آلدار خلیل: تفاهمنامه سال ۱۹۸۲ مبنای تمامی روابط بین کوردهاست

آلدار خلیل عضو هیات رهبری حزب اتحاد دمکراتیک گفت: نیروهای کوردی باید راه حلی را برای مساله کورد بیایند. از طریق دیالوگ به توافقی دست یافته و از برخورد و رویارویی داخلی دور شوند.

در رابطه با پیام اخیر رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان که از طریق تلفن با خانواده‌اش در ۲۷ آوریل منتشر نمود، آلدار خلیل عضو هیات رهبری حزب اتحاد دمکراتیک در رابطه با تاثیر پیام رهبر آپو و تحقق اتحاد ملی با خبرگزاری هاوار نیوز به گفتگو پرداخت.

متن گفتگوی آلدار خلیل با هاوار:

هاوار: اهمیت پیام رهبر اوجالان را در این برهه چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آلدار خلیل: خلق ما و تمامی نیروهای دمکراتیک با حساسیت فراوان پیامهای رهبر آپو را پیگیری می‌کنند. اظهارات رهبر آپو از تاثیرات بسزایی برخوردارند. تغییرات سترگی در منطقه درحال وقوع هستند. فعالیتها و اقدامات جدیدی انجام می‌شوند. همزمان با آن اختلافات بزرگی نیز فراروی دستیابی به راه حل مشاهده می‌شوند. در اینجا در کوردستان علیرغم وجود امیدهای بزرگ، هر پیامی یا هر اظهار نظری از سوی رهبری در این مرحله، نقش مهمی را در حل بسیاری از مشکلات و تنش‌ها ایفا می‌کند. رهبر آپو نه فقط بر پ.ک.ک یا جنبش رهایی‌بخش کوردستان اثرگذار است بلکه به شیوه‌ای گسترده بر تمامی خلق‌های منطقه و مراکز سیاسی نیز تاثیر دارد. به همین دلیل این اظهارات رهبری در این مرحله مهم ارزیابی می‌شوند.

هاوار: رهبر آپو با مخاطب قرار دادن رفقای قندیل، خانواده‌های بارزانی و طالبانی چه می‌خواهد؟

آلدار خلیل: خاورمیانه و کوردستان در حال تغییر و مرحله مهمی قرار دارند. طرحها و برنامه‌ریزی‌های تاثیرگذاری در شرف تحقق هستند. لازم است ما هوشیار بوده و تدابیر لازم را اتخاذ کنیم. رویداد زینی ورتی یکی از این طرح‌ها به شمار می‌رود. تحرکات نظامی و تهدیدهای صورت گرفته مناسب نیستند. برای نمونه اگر حزب دمکرات کوردستان نیروهای خود را به این منطقه سوق داده و پ.ک.ک و ی.ن.ک نیز دست به اقدام نظامی ببرند، چه باید کرد؟

هر سه حزب حایز اهمیت و تاثیرگذاری هستند. اختلافاتی روی داده و پایان گرفته‌اند؛ اما رویدادی مانند زینی ورتی می‌تواند باعث تنش‌های بزرگتری شود. به همین علت باید تعریفی برای راه حل وجود داشته باشد تا این تنش‌ها افزایش نیابند، به همین دلیل پیام رهبری مهم است. اگر هر یک از نیروها بر موضع خود اصرار داشته باشند و نظرات و گفته‌های خود را عملی کنند، جنگ روی می‌دهد. پ.ک.ک نیز مانند دو نیروی دیگر چند ده سال است  که در این منطقه حضور دارد. اتحادیه میهنی کوردستان نیز می‌گوید برآمده از این منطقه است. پ.د.ک نیز می‌خواهد که نیروهای خود را در این منطقه مستقر کند. با چنین وضعیتی تنش‌ها روی می‌دهند.

اما در این مرحله برای هر سه نیرو پیامی آمد. به جای آنکه جنگی داخلی روی دهد، باید این نیروها بر میز گفتگو نشسته و مسائل را حل کنند. باید در این باره تفکر کرد که چرا نیروهای کورد در آغاز باید رویاروی یکدیگر قرار گرفته و سپس با میانجیگیری نیروهای دیگر به تفاهم برسند؟ باید بدون میانجی نیروهای دیگر از همان ابتدا به توافق برسند.

یک نیرو نمی‌‌تواند مستقلا بگوید که دستیابی به راه حل یا صلحی در کار نیست. راهکار موجود است اما باید در این رابطه تصمیم‌سازی کرد. خصوصا که در این رابطه نیروهای اقلیم جنوب کوردستان که پ.د.ک و ی.ن.ک هستند و به شیوه‌ای رسمی قدرت را در دست دارند باید با حساسیت عمل کرده و با رویدادی مانند زینی ورتی باعث اختلافات در سطح کوردستان نشوند.

