گذشت پنج سال از توافق دولما باخچه

پنج سال از تفاهم‌نامه دولما باغچه می‌گذرد که در جریان آن رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان آن را آماده کرد و مسئولان دولت آن را فاش کردند. اما تنها بعد از گذشت ۲۰ روز از امضای این توافقنامه مسئولان دولت ترک این توافقنامه را انکار و جنگ از سر گرفته شد.

در ۲۸ فوریه سال ۲۰۱۵ به منظور خاتمه دادن به جنگ و تنش‌ها، رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، مفاد توافق دولما باخچه را اعلام کرد. در این توافق رهبر خلق کورد از آرزوهای خود برای صلحی پایدار برای خلق کورد و تمامی خلق‌های دیگر پرده برداشته بود.

مفاد توافق‌نامه دولما باخچه و ...

به منظور آشکار کردن مفاد و چگونگی اجرای توافق دولما باخچه، در ۲۸ فوریه سال ۲۰۱۵ هیات امرالی و مسئولان حکومت متشکل از وزیر کشور وقت ترکیه، افکان آلا، معاون نخست وزیر یالچین آکدوغان، رئیس نمایندگان آ.ک.پ ماهر اونال و اعضای هیات امرالی از حزب دمکراتیک خلق‌ها سری ثریا اوندر، پروین بولدان و ادریس بالوکن در دفتر ریاست جمهوری در کاخ دولما باخچه با یکدیگر دیدار کرده و این توافق‌نامه را در ۱۰ ماده به اطلاع افکار عمومی رساندند.

همراه با بررسی‌ها و بحث‌های انجام شده در ۲۸ فوریه، توافقنامه دولما باخچه نیز امضا شد. سری ثریا اوندر که از اعضای هیات امرالی نیز به شمار می رفت، در رابطه با توافقنامه دولما باخچه در کاخ دولما باخچه اظهار داشت: ما وارد مرحله مهمی در این فرایند طولانی شده‌ایم. ما قدم در مقطعی تاریخی در رابطه با حل مسئله کورد گذاشته‌ایم. تا کنون ذهنیت حاکم دولت این موضوع را به عنوان ابزاری برای حاکمیت دانسته و حل آن را فدای خشونت کور کرده است. به همین دلیل تا کنون نیز راه حلی صلح امیز و دمکراسی جهانی تحقق نیافته است، و برای انتقالی عادلانه و برابری نیز فکری نشده ست.  همراه با تمامی این ارزیابی‌ها لحظه به لحظه مسائل و مشکلات افزایش یافته و در عین حال دیالوگ به شیوه‌ای رسمی و جدی وارد مرحله کنونی شده است.

درخواست اوجالان برای نشست اضطراری پ.ک.ک

بعد از اظهارات اوجالان در امرالی، وی پیامی را به پ.ک.ک فرستاده و اظهار داشت که یکی از اهداف اصلی اینست که درگیریهای ۳۰ ساله را وارد مرحله راه حل دمکراسی و صلحی پایدار نماید و در همین راستا از حزب کارگران کوردستان خواست که در فصل بهار، کنگره اضطراری خود را برگزار نماید.

پیام تاریخی اوجالان در نوروز آمد

رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان بعد از ارسال پیام خود با هیات حزب دمکراتیک خلق‌ها و هیات دولت، در ۱۹ مارس دیدار به عمل آورد. در این دیدار تصمیم گرفته شد که هیاتهای کمیسیون نظارت نیز وارد این پروسه شوند. پیام عبدالله اوجالان در مراسم نوروز تاریخی آمد قرائت شد.

ارسال پیامهایی مبنی بر خرابکاری در توافقنامه

یک روز بعد از برگزاری مراسم نوروز آمد، در ۲۲ مارس ۲۰۱۵ رئیس جمهوری ترکیه بعد از بازگشت از اوکراین با روزنامه‌نگاران سخن گفته و اعلام نمود که در توافقنامه دولما باخچه دو متن متفاوت قرائت شده‌اند و سخنان اظهار شده در این توافقنامه را درست ارزیابی نکرده و مخالف حضور هیات نظارت و پیگیری است. در ۲۴ آوریل ۲۰۱۵ رئیس جمهوری در جریان اقتتاحیه‌ی در آدانا اظهار داشت: کسانی که امروز از ترور حمایت می‌کنند در چاه ترور خواهند افتاد. دیروز شخصی آمده است و از موافقتنامه دولما باخچه سخن می‌گوید. چنین توافقنامه‌ای وجود ندارد. این دولت با سازمان تروریستی توافقی امضا نکرده و حتی این مسئله موضوع بحث نیز نیست.

