'برای آزادی'؛ فیلمی که به موازات جنگ ساخته شد

ارسین چلیک کارگردان فیلم 'برای آزادی' در مورد مقاومت سور شهر آمَد می‌گوید:"هم در مرحله فیلم‌برداری و هم پس از آن، هدف اصلی این بود که فیلم را در شرایط طبیعی جنگ و مبارزه ضبط کنیم."

تاریخ کوردها سرشار از مراحل مهم مقاومت است، با جنبش آزادیخواهی کوردها دهها مقطع تاریخی رقم خوردند. قهرمانان مقاومت خودمدیریتی در سور، جزیر، نصیبین، شرنخ، گوَر، سلوپی و بسیاری از شهرهای دیگر باکور کوردستان در این مرحله جای گرفتند. هر منطقه به قلعه مقاومت بدل گردید، سوختن در زیرزمین‌ها را با جان پذیرفتند اما تسلیم نشدند و سر فرود نیاوردند. هر ثانیه از این مقاومت تاریخی می‌تواند الهام‌بخش دهها رمان و فیلم باشد. محله سور شهر آمد یکی از مناطق این مقاومت تاریخی بود. در مورد مقاومت سور یک فیلم سینمایی ساخته شد. ارسین چلیک کارگردان فیلم "برای آزادی" و دیار حسو تهیه‌کننده و مشاور کارگردان این فیلم می‌باشند. برای آزادی نخستین بار در هندوستان روی پرده نمایش رفت. خبرگزاری فرات با ارسین چلیک کارگردان فیلم "برای آزادی"، دیار حسو تهیه کننده و شیرو هنده یکی از بازیگران این فیلم مصاحبه‌ای انجام داده است.

ارسین چلیک در مورد شرایط پیش از آغاز مقاومت خودمدیریتی سخن گفت و سپس به مقطع مقاومت خودمدیریتی پرداخت:"وقتی انسانها را زنده زنده به آتش می‌کشیدند ما چه حسی داشتیم، در فکر و خیال چه می‌گذشت؟ نمی‌توانم برای این پرسش جوابی داشته باشم، باید هر انسانی خود در مورد آن فکر کند. شاید فیلم‌ها و رمانهای دیگر نیز نتوانند پاسخی شایسته به این سئوالات بدهند، اما می‌توانند به انسان کمک کنند تا با وجدان و آگاهی خویش به پاسخ این پرسش‌ها دست یابد. در واقع این فیلم روایت داستان مقطعی است که [رژیم ترک] خواهان لاپوشانی، تحریف، خفه کردن و نابودی آن بود. اگر ما دارای توان درک و فهم دنیای پیرامونمان باشیم آنوقت می‌توانیم انتقاد کنیم یا خود انتقادی به عمل آوریم. آنچه هنر سینما به آن برمی‌خیزد چیزی در این مایه است. می‌تواند چیزی را به ذهن انسان‌ها سپرده و مانع از فراموشی آن شود."

چلیک خاطرنشان کرد که آنان چندین سال با معیارهای روزنامه‌نگاری فعالیت کرده‌ و وقایع را با طرح پرسش و انتشار تصاویر برای جامعه منعکس کرده‌اند، اما در این منطقه (کوردستان) واقعیت‌های روی می‌دهند که نمی‌توان صرفا با تهیه خبر و سخن و فریاد آنها را به دیگران فهماند.

ایستادگی و عزم راسخ شهید چیاگر؛ این مقاومت را نقل کنید

ارسین چلیک به یادداشت‌های روزانه یکی از مقاومتگران سور به نام "خمگین روژ" اشاره کرد و افزود که این روزنوشت‌ها برای تهیه فیلم "برای آزادی" مبنا قرار داده شدند.

چلیک در ادامه به موضع فرماندار بزرگ مقاومت سور شهید چیاگر برای بازتاب مقاومت خودمدیریتی دمکراتیک پرداخت و افزود:"خمگین روژ در یادداشت‌های روزانه خود این جملات را نوشته است، 'بنابر پافشاری رفیق چیاگر این روزنوشت‌ها قید شده‌اند'. با نوشتن کار بسیار خوبی انجام داده‌اند. در این مورد هر اندازه که وقایع موجود در یادداشت‌های روزانه مهم باشند موضع شهید چیاگر نیز واجد اهمیت است. زیرا بخت با برخی یار شد تا از محاصره نجات یابند و آنها هم همان موارد را بیان کردند. چیاگر به آنان هم گفته بود؛ 'بروید آنچه را که در اینجا روی داد نقل کنید.' در نوشتن فیلمنامه و سناریو با چهار تن از مبارزان ی.پ.س (یگان‌های مدافع غیرنظامیان) مفصلا گفتگو کردیم. ما متوجه شدیم که چیاگر این خواسته‌ خود را بارها به آنان گوشزد کرده است."

