جلال‌الدین جان: هر نوع دمکراسی که قادر به حل مسئله کورد نباشد مورد توجه قرار نمی‌گیرد
جلال‌الدین جان در رابطه با پیام اوجالان در آخرین ملاقات خود با محمد اوجالان با خبرگزاری مزوپوتامیا به گفتگو پرداخته و ابعاد این پیام را تحلیل کرده است.
جلال‌الدین جان یکی از شخصیتهای کورد است که در جریان فرایند راه حل مسئله کورد در باکور کوردستان سخنگوی کمیسیون عقلا در مذاکرات دولت با امرالی و نیز از اعضای گروه ٧٨ بود. جلال الدین جان در رابطه با پیام اوجالان در آخرین ملاقات خود با محمد اوجالان با خبرگزاری مزوپوتامیا به گفتگو پرداخته و ابعاد این پیام را تحلیل کرده است.
آتش‌سوزی در جزیره و جنگل امرالی
جلال‌الدین جان در رابطه با خبر آتش‌سوزی جزیره امرالی که از سوی وزارت کشور ترکیه منتشر شد اظهار داشت: بعد از انتشار این خبر شاهد گسترش واکنشهای اجتماعی بودیم. همراه با اعلام این خبر اجازه داده شد که محمد اوجالان با برادرش دیدار داشته باشد. در سالهای اخیر، شاهد مسمومیت وی نیز بودیم. به همین دلیل باید ملاقات با وی، بعد از این آتش‌سوزی به خوبی ارزیابی و تحلیل شود؛ که آیا با این آتش‌سوزی تلاش کردند تا چه پیامی را طرف‌های دیگر بدهند؟ هنوز به خوبی از ابعاد آن اطلاعی در درست نیست. اما با دقت به زمان اجازه ملاقات با وی، می‌توان به برخی از ابعاد این مسئله اشاره کرد. به خوبی اطلاع داریم که آنزمان بین روژآوا و رهبری سوریه در دمشق دیدارهایی در جریان بودند. سوالی که در این رابطه مطرح می‌شود اینست که آیا از طریق این آتش‌سوزی تلاش کردند تا به وسیله اوجالان پیامی را به خلق کورد منتقل کنند؟ یعنی درصدد برآمدند که بگویند نزدیکی بین خودمدیریتی و دمشق باعث تنش شده و آتش نزدیک می‌شود؟ باید چنین سوالی مطرح شود. دومین مسئله نیز درگیریهای ادلب بود که ترکیه در آن گرفتار شده بود. همانگونه که اطلاع دارید ادلب برای ترکیه از موقعیتی استراتژیک برخوردار است. شاید خواسته باشند که با این آتش‌سوزی روند درگیری‌ها در ادلب را معکوس کرده باشد.
دیدار با اوجالان و ارتباط آن با تنگناهای ترکیه
جان در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت: هر زمان که دولت ترکیه دچار تنگنا شده باشد، سعی داشته است با اوجالان ارتباط برقرار نماید. برای نمونه با بهانه آتش‌سوزی، تلاش می‌کنند شرایط عقب‌نشینی را به تعویق بیندارند. برخی از مواقع نیز به منظور آنکه روند امور را معکوس کنند، به چنین اقداماتی دست می‌زنند. اما اوجالان حتی اگر در درون زندان به هیچ اقدامی نیز نتواند دست بزند، از تاثیرگذاری قاطعی بر سیاست کورد و ترک برخوردار است. این تاثیرگذاری وی همچنان نیز ادامه دارد.
جان در ادامه افزود: در رابطه با ایجاد پایه سوم که از سوی اوجالان مطرح شده است وی بر نقش نیروهای دمکراتیک تاکید کرده و براین باور است که بر مبنای میز دست‌یابی به راه‌حلی که بر دو پایه قرار دارد، ٢٠ میلیون کورد نیز حضور دارند. نه فقط کورد، علویان و خلق‌های دیگر نیز حضور دارند. به همین دلیل باید پایه‌های این میز ایجاد شوند. زیرا از یک طرف مسئله کورد بین‌المللی شده است و محصور ماندن مسئله کورد در ترکیه قابل مدیریت نیست. آقای اوجالان برای دست‌یابی به راه‌حل پایه سوم این میز را نشان می‌دهد. باید کوردها نیز در یکی از طرف‌های این میز قرار بگیرند، پایه سوم این میز را شکل بدهند. در غیر اینصورت میز بر زمین افتاده و حتی میزی وجود نخواهد داشت و آینده‌ای نیز برای ترکیه نمی‌توان متصور شد. همانگونه که اوجالان نیز گفته است جامعه‌ای که قادر به حل مسئله کورد نشده باشد، جامعه‌ای با محدودیت بوده و نمی‌تواند دمکراسی را در آغوش گیرد. همه در پذیرش این نکته متفق هستند.