اشاره اردوغان به توافقنامه به عنوان  توافقی یکطرفه

در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۵ در سریکانی (شمال کوردستان) دو پلیس به شیوه‌ای مشکوک کشته شدند و فرایند دولما باخچه به وضعیت جنگی بازگشت. حکومت قتل پلیسها را به عهده پ.ک.ک انداخت. رجب اردوغان گت: ما کل این فرایند را در درون یک چمدان قرار دادیم و از این طریق دولت زمینه را برای شروع مجدد درگیریها آماده نمود و پلیس مجددا علیه حزب دمکراتیک خلق‌ها و خلق کورد فشار برقرار نمود. حملات هوایی علیه قندیل ادامه یافتند. مسئولان ک.ج.ک نیز در این رابطه اظهار نظر کرده و اعلام داشتند که آ.ک.پ به شیوه‌ای رسمی و یکطرفه آتش‌بس را خاتمه داده است.

۱۰ ماده توافقنامه دولما باخچه

سیاست دمکراتیک، تعریف و مفاد آن

معرفی طرفهای بین‌المللی و منطقه‌ای برای دست‌یابی به راه حل دمکراتیک

امنیت دمکراتیک و قانونی شهروندی آزاد

ارتباطات سیاست دمکراتیک با دولت و جامعه و مسائل مربوط به نهادینه شدن آن در عنوان

ابعاد اجتماعی-اقتصادی فرایند راه حل

برقراری امنیت جدید فرایند راه حل را تسریع می‌کند

راه حل قانونی مسائل زنان، فرهنگ و اکولوژی و امنیت آن

مفهوم هویت، در رابطه با شناسایی آن در امنیت مکانیزمهای برابری و دمکراسی پلورال

دستیابی به راه حل امنیت قانونی و قانون اساسی از طریق  معیار به رسمیت شناختن جمهوری دمکراتیک، کشورهای مشترک و ملت، در میان یک سیستم دمکراتیک

نگارش یک قانون اساسی جدید  مشتمل بر تمامی موارد فوق

بعد از توافقنامه؟

در ۱۱ آوریل ۲۰۱۵ در منطقه گیادین از توابع آگری، بین گریلاهای حزب کارگران کوردستان و نظامیان ترک درگیری روی داده و ۴ نظامی ترک مجروح و ۵ نفر از گریلاهای کوردستان به شهادت رسیدند.

در ۱۷ مه ۲۰۱۵ شورای رهبری ک.ج.ک، آ.ک.پ را مسئول حمله به ستادهای انتخابی حزب دمکرتیک خلق‌ها معرف کرد.

در ۳۱ مه ۲۰۱۵ احمد داوود اغلو نخست زیر وقت ترکیه، اظهار داشت که بعد از انتخابات مخاطبان فرایند راه حل را مورد تجدید نظر قرار خواهند داد.

در ۵ ژوئن ۲۰۱۵ علیه میتینگ انتخاباتی حزب دمکراتیک خلق‌ها در آمد، حمله‌ای روی داده و در جریان آن ۵ نفر جان خود را از دست دادند. چهارصد نفر نیز مجروح شدند.

در ۷ ژوئن حزب دمکراتیک خلق‌ها ۰۲/۱۳ درصد از آرا را کسب کرده و با ۸۰ کرسی راهی پارلمان شد.

در ۲۰ ژولای ۲۰۱۵ در پرسوس، داعش به بمبگذاری دست زده و ۳۲ نفر از جوانان SGDF جان خود را از دست دادند.

در ۱۶ اگوست ۲۰۱۵ در گم گم از توابع موش، مقررات منع رفت و آمد برقرار شد.

در ۱۷ اگوست شمار مراکزی که اعلام خودمدیریتی نمودند به ۱۶ مرکز رسید.

خلق جزیر در ۱۹ اگوست ۲۰۱۵ دست به حفر خندق زدند.

در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵ مقررات منع رفت و آمد در شمال کوردستان آغاز شده و بعد از ان ۲۲ نفر جان خود را از دست دادند.

در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵ داعش در مقابل میتینگ صلحی که در گارا-ی آنکار برگزار شد، دست به عملیاتی انتحاری زد. در جریان این حمله انتحاری ۱۰۲ نفر کشته شدند و صدها نفر نیز مجروح شدند.

به دلیل عدم تشکیل حکومت در ۱ دسامبر مجددا انتخابات برگزار شد.

در ۲۷ دسامبر ۲۰۱۵ کنفدرالیسم جوامع دمکراتیک بعد از نشست اضطراری خود بیانیه مناطق خودمدیریتی دمکراتیک در ۱۴ بند اعلام کرد.

بین روزهای ۱۴ دسامبر ۲۰۱۵ تا ۲ مارس ۲۰۱۶ به مدت ۷۸ روز مقررات منع رفت و آمد برقرار شده و طبق گزارش THÎV’ یک میلیون و ۶۴۲ هزار نفر تحت تاثیر این ممنوعیت ها قرار گرفته و ۳۱۰ غیر نظامی جان خود را از دست دادند.

در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸ دولت ترک تحت عنوان شاخه زیتون به عفرین حمله کرده و صدها غیر نظامی جان خود را از دست داده و هزاران نفر نیز آواره شدند.

در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ ترکیه بار دیگر به روژآوا و شمال-شرق سوریه با عملیاتی تحت عنوان چشمه صلح حمله کرد و بنابر شواهد پزشکی در حمله به سریکانی از سلاح ممنوعه و بمب فسفر سفید علیه غیرنظامیان استفاده کرد.