کردهای شبک در مرکز شهر موصل و حوالی آن زندگی می‌کنند. شهر موصل مرکز استان نینوا در عراق است. طبق آمار اخیر تعداد باورمندان شبک مابین ٣٠٠ تا ٧۵٠ هزار نفر است و باورمندان به این آیین باستانی کردستان در ٨۵ روستا زندگی می‌کنند.
کردستان سرزمین تنوع باورهای آیینی است. بجز در چهار بخش میهن، کردهای ایزدی در روسیه، ارمنستان و گرجستان زندگی می‌کنند. کردهای علوی در شمال و بخشی از آنان در روژاوا بسر می‌برند. کردهای ایزدی در شمال، روژاوا و جنوب کردستان و کردهای کاکه‌ای هم در شرق و جنوب کردستان زندگی می‌کنند.
باورمندان به آیین کاکه‌ای معتقدند که سلطان اسحاق- پیر آنان- روز اول نوروز/ ١ فروردین چشم بر جهان گشوده است. خلق کُرد روز تولد زردشت را هم اول فروردین می‌دانند. مرکز کاکه‌ای‌ها منطقه هاوار از توابع هلبجه در جنوب کردستان است. این عرصه تا نزدیکی پردیور روژهلات کردستان ادامه دارد. به همین دلیل است که در آغاز نوروز دهها هزار نفر از کاکه‌ای‌ها از اقصی نقاط جهان به منطقه هاوار آمده و عید نوروز و سالروز تولد سلطان اسحاق را جشن می‌گیرند.
کردهای فَیلی اغلب در جنوب کردستان و بخش‌های غربی عراق ساکن هستند. کردهای یارسان و شیعه هم در شرق کردستان زندگی می‌کنند. کردهای شَبَک در موصل هستند. کردهای علوی در درسیم شمال کردستان همچنان که به زیارت مرقد دوزگون بابا می‌روند ایزدی‌های لالش و یارسان‌ها هم به زیارت مرقد سلطان اسحاق و پیرشالیار در هورامان می‌روند. کردهای فیلی به دیدار روستای پیران در دالاهو می‌روند. کردهای شبک در منطقه هاوار به زیارت مرقد شیخ شهاب‌الدین می‌روند.
کردهای شبک و تاریخ آنان
در رابطه با کردهای شبک ادعاهای فراوانی مطرح شده است. مورخان فاشیست تُرک که ملت آنان کمتر از هزار سال است به خاورمیانه مهاجرت کرده‌اند مدعی می‌شوند که شبک‌ها همان ترک‌های بکتاشی هستند. اما مدارک تاریخی مستند و غیرقابل انکاری در رابطه با هویت کردهای شبک وجود دارد و همه آنان نشان می‌دهند که شناسنامه شبک‌ها نه از سوی ترک‌های مهاجر آسیای میانه و نه از سوی هیچ گروه کوچنده دیگر قابل سرقت و یا دستکاری نیست. گفته می‌شود که شبک‌ها در حدود ١۶٠٢ در اطراف موصل کنونی حد فاصل رودهای دجله و خازر زندگی می‌کنند. کردهای شبک از این پس بسوی موصل روانه شده‌اند و اکنون هم برخی از کردهای شبک در حوالی کرکوک بسر می‌برند. آخرین آمارها نشان می‌دهد که شبک‌ها در مجموع در ٨۵ روستای اسکان دارند و جمعیت آنان مابین ٣٠٠ تا ٧۵٠ هزار نفر است.
زبان کردهای شبک آمیخته‌ای از زبان‌های کُردی هورامی، فارسی و آذری است. کردهای شبک اینگونه دارای لهجه‌ای مختص به خود هستند که بیشتر به لهجه زازا‌های شمال کردستان و یا هورامی‌های شرق کردستان شبیه است.
محمد سالم شبک نماینده شبک‌های در مجلس اقلیم کردستان گفته است:"کردهای شبک در دوره مادها به دشت‌های موصل رفته و هر کدام از عشایر آنان در منطقه‌ای سکنی گزیده‌اند.
به گفته وی اکنون منطقه‌ای تحت عنوان شبکستان در موصل وجود دارد که عشایر باجلانی، زراری، سمایل‌وند، شكاک و گژ را در بر می‌گیرد. این نماینده مجلس تأکید دارد که بنا بر اسناد تاریخی شبک‌ها از کردهای اصیل ساکن در کردستان هستند طبق آمار سازمان ملل در مجموع ۴۵٠ تا ۵٠٠ هزار نفر شبک در دشت‌های موصل زندگی می‌کنند.