با داشتن قدرت است که می‌توان به نتیجه دست یافت
جلال الدین جان قدرت و نیرویی را که اوجالان همواره در پیامهای خود به آن اشاره می‌نماید نیز ارزیابی کرده و گفت: این اصطلاح را در بعد جامعه‌شناختی باید به خوبی تحلیل کرد. در ترکیه شبکه اجتماعی تحت کنترل حاکمیت قرار دارد و قدرت را تغییر می‌دهد. انحصارهای بزرگ در جامعه و سیاست ترکیه قرار دارند. انزوا را بر مفاهیم و نگرش‌های دیگر تحمیل کرده و جامعه را به سوی تغییری [منفی] سوق می‌دهند. به همین دلیل است که اجتماعی شدن رفته رفته از میان رفته و اکنون با جامعه‌ای اگوییستی و خود‌پرست مواجه هستیم. اوجالان جامعه را اینگونه می‌بیند، به همین دلیل است که از درک قدرت سخن می‌گوید. بر مبنای چنین واقعیتی است که اوجالان از مسئله قدرت سخن می‌گوید؛ که اگر نیرو داشته باشی، به نتیجه نیز دست می‌یابی. من بر این باورم که اوجالان در این رابطه نیروی دمکراسی را ضعیف ارزیابی می‌کند. به همین دلیل می‌گوید که باید نیرو بگیریم. به قدرت تبدیل شویم، تا به نتیجه دست پیدا کنیم. این نیرو نیز غیر از قدرت خلق نمی‌تواند شامل قدرت دیگری باشد.
درک بیشتر اوجالان با گذشت زمان
جلال‌الدین جان با اشاره به تحولات خاورمیانه اظهار داشت: امروزه خاوریمانه در عمل به کانون جهان تبدیل شده و بزرگترین معضل در خاورمیانه نیز مسئله کورد است. حل مسئله کورد تاثیر خود را بر تمامی خاورمیانه خواهد گذاشت. به همین دلیل نیروهای حاکم، تمایلی ندارند تا مسئله کورد به شیوه‌ای بینادین حل شود. به این دلیل نیز بوده باشد، باید کورد به نیرو و قدرت تبدیل شود. ائتلاف‌های امروز در خاورمیانه مقطعی و کوتاه مدت هستند. اما ائتلاف ریشه‌ای و بینادین ائتلاف خلق‌هاست. تا زمانی که این ائتلاف ایجاد نشود، تا وقتی که این گام‌ها را برنداریم قاشق‌های خالی از غذا را به دهان می‌بریم. زیرا آن نیروهای نمی‌خواهند چیزی نصیب ما شود. اوجالان را باید اینگونه درک کرد. هر روز که می‌گذرد بزرگی و دور اندیشی سیاسی اوجالان بیشتر و بهتر درک می‌شود.
ارزشهای انقلابی خمیرمایه راه سوم است
جان در بخش پایانی سخنان خود اظهار داشت که باید جامعه را بر مبنای ارزشهای انقلابی سازماندهی کرد. همانگونه که اوجالان نیز گفته است باید ما با احساس و الزامات فردی خود این رنج و تلاش‌ها را از میان نبریم. همچون وظیفه‌ای بر دوشمان باید همان نمونه‌های همچون دوره «فکری سونمز»* را بیابیم. ما باید در ترکیه به جستجوی شخصیتهای دمکرات، اندیشمند پرداخت، باید به حمایت از افرادی پرداخت که در داخل ترکیه به دنبال استیفای حقوق خود هستند. ارزشهای انقلابی خمیرمایه راه سوم هستند. هر زمان که خط سوم ایجاد شد، ما آنزمان است که می‌توانیم زمینه‌های تاسیس احزاب دیگر و استقلال خود را ایجاد کنیم. ما به آنها می‌گوییم که صرف پراگماتیک نیستیم، ما می‌گوییم که خواهان اتحاد خلق‌ها و صلحی شرافتمندانه هستیم. ما اعلام می‌کنیم که خواهان پیشبرد منافع راستین جامعه هستیم. ما می‌گوییم که ما هم خلق هستیم و باید جامعه را بر مبنای ارزشهای انقلابی راستین ایجاد کنیم و در این راه بایسته است که یاد و خاطره ماهرها، دنیزها، مظلوم‌ها، شیخ بدرالدین‌ها و پیر سلطان‌ها و نسیمی‌ها را گرامی بداریم.
* فکری سونمز: شهردار سوسیالیست شهر اوردو ترکیه در سالهای ١٩٧٠-١٩٨٠ از حزب راه انقلابی است که در ١١ ژوئیه ١٩٨٠ بازداشت و پس از شکنجه‌های بسیار در ۴ مه ١٩٨۵ در زندان به قتل رسید.
منبع: MA
