عرفان یاقوت اهل روستای دریجا از توابع بخش کربوران استان مردین روز ٢٨ مه با استخوانها و جمجمههای ۴٠ انسان در یک غار در مزرعه لبکا کانیا در این روستا مواجه شد. اینچنین یک گور دستهجمعی کشف شد. عرفان یاقوت که پدر وی نیز در سال ١٩٩٣ در زمان بازداشت ناپدید شده بود شکایتی را به دادستانی رژیم ترک در مردین تحویل داد. پس از طرح شکایت تحقیقات در منطقه آغاز شد و برای تعیین هویت بقایای استخوانها به پزشکی قانونی استانبول منتقل شدند. پس از تحقیقات نیروهای رژیم نوارهای زرد رنگ را در اطراف غار کشیدند.
استاندار مردین مدعی شد که بقایای استخوانها مربوط به مقاطع تاریخی است و سازمان فرهنگ و توریسم مردین نیز در این مورد تحقیقاتی را آغاز کرد. استانداری مردین در اقدامی شرمآور عرفان یاقوت را که پرده از گور دستهجمعی برداشته بود به «تحقیق برای کشف آثار باستانی» محکوم کرد. عرفان یاقوت در پاسخ به گماشته ترکیه بر استانداری مردین گفت:"نه برای آثار باستانی بلکه برای استخوانهای پدرم میگردم."
آیا استخوانها را سپس به غار آوردهاند؟
خبرگزاری مزوپوتامیا پس از انتشار این خبر و آغاز تحقیقات در مورد آن برای اولین بار تصاویری از این منطقه را منتشر کرد. غاری که بقایای اجساد در آن پیدا شدند در روی تپهای واقع شده است که از سوی چوپانان قابل مشاهده است. اطراف غار را درختان مازی (نوعی از بلوط) احاطه کردهاند. جایی که استخوانها در آن پیدا شدند دارای مساحتی در حدود ١۵ متر مربع است. در حال ضبط تصاویر غار از سوی خبرنگاران مزوپوتامیا گروهی از خودفروشان کورد و نظامیان رژیم ترک بسوی آنان میروند. خبرنگاران کار خود را متوقف نموده و از منطقه خارج میشوند.
خبرنگار خبرگزاری مزوپوتامیا اعلام کرده است که بجز این غار بقایای استخوان در غارهای دیگر این محل وجود ندارند. معلوم نیست که آیا این استخوانها را سپس به غار منتقل کردهاند یا هر ۴٠ نفر را به شیوه دستهجمعی به قتل رسانده و سپس اجسادشان را به این غار منتقل کردهاند.
این غار تا ١٩٨٨ خالی بوده است
حسن ارکان از ساکنان روستا میگوید که استخوانها از مکانهای جداگانه یا پس از سال ١٩٩٨ اجساد کشتهشدگان به این غار منتقل شدهاند. ارکان میگوید که وی سال ١٩٨٨ از روستا خارج شده و در مرکز بخش کربوران سکنی گزیده است. او میگوید که زمینهای اطراف این غار متعلق به آنان است و دوران کودکی خود را در این مزارع سپری کرده است. ارکان گفت تا سال ١٩٨٨ این غار خالی بود و افزود:"تا ١٩٨٨ من بارها به این غار آمدهام و از آن خارج شدهام. اما چیزی داخل آن نبود. در بهار برای اینکه جلوی باران خیس نشویم به این غار پناه میاوردیم. هیچ استخوانی اینجا نبود. در نزدیکی غار یک مزار وجود دارد. پس از آنکه سال ١٩٩٣ روستا تخلیه شد دیگر نمیدانیم در این منطقه چه روی داد."
دستکم ۵۵ شهروند ناپدید شدند
منطقه کربوران مردین با ناپدیدشدن ساکنانش در سالهای ١٩٩٠ شناخته میشود. آیا این گور دستهجمعی متعلق به ناپدیدشدگان سالهای ١٩٩٠ است. بنابر آمار جمعیت حقوق بشر (ای.ه.د) در سالهای ١٩٩٠ به بعد تعداد زیادی از ساکنان منطقه ناپدید شدهاند و در فاصله ١٩٩٣ تا ١٩٩۶ حداقل ۵۵ غیرنظامی ناپدید شدهاند. تا امروز استخوان انسانهای فراوانی در کربوران مشاهده شدهاند. سرنوشت بسیاری از ناپدید شدگان این منطقه همچنان در هالهای از ابهام میباشد و از جسدهای آنان خبری در دست نیست. تحقیقات فراوانی از سوی سازمانهای مردم نهاد صورت گرفته اما هیچ اثری از اجساد قربانیان پیدا نشده است. خانواده قربانیان پس از کشف استخوانها در غار روستای دریجا در انتظار نتایج تحقیقات پزشکی قانونی استانبول هستند.