رهبر خلق کورد امروز در حالی وارد هفتاد و یکمین سال زندگی خود میشود که به دلیل شیوع پندمی کرونا در معرض تهدید است. تمامی خلق کورد و خانواده وی از وضعیت وی نگران بوده و خواهان کسب خبر از وی هستند. خلق کورد از سال ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۷ به مدت ۱۴ سال، بعد از گرامیداشت مراسم نوروز، هر سال با شور و حماسهای بزرگ از هر چهارسوی کوردستان و کلان شهرهای ترکیه به سوی آمارا رفته و ۴ آوریل را گرامی میداشتند. اما ۳ سال است که به دلیل ممنوعیتها، این مراسم برگزار نمیشود.
خلق کورد از سال ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۷ به مدت ۱۴ سال در ۴ آوریل، سالروز تولد رهبر حزب کارگران کوردستان را گرامی داشته و با شعار آزادی خورشید، به سوی آمارا عزیمت میکردند. اما سه سال است که به دلیل اعمال ممنوعیت و شرایط اضطراری و محاصره آمارا نمیتوانند در این روز مراسمی را برگزار کنند.
تا سه سال گذشته با پیشاهنگی فدراسیون سازمانهای خانوادههای زندانیان TUHAD-FED خلق خود را به امرالی میساندند. اما بعد از آنکه TUAHD-FED با حکم رئیس جمهور ترکیه تعطیل شد، خلق بدون سازماندهی از سوی این فدارسیون عازم آمارا میشدند. امسال نیز در هفتادویکمین سالگرد تولد اوجالان همراه با تهدیدهای ویروس کرونا تولد وی را گرامی دارند. اوجالان بیست و یک سال است که در سلول انفرادی زندانی است و امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا، خانواده و خلق کورد بیش از هر زمان دیگری نسبت به سرنوشت وی نگرانی دارند.
اوجالان باید آزاد شود
فاطمه اوجالان خواهر رهبر خلق کورد اظهار میدارد که به دلیل شیوع ویروس کرونا نسبت به سلامتی وی نگرانی دارد. ۵ سال است که اجازه ندادهاند ما به دیدار وی برویم. ۵ سال است که برادرم را ندیدهام. هر روز نگرانی دارم. او اکنون وارد ۷۱ سالگی خود میشود. لازم است که به دلیل شیوع ویروس کرونا آزاد شود. فاطمه اوجالان با اشاره به مراسم سالهای گذشته در آمارا که از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ برگزار میشد اظهار داشت: ۳-۴ سال اخیر اجازه ندادهاند که مراسم گرامیداشت تولد وی برگزار شود. هر سال دهها هزار نفر از خلق در در این مراسم شرکت میکردند. هدف و آرمان ما دستیابی به صلح است. باید رهبر آزاد شود. لازم است کسانی که سن آنها بالا رفته است از زندان آزاد شوند. حداقل باید در حبس خانگی باشد. من برای برادرم دلتنگم، روستایی داریم و زندگی در این روستا حق وی است. در دیدار اخیر گفت دلم برای روستا تنگ شده است و میخواهم در روستایمان قدم بزنم.
پیش از چهار مارس روستا را محاصره کردند
علی اوجالان، خواهرزاده اوجالان و پسر فاطمه اوجالان نیز در این رابطه اظهار داشت که پیش از چهار اوریل ورود و خروج به آمارا ممنوع شده است و این روستا به محاصره درآمده است. علی با اشاره به ۷۱ سالگی اوجالان و زندانی شدن وی به مدت ۲۱ سال اظهار داشت: ما به عنوان بخشی از خانواده وی میخواهیم که رهبر آزاد شود. به دلیل شیوع ویروس رهبری در معرض خطر قرار دارد. ما خواهان آزادی زندانیان بیمار و پیر هستیم. به دلیل شیوع این ویروس حتی بزرگداشت برای وی نیز ممکن نیست. خانواده و وکلا نمیتوانند عازم امرالی شوند و اقدامات دولت در این راستا حتی برخلاف قوانین دولتی است.درخواست داریم تا افراد بیمار و با سن بالا از زندان ازاد شوند.
به دلیل شیوع ویروس، امسال امکان برگزاری گرامیداشتهای گروهی امکان ندارد، خانواده و وکلا نمیتوانند به امرالی رفته و ملاقاتی داشته باشند. این موضوع نیز خود ضد قوانین دولتی است. مادرم پیش از این میتوانست به ملاقات با وی بپردازد، اما ۳-۴ سال است که اجازه نمیدهند. آخرین بار داییم محمد به ملاقات با ایشان پرداخته است. ما نگران هستیم.
