جمیل باییک ریاست مشترک شورای رهبری کوما جفاکین کوردستان (ک.ج.ک) طی گفتگویی به پرسشهای روزنامهنگار النهار مصری پاسخ داده است. بخش دوم این گفتگو به شرح ذیل است:
النهار: شما پیش از این اعلام کرده بودید که آمریکا بین شما و ترکیه در حال میانجیگری بوده است. بعد از آنکه امریکا شما، مراد کاراییلان و دوران کالکان را در لیست ترور قرار داد و برای دستگیری شما جایزه تعیین کرد، این میانجیگری چگونه ادامه پیدا میکند؟
جمیل باییک: ترکیه و آمریکا از ارتباطات خوبی برخوردار هستند. بر ترکیه تاثیرگذار هستند. اکر بخواهند میتوانند برای حل مسئله کورد نقشی مثبت داشته باشند. به همین دلیل پیشنهادات ما برای اینکه امریکا میتواند میانجیگری کند همچنان ادامه دارد. اگر آمریکا این نقش میانجیگری را ایفا کند به این معنا است که فکر خود را در رابطه با پ.ک.ک تغییر داده است. اگر میانجیگیری کند، این تصمیم آمریکا علیه ما بدون معنا خواهد بود. زیرا عملا بین هوالان ما و ترکیه میانجیگری میکند. میتواند مستقیما بین رهبر آپو و ترکیه میانجیگری کند. در این باره مثلی ترکی وجود دارد که: هدف خوردن انگور است نه کتک زدن باغبان. زیرا در اسارت رهبری ما، کشوری است که ایفای نقش کرده است. ما از امریکا میخواهیم که در رابطه با نقشی که در این مسئله ایفا کرده است معذرتخواهی کند. امریکا با عذرخواهی میتواند در حل مسئله کورد همکاری داشته باشد. این معذتخواهی، عذرخواهی واقعی و درستی خواهد بود.
النهار: از نظر شما وضعیت در منطقه شرق فرات چگونه خواهد بود؟ مظالبات پ.ک.ک در این باره شامل چه مواردی خواهند بود؟
جمیل باییک: پ.ک.ک طرفدار تمامیت ارضی سوریه است. کورد در مناطقی که پیش از این در آنها حضور نداشته است خودمدیریتی دمکراتیک را برقرار کرده است. پذیرش آموزش به زبان کوردی بر اساس تفکر و سازماندهی، مسئله دمکراسی و خودمدیریتی منطقهای میتوانند حل شوند. دفاع ، دیپلماسی و اقتصاد عمومی تحت مسئولیت دولت عمومی سوریه خواهد بود. اگر مدیریت منطقهای زبان، فرهنگ، آموزش، بهداشت، خدمات رسانی عمومی شهرداریهای و امنیت داخلی را بر عهده بگیرد، این مسائل هیچیک سوریه را تضعیف نمیکنند. بر عکس سوریه را تقویت میکنند. سوریهای دمکراتیک متشکل از عرب، کورد و سریانی و ارمنی و علوی و سنی و دروزی و تمام ادیان و مذاهب مختلف میتوانند نمایندگی خود را داشته باشند و در خاورمیانه به مدل برای همه تبدیل شوند. تاریخ و واقعیت اجتماعی سوریه از این پتانسیل و نیرو برخوردار است.
ما اعتقاد داریم که ائتلاف کورد و عرب در سوریه، برای عرب و کورد میتواند به سرآغاز تاریخ جدیدی تبدیل شود. در واقع سوریه بر این اساس ایجاد شده است. لازم است که ائتلاف کورد و عرب حفظ شده و این مسئله در همه جای سوریه پیگیری شود. عرب و کورد از این طریق با هم تقویت میشوند.