هاوار: چرا رهبر آپو از احیای توافق سال ۱۹۸۲ سخن می‌گوید؟

آلدار خلیل: پیش از هر چیز این اظهار نظر وی، راهکاری برای ممانعت از یک جنگ است؛ چرا ما نباید گفتگو کرده و به دنبال راه حل نباشیم؟ چرا باید اختلاف را برجسته کرده و خواهان جنگ باشیم؟ کورد باید بداند که چرا در چنین مواقعی همیشه جنگ به جای دیالوگ به ذهن می‌رسد؟

ما عادت داریم که بعد از روی دادن تنش و رویارویی، دنبال دیالوگ باشیم، مانند مورد توافق سال ۱۹۸۲. خاطرنشان می‌کنم که طبق توافقنامه ۱۹۸۲ نیروهای کوردستانی به ویژگی‌های یکدیگر احترام گذارده و از طریق دیالوگ اختلافات خود را حل می‌کنند. به همین دلیل می‌توان گفت که توافقنامه سال ۱۹۸۲ مانند مبنایی برای تمامی روابط کورد برقرار شده است. این توافقنامه به ویژگی‌های هر بخشی از کوردستان احترام می‌گذارد و در صورتیکه اختلافاتی روی دهد، لازم می‌داند که مشکلات از طریق دیالوگ حل شود.

براین اساس است که بر مبنای توافق ۱۹۸۲ می‌توان مسکل زینی ورتی را از طریق دیالوگ حل کرد. می‌خواهم بگویم که اتحاد و توافق دو مقوله متمایز از یکدیگر هستند. در وهله نخست باید توافقی کورد در هر یک از بخش‌های کوردستان ایجاد شود. سپس در سطح کوردستان این توافق ایجاد شده و اتحاد قدمی عملی مبنی بر توافق است که متعاقبا تحقق پیدا می‌کند.

هاوار: در روژآوا بسیاری از جنبش‌ها و احزاب کوردی حضور دارند. در میان احزاب وابسته به شورای میهنی کوردهای سوریه، علیرغم تجربه خودمدیریتی، مجلس سوریه دمکراتیک و نیروهای سوریه دمکراتیک حضور نداشتند. چرا تفاهمی برای تمامی احزاب شکل نمی‌گیرد تا متحد شوند؟

آلدار خلیل: رهبر آپو پیش از انکه دستگیر شود نیز خواستار برگزاری کنگره ملی و انسجام و اتحاد صفوف کوردی شده بود. در روژآوا زمینه‌سازی و تمهیداتی در این باره وجود دارد. ما به هر نحوی از ابتکار عمل در این رابطه استقبال کرده و گام‌هایی در این رابطه برداشته‌ایم. باید احزاب خارج از پروژه خودمدیریتی نیز با همان موضع عمل کنند تا ما بتوانیم راه را برای توافق هموار کنیم. فراخوان رهبری برای ما واجد این معنی و اهمیت است. ما می‌خواهیم که جنگ و تنشی در زینی ورته روی ندهد. همزمان می‌خواهیم که احزاب کورد در قامیشلو حضور یافته و به توافقی دست پیدا کنند.

هاوار: از گروه‌های کوردی که رهبر اوجالان آنها را مخاطب قرار داده است چه خواسته شده است؟

آلدار خلیل: تمامی گروه‌های سیاسی و روشنفکران می‌خواهند که جنگی روی ندهد و برعکس، طرفینی که اختلاف دارند باید روی میز مذاکره نشسته و گفتگو کرده و به توافق  دست یابند. در راستای منافع سیاسی ترکیه گام برندارند. برخی از طرفین می‌خواهند که احزاب کوردی با یکدیگر به توافقی دست نیابند. زیرا اتحاد کورد در راستای منافع آنان نیست. حتی اگر مشکلی نیز وجود نداشته باشد، مشکل آفرینی می‌کنند. به همین دلیل باید کوردها بر این نکته واقف باشند که منافع با اتحاد ملی تامین می‌شود.

اگر یکی از طرف‌های کوردی از توافق عقب‌نشینی نموده و آن را نپذیرد، خلق و جامعه کوردستان باید نسبت به این اقدام واکنش نشان دهند، انها را ناگزیر کنند که توافق کنند. در غیر اینصورت جنگ کورد-کورد روی می‌دهد.