خلق کورد از ۴ آوریل ۲۰۰۴ تا سال ۲۰۱۷ را هر سال در این روز به مناسبت تولد رهبر خلق کورد گرامی میداشتند و با شعار آزادی خورشید، به سوی آمارا عزیمت میکردند، خلق کورد این جریان را سفر خورشید نام نهاده بودند. اما سه سال اخیر به دلیل اعلام شرایط اضطراری و محاصره آمارا، این مراسم برگزرا نمیشود. امسال نیز خلق کورد در ۷۱ سالگی تولد اوجالان، در سایه تهدیدهای ویروس کرونا، سالگرد تولد وی را گرامی میدارند.
نگاهی به گرامیداشت سفر خورشید
۲۰۰۴
برای نخستین بار این مراسم در ۴ آوریل ۲۰۰۴ با ابتکار و پیشاهنگی TUHAD-FED و در جریان یک راهپیمایی حماسی آغاز شد. هزاران کورد از شهرهای کوردستان و ترکیه به منطقه برجک عزیمت کرده و از انجا به منطقه خلفتی عزیمت کردند. اما در منطقه بین برجک و خلفتی، نظامیان مانع از حرکت جمعیت شده و اجازه ورود به خلفتی را ندادند. به همین دلیل بین نظامیان و جمعیت برخوردهایی روی داد. بعد از آن ماشینهای شهروندانی که در این مراسم شرکت کرده بودند جریمههای سنگینی دریافت کردند. در این مراسم شمار فراوانی از شهروندان نیز زخمی شدند.
در ۴ آوریل ۲۰۰۵ بار دیگر با پیشاهنگی TUHAD-FED حرکت به سوی خورشید سازماندهی شده بود. اما در همان نقطه سال قبل و نقاط دیگری نیز ایست بازرسی تشکیل شده و مانع از ورود خلق به خلفتی و آمارا شدند. درگیریها مجددا شروع شدند و این بار دامنه زد و خورد خلق با نیرویهای پلیس بیشتر شد.
در ۴ آوریل ۲۰۰۶ و قبل از آغاز این حرکت، در کوههای منطقه شنی از توابع موش، در جریان حمله شیمیایی ارتش اشغالگر ترک، ۱۴ عضور نیروهای مدافع خلق به شهادت رسیدند و بعد از این رویداد، در آمد و بسیاری دیگری از شهرها سه روز شهرهای کوردستان شاهد اعتراضات گسترده خلق بودند. در این رویدادها ۱۴ نفر از شهروندان جان خود را از دست دادند. بعد از این رویدادها بار دیگر خلق کورد برای سومین بار به سوی آمارا عزیمت کردند. اما مجددا در همان نقطه قدیمی مانع از ورود خلق به آمارا شدند. هزاران شهروند بار دیگر با ممنوعیتهای پلیس روبرو شدند، ابن بار خلق با سپردن گل به رودخانه فرات، چهارم آوریل را تبریک گفتند.
در ۴ آوریل ۲۰۰۷ بار دیگر با پیشاهنگی فدراسیون سازمانهای حمایت از حقوق زندانیان سیاسی، به منظور توجه به وضعیت سلامتی رهبر خلق کورد، به سوی آمارا حرکت صورت گرفت. در شهرهای مرسین، آدانا، دیلوک، رحا، سمسور، آمد، مردین، شرنخ، الیح و دیگر شهرهای کوردستان افراد فراوانی در این راهپیمایی مشارکت کردند. بیش از ۵ هزار نفر تلاش کردند تا با نشان دادن وضعیت سلامت اوجالان، به آمارا بروند، این افراد با ممانعت پلیس مواجه شدند. جمیعت در ۲۰ کیلومتری آمارا از سوی نیروهای پلیس محاصره شده و متوقف شد. سپس اجازه داده شد تا هیاتی از راه پیمایی کنندگان به آمارا عزیمت کنند. گروهی که بیشتر متشکل از جوانان بود، بعد از اجازه از سوی حلقه اول نظامیان، در ادامه مسیر با ممانعت حلقه دوم نظامیان مواجه شدند، نظامیان با شعار هیچ عفوی در کار نیست، با شلیک اشکآور، گلولههای پلاستیکی و سنگ باران با معتراضان برخورد کردند. درگیریها ادامه پیدا کرده و در جریان آن بسیاری زخمی شدند.
