.پ برای تشکیل دولت ائتلاف کند. در پی آن، هزاران تن از اعضای ه.د.پ دستگیر، شکنجه و زندانی شدند. کوردها مورد حملات وحشیانه نسل‌کشی در حد جنایت علیه بشریت قرار گرفتند. این روند تاکنون ادامه دارد.

می‌شود علت نفرت شخصی اردوغان از صلاح‌الدین دمیرتاش را درک کرد، چون دمیرتاش ستاره سخنرانی‌ علیه ستمگری اردوغان بود و نزد افکار عمومی چهره‌ای مقتدر به نسبت دیکتاتور داشت.

بولنت آرینچ بخاطر تمجید از دمیرتاش در زمانی که اردوغان او را یک "تروریست" می‌نامد، به فتنه‌انگیزی متهم شد و تحت فشارها از هیئت عالی مشورتی ریاست جمهوری استعفا داد. او اما در آ.ک.پ، حزبی که از موسسین آن است همچنان باقی ماند.

سئوال اینجاست آرینچ که می‌دانست موجب خشم اردوغان و باغچلی خواهد شد و به ائتلاف جمهور لطمه خواهد زد، پس چرا چنین اظهاراتی بر زبان آورد؟

هدف آرینچ از بیان اظهاراتی در دفاع از حقوق دمیرتاش و یک مخالف محبوس دیگر بنام عثمان کاوالا، هر چه باشد، آتشی دیگر در کمپ اردوغان انداخت. و آتشی در کمپ باغچلی.

اکنون نام بولنت آرینچ در کنار عبدالله گل، احمد داود اوغلو و علی باباجان قرار گرفته است. آرینچ خودش سابقا رئیس مجلس و مابقی این افراد، رئیس جمهور، وزیر خارجه و وزیر اقتصاد بودند. به این لیست نام برات آلبایراک که وزیر خزانه و در عین حال داماد اردوغان بود را نیز می‌توان اضافه کرد که خبر استعفای اینستاگرامی او در شرایطی که ارزش قیمت لیر ترکیه طی یکسال در مقابل ارزهای خارجی به نصف رسیده بود، مانند یک فرار بخاطر ناتوانی تلقی می‌شد.

این افراد تنها نیستند و هر یک حلقه‌ای دور خود دارند. بولنت آرینچ سیاستمداری با تجربه است و می‌دانست که مطرح کردن چنین نظری درباره دمیرتاش به کجا خواهد کشید. مواضع او و برخی از سخنگویان قدیمی دیگر حزب نشان می‌دهد که آنها از به چاه رفتن اردوغان با طناب باغچلی با آن افکار تورانی نگران هستند و می‌دانند همه چیز رو به افول است.

آنها بخوبی می‌بینند که ائتلاف آ.ک.پ و م.ه.پ در سیاست داخلی و سیاست خارجی به بن بست رسیده و دیگر حتی جایی نمانده که به آن حمله نکرده باشند.

اوضاع وفق مراد ترک‌ها نیست و حکومت اردوغان- باغچلی، منزوی‌ترین تجربه جمهوری ترکیه از نگاه بین‌المللی است. تئوری 'مداخله نظامی و نشستن بر میزهای مذاکره' نیز شکست خورده و در مدیترانه شرقی، لیبی و قرە باغ، علیرغم حضور نظامی ترکیه، هیچ میزی برایش چیده نشد.

اروپا ترکیه را بخاطر رفتارش تهدید به تحریم کرده و جو بایدن در آمریکا ماه‌ها قبل از ریاست جمهوری در مصاحبه با نیویورک تایمز از قصدش برای کنار زدن حکمرانی اردوغان گفته است.

اما مهمترین شکست اردوغان- باغچلی همچنان در جبهه کوردهاست. بر خلاف تلاش ترکیه، روژاوا به عنوان یک مجموعه مترقی در شمال شرقی سوریه محبوبیت جهانی یافته و پرچم یگان‌های مدافع خلق در کوبانی تا رقه بالاست.

از سویی پ.ک.ک در حالی ٤٣مین سال مبارزه را آغاز می‌کند که اکنون به یک بازیگر منطقه‌ای کتمان‌ناپذیر و یک جنبش بین‌المللی بدل شده. این ترکیه است که از لحاظ سیاسی و نظامی به اهدافش نرسیده و شکست خورده است. طی چهار دهه، دولت‌های متعددی در ترکیه روی کار آمده و رفته‌اند، اما پ.ک.ک و کوردها همچنان باقی مانده و قوی‌تر شده‌اند.

با شرایطی که هم اکنون ائتلاف آ.ک.پ و م.ه.پ با آن دست به گریبان است، می‌توان مرحله بعدی را 'پوسیدن از درون' نامید، آنچه که پ.ک.ک پیش‌بینی می‌کند. ◻️