کلید صلح ترکیه در دست اوجالان است [یادداشت]

جنایات جنگی ارتش و نیروهای مسلح در مناطق کردنشین، ماهیت حاکمیت و تبعیضی که بین مردم وجود دارد را بر ملا کرده است

"پانزدهم فوریه/٢۶ بهمن، بیستمین سالروز دستگیری عبدالله ‌اوجالان «آپو» در سال ١٩٩٩ در یک راهزنی و آدم ربایی با توطئه مشترک: ترکیه ، آمریکا ، اسراییل و یونان در نایروبی کنیاست. اوجالان در تابستان همان سال محاکمه و به اعدام محکوم و با مداخله دیوان حقوق بشر اروپا حکم اعدام به حبس ابد کاهش یافت.رهبران سیاسی و سازمانهای حقوق بشری در سراسر جهان خواهان محاکمه عادلانه وی در یک دادگاه با رعایت استانداردهای دادگاههای اروپا شدند.با این حال دولت ترکیه حتی به بازرس دبیرکل سازمان ملل متحد اجازه ورود به دادگاه اوجالان را نداد. نظامی بودن دادگاه او ، عدم دسترسی وکیل اوجالان به پرونده تحقیقات از موکلش و همچنین زندانی شدن او پیش از محاکمه به مدت ۶ ماه از موارد غیراستاندارد بودن دادگاه بود.اوجالان در ٢٠ سال گذشته به صورت انفرادی در یک قرارگاه نظامی دریایی در جزیره«امرالی» در دریای مرمره اسیر است و بر خلاف موازین حقوقی بین المللی و معیارهای انسانی و اخلاقی در بیست سال گذشته جز با افراد درجه یک خانواده نمی تواند با کسی ملاقات کند که از سال  ٢٠١۶ این ملاقاتها نیز ممنوع و از سال ٢٠١١ هم ملاقات او با وکیلانش منع شده است. ممنوعیت ها بیم خطرات جانی او را بر سر زبانها انداخت و با اعتراض عمومی آزادیخواهان در ترکیه و جهان مواجه گردید. 

 

پس از اعتراضات گسترده به استمرار ممنوعیت ملاقات او، محمد اوجالان برادر«آپو» توانست با وی ملاقات کند؛ پس از حصول اطمینان از حیات و نشاط او، اعتراضات فروکش کرد. اوجالان پس از #نلسون‌ماندلا  تنها رهبر یک جریان سیاسی است که ٢٠ سال تمام در جزیره ای دورافتاده به صورت انفرادی در حبس می باشد.می توان او را «ماندلا»ی خاورمیانه نامید که با سکوت مدعیان دفاع از حقوق ‌بشر مواجه شده است. اوجالان در دادگاه اعلام کرد: ما جنگیدیم ولی از خود دفاع کردیم چون این دولت و ارتش ترکیه است که با سلب حقوق انسانی ما ، جنگ را به ما تحمیل کرده است. جهان دفاع او را پذیرفت و خواهان صدور حکم عادلانه شد. اوجالان نه در دادگاه بلکه قبل و بعد از آن بارها با اعلام آتش بس یکطرفه و انتشار پیامهای مکرر خواهان توقف فوری جنگ گریلاهای کرد و نیروهای مسلح ترکیه و آغاز مذاکره برای پایان دادن به این جنگ بی سرانجام شده است.«آپو» هم در ملاقات سپتامبر ٢٠١۶ و هم در ملاقات اخیر با برادرش اعلام کرد؛ اگر مذاکرات را دوباره شروع کنیم می توان ظرف شش ماه به بیش از سه دهه درگیری بین نیروهای نظامی ترکیه و حزب پ.ک.ک پایان داد.