در چارچوب راهپیماییهای انجام شده از سوی TUHAD-FED و به منظور جلب توجه افکار عمومی به موضوع سلامتی رهبر آپو، در سال ۲۰۰۸ نیز راهپیمای دیگری به سوی آمارا سازماندهی شد. بیش از ۱۰ هزار نفر از تمامی شهرهای کوردستان و ترکیه در شهر آلیگور گردهم آمدند. آمنه آینا ریاست مشترک DTP و آیلا آکاتآتا، نظیر کاراباش، ابراهیم بینجی از نمایندگان مجلس نیز در این مراسم شرکت کردند. این جمعیت بعد از مدتی، در ۲۰ کیلومتری منطقه خلفتی متوقف شد. نیروهای امنیتی با قرار دادن وسائط زرهی مانع از ادامه مسیر توط خلق شدند. در جریان درگیریهای ۲ ساعته بین تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی، از گاز اشکآور و گلولههای جنگی استفاده شد. مجروحان به بیمارستان منتقل شدند.
جمعیتی که به مناسبت شصتمین سالگرد تولد رهبر آپو در سال ۲۰۰۹ در شهر آلیگور از مناطق تابعه پرسوس رحا گردهم آمده بود، با پیشاهنگی جوانان نقابپوش حرکت به سوی آمارا را آغاز کردند. شهر نیز مملو از ماموران امنیتی بود. در نتیجه حمله ماموران امنیتی مصطفی داغ و ماهسوم کارا اوغلو جان خود را از دست دادند. بیش از ۶۰ نفر نیز مجروح شدند.
در ششمین برنامه حرکت به سوی آمارا که از سوی TUHAD-FED با شعار روز تولد تو، روز تولد ماست، آزادی تو آزادی ما است؛ با شرکت هزاران نفر در شهرک الیگو آغاز شد. گرامیداشت سالروز تولید رهبر آپو با برگزاری مراسم ادامه پیدا کرد. در سال ۲۰۱۰ این مراسم با نصب تصاویر فراوانی از رهبر آپو حسی از یک فستیوال بزرگ را ایجاد کرده بود. غیر از تصاویر وی، تصاویری از ماهسوم کارااوغلان و مصطفی داغ و پرچمهای کنفدرالیسم، تصاویری بزرگ از احمد کایا، مظلوم دوغان و اورهان دوغان در آلیگور مشاهده میشد. بسیاری از هنرمندان مرکز فرهنگی مزوپوتامیا (ن.چ.م) نیز در این مراسم شرکت داشته و بدون وقفه شعارهای زنده باد رهبر اپو سر داده میشد. روز بعد هیاتی ۹۰۰ نفره در قالب ۱۵ اتوبوس عازم روستای آمارا شده و با استقبال گسترده ساکنان آمارا و از جمله خواهران اوجالان، فاطمه و حوا کسر و بردار وی، محمد اوجالان روبرو شد. به رسیدن این هیات به خانه رهبر خلق کورد، صحنههای رمانتیک و عاطفی خلق شدند، خلق با برافراشتن تصاویر رهبر خلق کورد و نوشتههای سالروز تولدت مبارک، زنده باد رهبر آپو در خانه وی اجتماع کرده و سالروز تولد وی را گرامی داشتند.
در سال ۲۰۱۱ بیش از ۵۰ هزار نفر از اقصی نقاط ترکیه و کوردستان بار دیگر به مناسبت تولد رهبر خلق کورد به منطقه خلفتی در روحا عزیمت کردند. در فاصله ۷ کیلومتری از روستا جوانان اتوبوس حزب صلح و دمکراسی (ب.د.پ) را مشایعت کرده و با ابرافراشتن تصاویر رهبر خلق کورد و با شعار سالروز تولدت مبارک ای رهبرم، به تظاهرات دست زدند. بسیاری نیز با عبور از مزارع، از راه دیگری خود را به آمارا رساندند. شمار راهپیمایی کنندگان که بیش از ۵۰ هزار نفر تخمین زده می شد، همراه با گلتن کشاناک و نمایندگان (ب.د.پ) در استانبول و از جمله صباحت تونجل وارد آمارا شدند.