هاوار: علت این وضعیت بینابینی و نه خوب و بد روژآوا چیست؟

آلدار خلیل: بعد خوب و مثبت ان انقلاب است، بعدی است که بر اساس خط سوم و فلسفه ملت دمکراتیک و برادری خلق‌ها حرکت می‌کند. با نگاهی به تاریخ می‌بینیم که در دولت‌هایی که با بحران مواجه شده‌اند، زمینه برای اختلافات هویتها و مذاهب مختلف ایجاد شده و در نتیجه تنش‌ها گسترده شده‌اند. اما در مناطق ما صرفا کورد زندگی نمی‌کنند، هویتهای دیگری نیز ساکن هستند. اگر پروژه دمکراتیکی مانند پروژه ما حضور نداشت وضعیت کنونی امکان‌پذیر بود؟ غیر از جنگ با رژیم، شاهد جنگی داخلی نیز می‌بودیم. برعکس آن؛ نیروهای سوریه دمکراتیک از تمامی هویتهای ساکن در منطقه عضوگیری نموده‌اند، این نیروها همگام با یکدیگر در جنگ حضور دارند و با یکدیگر شهید می‌شوند. این از نکات مثبت است.

همراه با این موارد، نقاط ضعف نیز وجود دارند که مایه انتقاد هستند. می‌گویند که خط سوم چنان گسترده نشده است و در بعد مسائل جنسیتی، عمومیت آن با محدودیتهایی روبرو است. زیرا دارای یک بعد سوری و یک بعد کوردستانی است. در بعد سوری آن، بر اساس نگرش‌های رهبری، خط سوم نه فقط کوردهای روژآوا را در بر می‌گیرد، بلکه همزمان مناطق دیگر سوریه را نیز در بر می‌گیرد.

هاوار: اما در بعد سوری، شما هر اقدامی را انجام دهید، اگر آن را با خط سوم یا ملت دمکراتیک معرفی کنید برخی از گروه‌ها و طرفین همچنان می‌گویند که کوردها خواهان استقلال هستند؟

آلدار خلیل: تنشهای داخلی بر کشورهای دور و بر تاثیرگذار است. بدون حل مسئله در ترکیه، عراق و ایران، دست‌یابی به راه حلی برای سوریه امکان پذیر نیست. زیرا بحران‌های موجود در خاورمیانه به یکدیگر پیوند خورده‌اند. مانند وضعیت موجود در کوردستان، بدون حل مسئله کورد در بخش‌های دیگر، مسئله کورد در هیچ بخشی به تمامی حل نمی‌شود.

به مثالی اشاره می‌کنم، اگر در باکور کوردستان توافقی بین نیروهای کوردستانی، احزاب کوردی و حکومت ترک وجود داشت، در روژآوا جنگی صورت نمی‌گرفت. طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ ترکیه نتوانسته بود به منطقه ما حمله کند. زیرا در آن مقطع زمانی، تلاش‌هایی برای دست‌یابی به راه حل در باکور کوردستان وجود داشت.

در روژآوا گام‌های پیروزمندانه‌ای برداشته شدند. در جریان نبرد کوبانی و عفرین خلقمان از بخش‌های دیگر کوردستان به این نبرد پیوستند و این بدین معناست که انقلاب روژآوا، انقلاب بخش‌های دیگر کوردستان نیز است.

هاوار: رهبری سازمان‌ها و احزاب دیگر در منطقه را مورد انتقاد قرار داده است، زیرا این احزاب و گروه‌ها نمی‌توانند خود را به قاعده جامعه برسانند، سازماندهی خلق را گسترش بخشند. شما این انتقاد رهبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه راهکارهایی برای عملی کردن گفته‌های رهبری دارید؟

آلدار خلیل: برنامه‌هایی برای برداشتن گام در این زمینه داریم. ابتکار عمل‌هایی که برای اتحاد ملی پیشنهاد شده‌اند را با تمامی نیرو به نتیجه می‌رسانیم و از آن حمایت می‌کنیم. برای حفظ اصول و دستاوردها و نیز توسعه هر آنجه که در دست داشته باشیم انجام می‌دهیم. همچنین ما روابط خود را با تمامی هویتهای دیگر حاضر در منطقه گسترش می‌بخشیم و برای حل مسئله کورد و حفظ روژآوایی دمکراتیک فعالیت می‌کنیم. ما پروژهای خود را برای تمامی طرف‌های سیاسی سوریه و خلق سوریه و خصوصا اپوزیسیون این کشور معرفی می‌کنیم.

به منظور جلب توجه افکار عمومی و دست‌یابی به راه‌حلی برای مشکلات داخلی و منطقه‌ای، راهکارهای لازم را یافته و با مسئولیت‌پذیری عمل می‌کنیم.