 

کلید صلح در دست اوجالان است؛ همچنانکه کلید صلح در آفریقای جنوبی در دست ماندلا بود. اوجالان بر خلاف تلاشهای دولت حاکم در ترکیه و شخص اردوغان که با استفاده از نیروی رسانه ها اصراردارند او را مخالف صلح و آرامش و عامل جنگ داخلی معرفی کنند، نه تنها خواهان ادامه  جنگ نیست بلکه خواستار برقراری صلح در ترکیه و احقاق حقوق کردها از راه مسالمت آمیز بوده است. اردوغان با حمایت برخی جریانهای کردی در خارج از مرزهای این کشور همچنان بر طبل جنگ می کوبد و با توسعه و تقویت پایگاههای نظامی ترکیه در کردستان ‌عراق آماده حمله به مراکز استقرار نیروهای پ.ک.ک در رشته کوههای قندیل در مرز سه کشور ایران و عراق و ترکیه است. ترکیه پیش از این چندبار این آزمون را آزموده ولی نتیجه‌ای نگرفته است. اوجالان شش سال پیش در ٢١ مارس ٢٠١٣ مصادف با جشن 'نوروز' که عید ملی کردهاست با پیام خود، روزی نو در تاریخ ترکیه را آغاز کرد. وی در این پیام بر توقف فوری جنگ و آغاز مذاکرات سازنده برای حل مهمترین مسئله ترکیه تاکید کرد؛ پیام اوجالان این انتظار را به وجود آورد که مبارزه سیاسی کردها در ترکیه، جای ٣۵ سال مبارزه مسلحانه را بگیرد. در آن زمان که هنوز تمام قدرت سیاسی و نظامی کشور در دست پرزیدنت اردوغان به عنوان سلطان جدید عثمانی متمرکز نشده بود، سیاستمداران دوراندیش ترک هم می‌دانستند مسئله کرد راه حل نظامی ندارد و تنها با مذاکره حل می‌شود. اما در همان حال که آنکارا خواهان شروع مذاکره شده و این مذاکرات از طریق سازمان امنیت ترکیه «میت» پیش می‌رفت، برخی سیاستمداران ترک مانند فرماندهان نظامی، حتی در مقام طرف مذاکره کننده به رجز خوانی و تهدید پرداختند. همین رجزخوانی ها موجب شد؛ افق مذاکراتی که با امید به صلح و آشتی آغاز شده بود در کمتر از سه سال پس از شروع تیره شود. نظامیان و سیاستمدارن جدید این بار البته به نام دین همان سیاستهای نژادپرستانه و نفی موجودیت ملیت‌های دیگر دوره آتاتورک را باز تولید کرده، و هراسان از پیروزی کردها در انتخابات پارلمانی و شوراها و شهرداریها دوباره راه جنگ در پیش گرفتند.

 

آغاز عملیات نظامی گسترده و حمله به مراکز استقرار گریلاها و یورش و نابودی برخی از شهرها به بهانه پناه دادن به گریلاها تنها اقدامات دولت حزب حاکم آ.ک.پ نبود. حزب دمکراتیک خلق‌ها که برای اولین بار به عنوان یک حزب منادی حقوق کردها وارد پارلمان شده بود و با همدلی نمایندگان مستقل می‌رفت که به فراکسیون اول اوپوزیسیون تبدیل شود، مورد حمله رسمی نیروهای دولتی و تروریست‌های مورد حمایت حزب آ.ک.پ و ارتش و «میت» قرار گرفت. با انحلال پارلمان و انتخابات مجدد، فشار بر این حزب و دستگیری رهبران آن ادامه یافت. با این حال بدون حمایت اوجالان که کلید صلح را در دست دارد، مسئله کرد به عنوان بزرگترین مشکل ترکیه حل نشد و اسارت ٢٠ ساله «آپو» نیز ادامه یافت.

 

سیاست توسعه طلبی ترکیه و تلاش اردوغان برای به دست گرفتن رهبری جهان مسلمانان سنی مذهب و  ادامه مداخله ترکیه در کشورهای خاورمیانه چون سوریه، مصر، قطر و عربستان از گره‌های کور سیاست خارجی ترکیه است. اشغال بخشهایی از خاک سوریه و عراق همزمان با تمرکز قدرت در دست اردوغان و عدم ثبات او در تصمیم گیریها، او را تبدیل به پاندولی کرده است که یکنواخت نبودن حرکت آن وی را به فردی تبدیل کرده که متحدان آن هم نمی توانند بر مواضع او اعتماد کنند. برخی رهبران سابق آ.ک.پ مدعی بودند؛ ترکیه مصمم به گسترش دمکراسی است تا به انتقادهایی که علیه این کشور می شود پایان دهند، اما رفتار دولت ترکیه به ویژه با کردها و پیروان فتح‌اله‌گولن و سایر مخالفان مورد انتقاد سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای مدافع حقوق بشر است.