نهمین راهپیمایی به مناسبت سالروز تولد رهبر خلق کورد ر سال ۲۰۱۲ انجام شد. این راهپیمایی نیز با ابتکار TUHAD-FED به مناسبت ۶۳ سالگرد تولد رهبر خلق کورد سازماندهی و برگزار شد. هزاران نفر با اتوبوس، کامیون و وسایل نقلیه شخصی به سوی منطقه خلفتی عزیمت کردند. بسیاری از وسایل نقلیه توقیف شدند، بسیاری از شهروندتن به رغم ممنوعیتهای گسترده در ۴ آوریل همراه با صلاح الدین دمیرتاش، آیسل توغلوک، رهبران TUHAD-FED و نمایندگان حزب مناطق دمکراتیک عازم آمارا شدند. در آمارا شرایط اضطراری اعلام شده و پلیس آمارا را محاصره کرده بود. ایست بازرسیهای متعدد و گشت هوایی هلیکوپترها بر وخامت اوضاع افزوده بود و نظامیان رفت و آمد به روستا را قطع کرده بودند. دوربین نیروهای امنیتی بر منارهای مسجد تمامی رفت و آمدها را کنترل می کردند. هیات حزب مناطق دمکراتیک وارد خانه اوجالان شده بود. محمد اوجالان در گفتگوهایش با این هیات به انزوای تحمیل شده بر رهبر خلق کورد اشاره کرده و نسبت به اقدامات پلیس واکنش نشان داده و گفت سال گذشته جمعیتی نزدیک به ۶۰ هزار نفر وارد آمارا شدندف هیچ اتفاقی روی ندادف چرا امسال این مراسم را ممنوع کردهاند؟ این حرکت به خلق کورد آسیب میرساند.
در سال ۲۰۱۳ نیز هزاران نفر در منطقه خلقتی از توابع روحا، شصت و چهارمین سالگرد تولد رهبر آپو را گرامی داشتند. صبح روز ۴ آوریل صدها وسیله نقلیه به سوی آمارا حرکت کردند و هزاران نفر نیز پیاده به سوی آمارا حرکت کردند. خواهر و برادر رهبر خلق کورد و اقوام وی از خلق استقبال به عمل آوردند. همسر، فرزند و پدر مصطفی داغ که سال ۲۰۰۹ در حرکت به سوی آمارا جان خود را از دست داده بود، در این مراسم شرکت داشتند. راهپیمایی که با پیشاهنگی TUHAD-FED و با شعار راه حل دمکراتیک به دیدار با خانواده اوجالان پرداختند. در این سال، در روستای آمارا به مناسب سالروز تولد رهبر آپو نهال درخت کاشته شد. بعد از مراجعت از آمارا، خلق به سوی منطقه کاراتاش رفته و یاد و خاطره مصطفی داغ و ماهسوم کاراغلو را که در سال ۲۰۰۹ توسط شلیک نیروهای پلیس کشته شده بودند، گرامی داشتند.
به مناسبت ۶۵ سالروز تولد رهبر خلق کورد در ۴ آوریل سال ۲۰۱۴ نیز دهها هزار نفر از شهروندان، از بسیاری از شهرها و مناطق کوردستان و ترکیه در منطقه خلفتی حضور بهم رساندند و در میدان ۴ آوریل خلفتی مراسمی را برای بزرگداشت رهبر آپو برگزار کردند. هزاران نفر شب را در خلفتی به سر برده و صبح به سوی آمارا حرکت کردند. این جمعیت بزرگ از سوی خانواده رهبر آپو مورد استقبال قرار گرفت. هزاران نفر در باغ اوجالان گردهم آمدند. در این گردهمایی پلاکارد بزرگی با شعار یا صلح یا جنگ نوشته شده بود. پلاکاردی نیز با این نوشته که «زمانیکه جنگ را اغاز کردیم نترسیدم، از صلح نیز هراسی نداریم»، نصب شده بود. جوانانی نیز از روبوسکی به آمارا آماده بودند و از تصاویر ۳۴ جوانی که در جریان بمباران روبوسکی کشته شده بودند رونمایی کردند.
در سال ۲۰۱۵ نیز دهها هزار نفر به منظور بزرگداشت سالروز تولد رهبر آپو به سوی آمارا حرکت کردند. راهپیمایان از ۳۱ مارس، از روحا، دیلوک، سمسور و کوبانی با شعار آزادی برای رهبر آپو راهپیمایی خود را آغاز کرده بودند و بعد از دو روز به منطقه خلفتی رسیده بودند. تا صبح روز ۴ آوریل در منطقه خلفتی برگزاری مراسم ادامه داشته و صبح همان روز دهها هزار نفر رهسپار آمارا شدند.