النهار: اگر ترکیه در آیندهای نزدیک اعلام کند که به فرایند حل مسئله کورد باز میگردد شما چه موضعی میگیرید؟ برای کورد در ترکیه شما چه نوع راه حلی را پیشنهاد میدهید؟
جمیل باییک: ترکیه تا کنون به نحوی واقعی و درست وارد فرایند دیالوگ نشده است. حاکمیت آ.ک.پ تلاش کرد تا از آتشبس بهرهبرداری کند، تا بتواند حاکمیت خود را ادامه داده و تقویت کند، اما در عمل سیاست قتلعام را ادامه داد. ما افکار عمومی را برای این فرایند آماده کردیم و وارد فرایندی شدیم که آ.ک.پ و دولت وارد فرایند راه حل شوند. اما تمام تلاشهای ما نتوانست آ.ک.پ و حاکمیت را به برداشتن گامی در این رابطه وادارد. زمانی که مشاهده کردند که خلق کورد در این رابطه قدرتمند است، این بار فرایند به زانو دراوردن را طراحی کرده و دست به حمله زدند. تمام اقدامات کنونی آنان برای نابودی جنبش آزادی است. میدانند که غیر از جنگ نمیتوانند حاکمیت خود را به طریقی دیگر پیگیری کنند. به همین دلیل است که آ.ک.پ جنگ را متوقف نمیکند و وارد فرایند دیالوگ نمیشود. بدون شک اگر بگویند که ما جنگ را متوقف میکنیم، زندانیان سیاسی را آزاد میکنیم، با دیالوگ مسئله کورد را حل میکنیم، این مسئله را به پارلمان برده و حل میکنیم، در انصورت است که پاسخ مثبتی را از ما خواهند شنید.
در مسئله کورد راه حلی مانند دولت و دولتهای کوچک وجود ندارد. رهبر آپو به کرات برای خودمدیریتی دمکراتیک نقشه راه را پیشنهاد داده است. فرمول دولت+ دمکراسی را پیشنهاد داده است. دولت در کودستان میتواند وجود داشته باشد، اما باید دمکراسی خلق کورد، استقلال دمکراتیک و خودمدیریتی خلق کورد هم باید به رسمیت شناخته شود. لازم است که موجودیت کورد در توافقی تامین گردد و بر این اساس بر مبنای آزادی زبان، فرهنگ و هویت، خودمدیریتی آن تامین گردد. ما برای حفظ تمامیت ارضی ترکیه و برای رفع نگرانیهای آنان در بعد سیاسی میتوانیم به توافق برسیم. لازم است توافق با ترکیه دمکراتیک باشد و این مسئله دشوار نیست.
النهار: گفته میشود بین کادرهای چپگرا در میان حزب شما و کادرهای لیبرال طرفدار روژآوا و آمریکا رقابتی در جریان است. همزمان گفته میشود که بین اعضای کمیته رهبری در سطح عالی حزب تبعیضهای بزرگی در جریان است. دلال این مسئله چیست؟ این وضعیت برای مبنای حزب و ادامه عملکرد حزب تا چه اندازه خطرناک است؟
جمیل باییک: منابع چنین اخباری دولت ترک هستند. در درون یک جنبش سیاسی بر اساس خط رهبر آپو به سکوت واداشتن افکار مخالف و یکصدایی وجود ندارد. بدون شک یک خط مشی سیاسی و ایدئولوژیک وجود دارد. اما در بعد عملی افکار مختلفی مجال بروز پیدا میکنند. چنین وضعیتی وجود ندارد که ما روژآوا را اداره و مدیریت کنیم. در میان رهبری روژآوا، در میان مسائل عملی اگر اختلافات فکری وجود داشته باشند، به این معنا نخواهد بود که بین آنها مشکل وجود دارد. ما بر این باور نیستیم که در روژآوا غیر از خط ایدئولوژیک و سیاسی رهبر آپو یک فکر سیاسی و ایدئولوژیک دیگر میتواند حفظ شود. خلق و جوانان و زنان روژاوا به رهبر آپو پایبند هستند. این پایبندی هر گونه خواست اشتباهی را تصحیح میکند. حتی اگر در میان کادرهای روژآوا خواست اشتباهی هم وجود داشته باشد، امکان ندارد که این مسئله بر وضعیت عمومی تاثیرگذار باشد و این مسئله به فکر سیاسی عمومی مبدل شود. در مقابل ما افکار متفاوت را به عنوان آسیب نمیبینیم. اگر افکار همه مانند هم باشد، در این باره نمیتوان منتظر پیشرفت سیاست و تفکر بود. در روژآوا، در مسائل مختلف اگر افکار مختلفی وجود داشته باشد، این مسئله به آنها راتباط دارد. اما تا کنون از وجود مسئله تفاوت فکری که میتواند باعث مسائل بزرگ شود اطلاعی نداریم.