 

رهبران ترکیه به دنبال اهدافی خارج از مرزهای کنونی و درصدد احیای سلطانیسم‌عثمانی می‌باشند که به یک قدرت منطقه‌ای تبدیل شود و به عنوان یک دولت طرفدار اسلام، رهبری بخشی از جهان اسلام را به عهده بگیرد. ادامه جنگ و خونریزی در داخل کشور و کشتار کردها و بازداشت و زندان کردن مخالفان و منتقدان سیاسی، پارادوکس رهبری جهان اسلامی ادعایی اردوغان است. اما کردهای ترکیه هوشمندانه بر ادامه فعالیت سیاسی و صلح تاکید می کنند و از ورود در جنگهای داخلی سوریه و عراق اجتناب کرده‌اند. اقتصاد متزلزل کشور، ایجاب می‌کند که جنگ داخلی هر چه زودتر پایان یابد. جنگ داخلی نیمی از ارتش کشور را در شرق و جنوب‌شرقی درگیر و بلکه زمین‌گیر کرده است. غیر از هزینه سرسام آور جنگ و نگرانیهایی که خانواده‌ها از سرنوشت فرزندان، همسران و بستگان خود در میدان جنگ دارند زندگی را به کام مردم تلخ کرده است. جنگ برای کردها مبارزه برای بقاست و چیزی نداشتند که از دست دهند؛ اما جنگ برای دولت ترکیه هزینه های فراوانی در بردارد.

 

جنایات جنگی ارتش و نیروهای مسلح در مناطق کردنشین، ماهیت حاکمیت و تبعیضی که بین مردم وجود دارد را بر ملا کرده است. فعالین سیاسی و مدنی مدافع حقوق مردم، ترکیه را چون قرص ماهی می‌بینند که هاله آن یعنی مناطق کردنشین بیش از حد تیره و روشنایی مرکز آن که گستره قدرت حاکمیت است بیش از روشنی متناسب با هاله قرص ماه است. در این وضعیت شهروندان ترک و کرد هر دو آسیب می‌بینند. ترک‌ها و کردها از زمان یورش ترکها به آسیای صغیر و استقرار در مناطق کردها و رومی‌ها کنار هم زندگی کرده‌اند.

 

مذاکره تنها راه حل سیاسی مسئله اصلی ترکیه است و از سوی مردم نیز حمایت می‌شود، در حالیکه دولت و حزب حاکم حاضر به پذیرش آن نمی‌باشد. مردم اردوغان و اوجالان را مدعیان اصلی صحنه سیاسی کشور می‌دانند. اوجالان می‌خواهد با در دست گرفتن پرچم صلح و حل مناقشه کرد و ترک از راه سیاسی پیروز شود، ولی اردوغان که همیشه بر طبل جنگ می‌کوبد به دنبال پیروزی نظامی و حل موضوع از طریق جنگ است. ادامه درگیری میان دولت ترکیه و کردها یکی از دلایل انتقادات سازمان‌های بین‌الملی و نهادهای حقوق بشر از ترکیه به خاطر نادیده گرفتن حقوق اقلیت ٢۵ میلیون نفری کردهای این کشور است. فراخوان اوجالان برای صلح و آشتی در ترکیه بیش از نطق‌های آتشین اردوغان برای سرکوب کردها، با استقبال مردم مواجه شده است. امروز قهرمانان را مردم انتخاب می‌کنند و این گزینش تعیینی نیست بلکه تعّیُنی می‌باشد.

 

از همه آزادی‌خواهان جهان می‌خواهيم يكصدا برای پايان دادن به اسارت ٢٠ ساله اوجالان تلاش كنند."