در جریان این راهپیمایی یاد و خاطره ماهسوم کارااوغلو و مصطفی داغ نیز که در سال ۲۰۰۹ توسط نیروهای امنیتی به قتل رسیده بودند؛ گرامی داشته شد. نمایندگان حزب دمکراتیک خلقها، ابراهیم آیهان، گلسران ییلدریم، ملکیه بریتان و کمال آکتاش و هزاران نفر در منطقه کاراتاش به محل قتل این دو نفر عزیمت کردند. در این مراسم نیز پوسترهای رهبر خلق کورد، پرچمهای ک.ج.ک و پ.ک.ک و... با شعارهای «شهدا زندهاند» در متن راهپیماییها حضور داشتند. مراسم آن سال با ایجاد زنجیرهای انسانی دور منطقهای که مصطفی داغ و کارا اوغلان به شهادت رسیده بودند جلوه دیگری یافت. موسی کاراباغ به نمایندگی از TUHAD-FED سخنرانی کرده و اعلام نمود که پرچم مقاومت داغ و کارااوغلان همیشه برافراشته خواهد ماند. گلسرن ییلدریم از نمایندگان پارلمان سخنرانی کرد. ییلدریم در این سخنرانی با ادای احترام به تمامی شهدا و از جمله دو شهید آمارا اظهار داشت که امروز هزاران نفر به آمارا عزیمت کرده و این مهم در سایه شهدا ممکن شده است.
در سال ۲۰۱۶ نیز این مراسم برگزار شد. در روستای آمارا تمامی تمهیدات لازم برای برگزاری مراسم در نظر گرفته شده بود. علیرغم تمامی ممنوعیتها، طی ساعات شب موج خروشان جمعیت به سوی آمارا حرکت کرد. مراسم با شلیک گلولههای هوایی، تاریکی شب را دریده بود. شعارهای زنده باد رهبر آپو و سالروز تولدت مبارک ای رهبر، خروشی بزرگ را در میان خلق رقم زده بود. به مناسبت ۶۷ سالروز تولد رهبر آپو، علیرغم وضعیت اضطراری صدها شهروند همراه با ریاست مشترک کنگره جامعه دمکراتیک، لیلا گوون و خطیب دجله، رهبران TÛHAD-FED و نماندگان حزب دمکراتیک خلقها، علیجان اونلو، عثمان بایدمیر، گلسر ییلدریم، محمد طغرل، فلکناز یوجا، بهجت ییلدریم و دیلک اوجالان، هبران حزب مناطق دمکراتیک و حزب دمکراتیک خلقها از منطقه روحا، مورد استقبال قرار گرفتند. هزاران نفر در روستای آمارا گردهم آمده سالروز تولد رهبری را جشن گرفتند. این مراسم با ادای احترام به شهدا و سر دادن سرود چرخا شورش آغاز شد. محمد تمیزیوز از رهبران TUHAD-FED در مراسم سال ۲۰۱۶ سخنرانی کرده و به مناطق حفاظتی درود فرستاد. در این سخنرانی تمیزیوز تصمیمات فرمانداری روحا را شدیدا مورد اعتراض قرار داد.
در سال ۲۰۱۷ نیز به مناسب ۶۸ سالروز تولد رهبر آپو نیز با ابتکار KCD, TJA, DBP, HDP به سوی آمارا راهپیمایی شده و علیرغم تمامی ممنوعیتها هیاتی وارد امارا شده و ۴ آوریل را گرامی داشتند.
در ۴ آوریل سال ۲۰۱۸ نیز به مناسبت ۶۹ سالروز تولد رهبر آپو خلق درصدد حرکت به سوی آمارا برآمدف اما این حرکت با ممنوعیت شدید از سوی نیروهای امنیتی مواجه شد. نظامیان و نیروهای پلیس اجازه ندادند که هیچ کس عازم منطقه خلفتی شود. علیرغم تمامی ممنوعیتها بردان اوزترک از روسای مشترک کنگره جامعه دمکراتیک همراه با خلق در منطقه خلفتی طی بیانیهای سالروز تولید رهبر آپو را گرامی داشت.
در سال ۲۰۱۹ نیز سه هزار زندانی سیاسی به منظور اعتراض به انزوای رهبر آپو به اعتصاب غذا دست زدند. این اعتصاب غذا با پیشاهنگی لیلا گوون آغاز شد و در ۴ آوریل سه هزار زندانی سیاسی به اعتصاب غذایی ۲۰۰ روزه پیوستند. بعد از آنکه اجازه دیدار با رهبر آپو صادر شد، این اعتصاب غذا بعد از گذشت ۲۰۰ روز خاتمه یافت. از طرف دیگر، شهروندان روحا، قبل از چهار آوریل دچار محدودیتهای شدیدی شدند. روزهای ۱ تا ۶ آوریل هرگونه فعالیت و برگزاری مراسمی در روحا ممنوع اعلام شد و رفت و آمد به آمارا ممنوع اعلام شد. حتی نیروهای امنیتی اجازه ندادند که عمر اوجالان، نماینده حزب دمکراتیک خلقها از شهر روحا به آمارا عزیمت نماید. اما خلق در کوچهها و محلات مراسم ۴ آوریل را برگزار کردند.
منبع: MA