کمیته اجرایی پ.ک.ک، شورای رهبری ک.ج.ک، رهبران پاژک و ک.ژ.ک، رهبری جوانان و قرارگاه مرکزی نیروهای مدافع خلق در مجموع نیروی رهبری ما هستند. این سازمانهای سازماندهی کننده، از مسئولیت برخوردارند. هر سازمانی نشست مختص به خود را دارد، بر اساس حوزه عملی خود، تصمیمگیر است. تصمیمات سیاسی از سوی رهبری ک.ج.ک و ک.ژ.ک اتخاذ میشوند و وارد فاز اجرایی میشوند. افکار متفاوت در نشستهای پ.ک.ک، پاژک، ک.ج.ک و ک.ژ.ک یا به تصمیم عملی و اجرایی تبدیل میشوند از سوی بازوهای اجرایی ما عملی میشوند. در باره تحقق خطمشی ایدئولوژیک و سیاسی ما نمیگوییم که نباید افکار متفاوت وجود نداشته باشند. هر نظری در نشستها به راحتی مطرح میشود و تصمیم مشترک در باره آن گرفته میشود. اگر در بعد ایدئولوژیک و سیاسی، اختلاف فکری وجود داشته باشد، معمولا باعث انشعاب میشود اما در میان جنبش ما چنین وضعیتی حاکم نیست. هر یک از هوالان، پایبند خط ایدئولوژیک و سیاسی رهبر آپو است. در نتیجه اسناد و منابع فکری رهبر آپو که در ۲۳ سال تنظیم و تهیه شده است، خط ایدئولوژیک و سیاسی شفاف است. نیروهای خارجی میخواهند که در میان صفوف پ.ک.ک چنین مسائلی روی دهد، دولت ترک خواهان چنین چیزی است. اما پ.ک.ک ۵۰ سال است که در این باره از تجربه برخوردار است. از نیروی رهبری و اراده برای حل هر گونه مشکلی برخوردار است.
النهار: سیاستهای ۱۰ ساله اخیر حاکمیت آ.ک.پ اجازه داده است که بسیاری از پایتختهای کشورهای عربی که پیش از این پ.ک.ک را رد میکردند، اکنون آنکارا را به عنوان دشمن میبینند. آیا پ.ک.ک برای پر کردن این خلا نمیتواند ارتباطات گرمتری با پایتختهای عربی برقرار کند؟
جمیل باییک: ما با انتقاد شما همراه میشویم. ما ائتلاف عرب-کورد را به یکی از اهداف خود مبدل کردیم و همیشه هم به ان اشاره کردهایم. ما ایستار خودمان را هم در بخش دیپلماسی و هم واحدهای دیگر مرتبط اعلام کردهایم. ایستارهای خاصی در این باره شکل گرفتهاند. اما در حد تواناییها و امکانات پیشرفت حاصل نشده است. ائتلاف کورد-عرب از زمینهای قدرتمند و تاریخی برخوردار است. رهبر آپو زمانی که در لبنان و سوریه و روژاوا حضور داشت، در این باره زمینهسازی کرده است. هم اکنون هم این مسئله از چارچوبی تئوریک برخوردار است. ما نتوانستیم از این زمینه به خوبی استفاده کنیم. اما کشورهای عرب هم ارتباط کورد-عرب و ائتلاف با کورد را به اندازه کافی جدی نگرفتهاند. در عراق حل مسئله کورد تا حد بزرگی تحقق پیدا کرده است. ما براین باور هستیم که در سوریه هم این مسئله تحقق پیدا میکند. غیر از راه حل دمکراتیک مسئله کورد ما هیچ دستور کار پنهانیی نداریم. ما تاسیس دولت را درست نمیبینیم که زمینه را برای جنگ و مسائل میان خلقها ایجاد میکند. ما این مسئله را به مبنایی برای خود تبدیل کردهایم که بر اساس دمکراتیک شدن برای حل مسئله کورد راه حلی پایدار پیدا کنیم. نظر ما ایجاد حیاتی دمکراتیک و آزاد از طریق ایجاد دولت و کشیدن مرزها نیست.
بدون شک هم در عراق و هم در سوریه با تقویت رابطه کورد-عرب ما میخواهیم نیروهای سیاسی کورد را بیش از پیش فعال کنیم. کورد، بغداد و دمشق هم باید برخوردهای ملتپرستانه را از میان بردارند. زیرا مبنای ائتلاف کورد-عرب در عراق و سوریه گذاشته خواهد شد. این مسئله میتواند وضعیت خاورمیانه را تغییر دهد.
تنها نیرویی که میتواند مانع از رویاهای عثمانیگری جدی ترکیه شود، ائتلاف کورد-عرب است. سیاستهای ۱۹ ساله حاکمیت آ.ک.پ این واقعیت را به خلقهای کورد و عرب نشان داده است.