امروز سالگرد آغاز قتل عام کردها در عملیات موسوم به انفال توسط حکومت بعث عراق است. این قتل عام طی چند ماه و در ٨ مرحلە، در سال ١٩٨٨ میلادی انجام گرفت و در اثر آن، بیش از ١٨٢ هزار انسان، در حد فاصل مناطق گرمیان تا بهدینان، قتل عام شدند.

 

انفال در عربی به معنای غنایم جنگی از کفار و نام یکی از سوره های قرآن است. اما انفال برای مردمان کرد یادآور واقعه ای تلخ و قتل عامی بزرگ در سده بیست است.

تدارک قتل عام انفال در ماه مارس ١٩٨٧ صورت گرفت و علی حسن مجید مسئول دفتر حزب بعث در شمال عراق در کرکوک عهده دار فرماندهی آن بود. وی در ماه ژوئن همان سال در نامه ای به فرماندهان ارتش، اداره امنیت و برخی سازه های دولتی، پروژه عملیات انفال را شرح داده بود.

براساس آن، تمامی روستاهایی که نیروهای پیشمرگ وارد آنها شده بودند مناطق ممنوعه اعلام و عموم ساکنان آن مشمول مرگ شدند. پیش از آغاز عملیات،مقرر شد مناطق ممنوعه توسط هواپیماهای جنگی بمباران شوند.

در ماده پنج این عملیات توصیه شده بود بازداشت شدگان بین ١۵ تا ٧٠ ساله، بازجویی و سپس کشته شوند.

 

از جمله اقدامات پیش از آغاز قتل عام، عمل سرشماری در دستور کار بود که در هفدهم اکتبر ١٩٨٧ برای لغو شهروندی عراقی، کردهایی که در مناطق تحت اختیار نیروهای پیشرگ یا در اردوگاهها زندگی می کردند سرشماری شدند. در جریان این سرشماری به غیر از کسانی که از نیروهای عراقی اعلام حمایت کردند مابقی کردها به اتهام دشمنی، دیگر شهروند عراقی محسوب نمی‌شدند.

 

یگان های ارتش عراق در هشت مرحله پروژه قتل عام را عملی کردند: در ٢٣ فوریه ١٩٨٨ در ناحیه "سرگلو" ٢۵٠ پیشمرگ و روستایی جان خود را از دست داده و هزاران تن آواره شدند. دهها تن در هنگام گریز بسوی مناطق شرقی کردستان و ایران در نواحی کوهستانی جانباختند.

کشتار جمعی شانزدهم مارس سال ١٩٨٨حلبچه با سلاح شیمیایی انجام گرفت و منجر به مرگ ٥ هزار انسان و مسمومیت و جراحت بیش از ١٠ هزار تن دیگر شد .

دور دوم عملیات انفال عصر روز بیست و دوم مارس در روستای "سیو سینان" با شلیک توپ های شیمیایی به وقوع پیوست و در نتیجه آن ٨٠ نفر کشته شدند .

دور سوم در منطقه گرمیان در خلال روزهای هفتم تا بیستم آوریل ١٩٨٨ عملی شد .

 

ارتش عراق هزاران کرد را با استفاده از کامیون از منطقه خارج کرد و نظامیانش ٧٢٨ روستا را ویران کردند.

در سوم ماه می روستاهای "گوپ تپه" و "عسکر" هدف حملات شیمیایی قرار گرفتند.

کشتارهایی که در فواصل زمانی پانزدهم می تا بیست و ششم آگوست روی دادند به عنوان دورهای پنجم، ششم و هفتم قتل عام شناخته می شوند .

 

کردهایی که از قتل عام نجات یافته بودند در کمپ های "لی لان" و "تق‌تق" در شرایط بسیار غیرانسانی مستقر شدند. چنانچه تعدادی کمی از این آن‌ها جان سالم بدر بردند. از سرنوشت کسانی که توسط ارتش با کامیون به نقاطی نامعلوم منتقل شده بودند نیز هرگز خبری بدست نیامد.

آخرین دور از عملیات انفال در بیست و چهارم آگوست ١٩٨٨ میلادی در منطقه "به‌دینان" انجام شد. دویست هزار نظامی به بهدینان حمله کردند و هزاران تن را در خون غلطاندند. هزاران تن نیز با عبور از مرز رو به شمال کردستان گذاشتند.

در مجموع این حملات در طول نزدیک به دو سال حدود ١٨٢ هزار شهروند کُرد قتل عام و دستکم ٣ هزار روستا نیز خالی از سکنه شدند.