ارسین چلیک در ادامه می‌افزاید که برای تهیه سناریو گروهی تشکیل شده و در این مورد افزود:"برای اینکه سناریو از سوی یک نفر نوشته شود من آنرا بازنویسی کردم. اما می‌توانم بگویم که کار آسانی نبود. چیزی که به ما کمک کرد این بود که ما با هر کسی (در این زمینه اطلاعاتی از مقاومت سور داشت) صحبت کردیم."

فیلم در کوبانی فیلمبرداری شد

چلیک خاطرنشان کرد که سناریو نتیجه عقلی مشترک بود و در مورد فیلمبرداری این اثر سخن گفت.

چلیک گفت:"مکان اصلی فیلمبرداری روژاوا بود، کوبانی بود. ما این فیلم را در یکی از دو محله‌ای که در کوبانی سقوط نکرده بودند تصویربرداری کردیم. نیمی از این منطقه تخریب شده بود."

چلیک سپس افزود:"فیلم چنین ضمانتی به تماشاگر می‌دهد که پس از تماشای آن در مورد مکان آن دچار گمان نشود. بله واقف شود که این منطقه سور (آمَد) است... زیرا نه تنها از حکایت‌های انسان‌ها، حتی سنگ‌های سیاه دیوارهای گلی خانه‌ها و دیوارنوشته‌ها هرچیزی با حساسیتی ویژه بر مبنای رنگ و روی سور تدارک دیده شد. ما چنین مجموعه‌ای را در کوبانی فراهم کردیم."

بازیگران مبارزان واقعی بودند

ارسین چلیک در مورد بازیگران این فیلم می‌گوید:"در میان گروه‌های اول و دوم، بازیگران باتجربه‌ای وجود نداشتند، اما ما به دنبال آن چیزی بودیم که در سناریو قید شده و در بازیگران آنرا مشاهده کردیم. یعنی کسانی که به بازی در فیلم می‌پرداختند افرادی واقعی و دارای مهارت زندگی بودند. دو نفر از کسانی که خود در مقاومت سور جای گرفته بودند به نام‌های هاکی و کورسان خود در این فیلم ایفای نقش کردند. چنین چیزی در سینما بندرت وجود ندارد. دیگران نیز دارای سرگذشت و حکایت مشابهی بودند. یعنی ما بازیگران را از میان افرادی برگزیدیم که دارای همان احساس بودند. شاید در سور حضور نداشته‌اند اما همان تجربه را در رقا، در شنگال در همان وضعیت زندگی کرده بودند."

چلیک در ادامه خاطرنشان کرد که فیلم آنان خارج از چارچوبهای تعریف شده سینمای جنگ، جلوه‌های ویژه و آرایشی ساخته شده است. چلیک می‌گوید؛"هم در مرحله فیلمبرداری و هم پس از آن، در چارچوب شرایط واقعی جنگ و مبارزه قرار گرفتیم. تنها سناریو متکی بر واقعیت نیست. مثلا؛ محل فیلمبرداری یکی از دو محله‌ی کوبانی است که سقوط نکردند. برخی از بازیگران فیلم هم در واقع نقش خود را بازی می‌کنند. برخی از آنان در جنگ رقا علیه داعش جنگیدند، گروه پشت دوربین هم به همین روال کار کردند."

چلیک با یادآوری اینکه مورد مهم دستیابی بینندگان به این فیلم است افزود:"در نظر داریم در هر منطقه‌ای که امکان وجود داشته باشد آنرا به نمایش بگذاریم. این فیلم بزودی در جشنواره‌های اروپایی به نمایش درمی‌آید. سعی می‌کنیم پس از آن در بسیاری از کشورها آنرا روی پرده نمایش ببریم. برای نمایش فیلم نیازمند شبکه گسترده‌ای از تبلیغات هستیم، اما در شرایط کنونی فاقد چنین امکانی در سینمای کوردی یا سینمای مستقل هستیم. برای اینکه فیلم به دست هرکسی برسد اقدامات گوناگونی را در پیش می‌گیریم. با آغاز سال نو مسیحی در زمستان و بهار کوشش می‌کنیم فیلم را در دهها مرکز جداگانه نمایش دهیم. در پایان ژانویه آنرا به جشنواره‌های اروپایی روانه می‌کنیم. از فوریه و پس از آن هم در باشور کوردستان و روژاوا با برنامه‌ای منظم آنرا به نمایش می‌گذاریم."

چلیک یادآور شد که در باکور کوردستان و ترکیه امکان نمایش این فیلم ضعیف است، اما خواست بسیاری برای تماشای آن وجود دارد. وی در ادامه افزود:"با تمام موانع موجود می‌کوشیم فیلم را به این مناطق هم برسانیم و به این منظور هر راهی را در پیش می‌گیریم."

ادامه دارد ...