آپی دَدو؛ سمبل اعتقاد به مبارزه علیه استعمار

محمد امین اوزکان، که همزمان با سه فرزند خود در بازداشت به سر می‌برد به شدت بیمار است و ۲۸ سال گذشته را در اسارت و تبعید گذرانده است.

زندانی سیاسی کورد، محمد امین اوزکان (۸۳ ساله) که در میان کوردها به آپی دَدو مشهور است سال ۱۹۹۳ به اتهام قتل بختیار آیدین، فرمانده ژاندارمری «آمد» به ۲۲ سال زندان در منطقه لیجه آمَد محكوم شد، اما با اینکه ارتباطی با این واقعه نداشت ۲۵ سال را در زندان گذرانده است.

اوزکان، همراه با رفقایش در زندان گروه D در آمد به سر می‌برد. آپی ددو، به شدت بیمار است. وی در ۲ ماه گذشته به دلیل بیماری وخیم حداقل ۷ بار در بیمارستان بستری شده است. تصاویر دستبند آپی ددو در حال انتقال به بیمارستان که توسط سربازان محاصره شده است باعث خشم مردم شده است. آپی ددو پس از آن صحنه‌ها مجدداً به بیمارستان منتقل شد و درخواست ارجاع وی به بیمارستانی در خارپوت برای تهیه گزارش بهداشتی شد. با این حال وی به بهانه اینکه یک بیمارستان رسمی است دوباره به بیمارستان منتقل شد.

دولت ترکیه به بهانه قتل بختیار آیدین گماشته رژیم ترک بر فرمانداری لیجه این شهر را به آتش کشید و ساکنان آنرا را با زور تخلیه کرد. خانواده ددو مانند سایر خانواده‌ها مجبور به تبعید شدند. خانواده آپی ددو ابتدا به آدانا و سپس به مرسین تبعید شدند و برای مدت طولانی تلاش می‌کردند در کلان‌شهرهای ترکیه زنده بمانند. پس از مهاجرت خود به ادانا، پس از دو ماه دختر آنها «ثروت» به کوهستان می‌رود و نام بریتان را به خود می‌گیرد.

پس از یک سال تبعید به آدانا، آپی ددو نیز به دیدار فرزندان خود می‌رود و یک سال در آنجا می‌ماند. سپس به مرسین رفتند. در سال ۲۰۰۸، خانواده آپی ددو برای نزدیک شدن به زندان محل نگهداری وی، به آمد نقل مکان کردند. آپی ددو که تا سال ۱۹۹۶ با خانواده‌اش در مرسین زندگی می‌کرد، در سپتامبر همان سال دستگیر و به اعدام محکوم شد. دادگاه محلی پس از دو بار تخفیف حکم اعدام، آپی ددو را به حبس ابد محکوم کرد. در سال ۲۰۰۰، پس از آنکه چند درجه‌دار ارتش اعلام کردند که قتل بختیار آیدین در میان بسیاری از حوادث دیگر در لیجه توسط نیروهای دولتی انجام شده بود، مشخص شد که آپی ددو هیچ ارتباطی با قتل ندارد.

پس از اعترافات سربازان در سال ۲۰۱۴، پرونده آپی ددو بسته شد و دوباره آغاز شد. این دادگاه ۷ سال به طول انجامید اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد. دادگاه ترکیه پرونده آپی ددو را به پرونده به آتش کشیدن لیجه مرتبط کرده و اجازه آزادی ددو را نداده است.

نوزات اوزکان که مدتی است به همراه پدرش بازداشت شده است، گفت: "دولت چون نمی‌خواهد قتل بختیار آیدین را به گردن بگیرد نمی‌خواهد پدر من را آزاد کند."

دولت ترکیه اوزکان را در لیست سیاه قرار داد و ۴ نفر از اعضای یک خانواده را همزمان دستگیر کرده است. آپی ددو و پسرش هنوز در یک زندان نگهداری می‌شوند. پسر دیگر او با دستبند الکترونیکی در حبس خانگی است. نوزاد می‌گوید: "ما سه برادر به اتهام همکاری با پدرمان دستگیر شدیم."

آپی ددو بیمار است، نیازی به گفتن نیست که بیماری‌های او در ۴-۵ سال گذشته تغییر کرده است، او چندین بار دچار حمله قلبی و آنژیو شده است. او ده‌ها بیماری مزمن دارد اما آپی ددو نیز با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. نوزاد می‌گوید :"وقتی دستگیر شد ما کوچک بودیم، او از آن روزها تا به امروز همچنان امیدوار است. او هرگز امید و ایمان خود را به مبارزه خلق کورد حتی برای یک روز قطع نکرده است."