مرقد مقدس شبک‌ها؛ شیخ شهاب‌الدین
کردهای شبک هم بسان دیگر باورمندان آیین‌های کردستان به عبادت و زیارت از مرقد شیوخ خود می‌روند. جالب اینکه کردهای شبک که در نزدیکی کردهای ایزدی شنگال زندگی می‌کنند در مراسم‌های مختص به ایزدی‌ها هم شرکت می‌نمایند. زیرا عبادت‌گاه کردهای شبک از موصل فاصله زیادی دارد آنان نمیتوانند به زیارت پیر خود مشرف شوند. بسیاری از شبک‌ها نمیتوانند حتی یکبار در زندگی به زیارت مرقد شیخ خود آیند.
کردهای شبک خود را پیرو شیخ شهاب‌الدین می‌دانند. به همین دلیل کردهای شبک معتقدند که می‌بایست راز و نیاز خود را در کنار مرقد شیخ شهاب‌الدین بر زبان آورند. مزار شیخ شهاب‌الدین در مابین روستاهای دزاور و تویله در اقلیم هورامان است. این منطقه جایگاه مورد احترام کردهای کاکه‌ای، یارسانی و شبک است.
شیخ شهاب الدین بنابر روایات تاریخی اهل هورامان نیست اما به دلیل فشار رژیم‌های اشغالگر به هورامان پناه آورده و هورامی‌ها هم از وی حمایت کرده‌اند. شیخ شهاب‌الدین در منطقه مرزی هورامان مابین روژهلات و جنوب کردستان چشم از جهان فروبسته است. روستای تویله در شمال شرقی شوشمه و نوسو واقع شده است. این منطقه در دامن کوه زیبای دالانی جای گرفته که به عنوان بهشت هورامان شناخته می‌شود. روستای تویله در مجاورت روستای هانه گرمله و کیمنه است. شهر نودشه روژهلات کردستان را به راحتی می‌توان از این روستا مشاهده کرد.
مزار شیخ شهاب‌الدین پیر شبک‌های کردستان در روستای دزاور واقع شده است. ساکنان منطقه از این پیر عرفانی به نام‌های شیخ شهاب‌الدین دزاوری یا زاوری یاد می‌کنند. در برخی منابع عنوان شیخ شهاب‌الدین بغدادی هم قید شده است که به دلیل تحصیلات شیخ شهاب در بغداد می‌باشد.
شیخ شهاب الدین سال ١١٠٨ چشم بر جهان گشوده است. در عنفوان جوانی برای کسب فیض به ملاقات شیخ عبدالقادر گیلانی معروف به غوث اعظم در بغداد می‌رود.[شیخ عبدالقادر گیلانی اهل گیلان‌غرب از توابع کرماشان است نه استان گیلان در شمال ایران. مورخان نژادپرست فارس هم به سیاق همپیشه‌های تُرک خود برای تحریف حقایق تاریخی کردستان مشابهت اسمی "گیلان" را با هدف دامن زدن به اختلاف میان خلق‌ها مورد سوءاستفاده قرار داده‌اند.] شیخ شهاب‌الدین پس از تحصیل در محضر شیخ عبدالقادر به هورامان بازگشته است.
شیخ شهاب‌الدین پس از بازگشت به هورامان با دختری از اهالی منطقه ازدواج کرده است. از آنان سه دختر و دو پسر بجای میماند. یکی از دختران آنان به ازدواج سید مصطفی هورامی درآمده که از وی به عنوان پیرشالیار سوم یاد می‌شود. مزار همسر پیرشالیار سوم در همین منطقه واقع است. از این مادر دانا به عنوان "ادالو پیرا" نام برده می‌شود و مزار وی زیارتگاه خلق منطقه است.
شیخ شهاب‌الدین پس از ۶٠ سال عمر پربرکت در ١١٩٠ چشم از جهان فرو می‌بندد. در کتاب "سرانجام" کتاب مقدس یارسان‌ها از شیخ شهاب‌الدین به عنوان یکی از هفت مروج آیین سلطان اسحاق نام برده شده است. شیخ شهاب‌الدین ارزشمندترین جایگاه باور شبک‌های کردستان است. مزار وی مکان راز و نیاز باورمندان به این آیین است.
برای زیارت مرقد شیخ شهاب باید به روستای تویله رفته و پس از آن با پایگاه نظامی رژیم ایران در روستای دزاور هماهنگی به عمل آورده شود. هزاران باورمند شبک بدون آنکه یکبار در زندگی موفق به زیارت مزار پیر خود شوند چشم از جهان فرو می‌بندند. باورمندان شبک کسانی را که به زیارت مزار شیخ شهاب رفته باشند گرامی می‌دارند.
