بعد از تماس تلفنی بایدن با اردوغان، ارتش اشغالگر ترک در ۲۳ آوریل در مناطق زاپ، متینا و آواشین در جنوب کوردستان، دست به حملهای وسیع زد. حملهای که در ۲۳ اوریل آغاز شد، امروز در بیستمین روز خود قرار داشته و آسمان این منطقه هر روز شاهد حملات هوایی سنگین ارتش اشغالگر ترک است. ارتش ترک تلاش میکند با حملات سنگین هوایی به پیشروی دست پیدا کند. اما تا کنون نتوانسته است به پیشروی طبق انتظار دست بزند. این وضعیت نیز با گفتههای وزیر دفاع ترک، که گفته بود نشست و برخاست هلیکوپترها در کوهها، بسیار دشوار و زحمت است، تایید شده است. وی گفته بود که هلیکوپترها حتی نمیتوانند لاستیک خود را بر زمین بگذارند.
علیرغم اینکه این حملات در درون مناطق جنوب کوردستان و مرزهای بینالمللی عراق در جریان است، تا کنون حکومت اقلیم کوردستان و بغداد بیانیهای رسمی علیه این عملیات نظامی منتشر نکردهاند. نخست وزیر اقلیم کوردستان، مسرور بارزانی در خصوص عملیات نظامی ارتش اشغالگر ترک، به اظهاراتی رسوایی برانگیز بسنده کرده و اظهار داشت که این حملات، به دلیل مشکل بین پ.ک.ک و ترکیه است. حکومت مرکزی بغداد نیز تنها به چند هشدار اکتفا کرده و ار ترکیه خواسته است که بغداد را از اقدامات خود مطلع نماید. در این باره خبرگزاری مزوپوتامیا با اردوغان آلتان که به صورت میدانی، حمله ارتش اشغالگر ترک به مناطق حفاظتی میدیا را پوشش میدهد، گفتگویی را انجام داده است.
مزوپوتامیا: بعد از بمباران شنگال و عملیات گاره در مناطق آواشین، متینا و زاپ، عملیات گستردهای از سوی دولت ترک آغاز شده است. این عملیات بعد از تماس تلفنی بایدن با اردوغان آغاز شد. این روز همچنین مصادف با سالروز قتلعام ارمنیان است. شما اهداف این عملیات را چگونه ارزیابی میکنید؟
اردوغان آلتان: شاهد بحرانی سیاسی و اقتصادی در کل خاورمیانه خصوصا در عراق و سوریه هستیم. برای برون رفت از این بحران، دولتهای منطقهای و قدرتهای جهانی امتیازاتی را به هم میدهند. در این چارچوب زمانیکه به دولت ترک و اقدامات آن نگاه کنیم میبینیم که در عملیات گاره تلاش کرد تا منطقه را تحت کنترل خود بگیرد. در زمان ترامپ این طرح آماده شده بود. تا در تمام جنوب کوردستان بتوانند برتری خود را کسب کنند. بعد از انکه نبرد در گاره طبق انتظارات دولت ترک پیش نرفت، طرح آنها خنثی شد و مجددا دست به عملیات زدند. ترکیه تلاش میکند تا منطقه تامپون را ایجاد کند و هم در ابعاد سیاسی و اقتصادی بتواند حکومت جنوب کوردستان را تحت کنترل خود قرار دهد. این عملیات با طرح آمریکا، اسرائیل و عراق و ترکیه آغاز شده است. به طور خلاصه میتوان گفت گه این عملیات را به عنوان انتقام از عملیات گاره آغاز کردند، از طرف دیگر نیز میخواهند از متینا تا قندیل را تحت کنترل خود قرار دهند. در اصل زمانی که به زمینهسازی و لجستیک این عملیات نگاه میکنیم میبینیم که بعد از شکست در گاره دست به آمادهسازی و زمینهسازی برای این عملیات دست زده بودند.
برای نمونه زمانیکه به ابعاد سیاسی این مسئله نگاه کنیم، بعد از تلفن بایدن و اردوغان، این عملیات روی داد. آمریکا تلاش میکند در خاورمیانه توازن قوا را به نفع خود برقرار سازد. از یک طرف نسلکشی ارمنیان را تایید کرده و از طرف دیگر اجازه قتلعام یک ملت دیگر را صادر میکند. کاملا آشکار است که در این تماس تلفنی یک توافق ایجاد شده است. یعنی آمریکا به اردوغان گفته است که در صورت پذیرش نسلکشی ارمنیان، امکان برتری ترکیه در منطقه را میدهد. هدف نخست مناطق حفاظتی میدیا بودند. هم اکنون نیز میخواهند که جامعه و نیروهای مدافع خلق را از میان بردارند و ارتباط بین این دو را قطع کنند.
مزوپوتامیا: از ابتدای آغاز عملیات در این منطقه در ۲۳ اوریل چه رویدادهایی در منطقه روی داده است؟
اردوغان آلتان: پیش از عملیات ۲۳ آوریل، دست به احداث پایگاههای جدید زدند. بین شرنخ و جولمرگ. تا منطقه تامپون را ایجاد کنند. حمله نخست به متینا روی داد که در مرزهای جولمرگ و شرنخ قرار دارد. تلاش کردند تا با هلیبرد نیروهای نظامی تا قندیل پیشروی کرده و هدف آنان نفوذ به عمق یکصد کیلومتری بود. مشخص شد که تا قندیل اجازه پیشروی دارند. نیروهای مدافع خلق نیز منتظر آغاز این عملیات بودند. بعد از عملیات گاره کاملا مشخص بود که در چارچوب انتقامگیری دست به عملیات نظامی میزنند. از همان ابتدای عملیات هلیبرد شکست خوردند و با تلفات مواجه شدند. این مسئله بدون وقفه ادامه پیدا کرد. در تمام این مدت با پاسخ شدید نیروهای گریلا روبرو شدهاند. خلوصی آکار نیز گفته بود که حتی هلیکوپترها نمیتوانند لاستیک خود را بر زمین بگذارند. تا کنون ۶ نقطه را کنتر ل کردهاند که این ۶ نقطه نیز مرتبط تحت حمله گریلاها قرار دارد و حتی در مواقعی ناگزیر میشوند که به پایگاههای پارت دمکرات کوردستان پناه ببرند. ۸ روز اخیز نیز غیر از بمباران هواپیما و هلیکوپتر پیشرفتی نکردهاند. نخست، هدف کل مناطق حفاظتی میدیا بود. هم اکنون نیز میخواهند که جامعه و نیروهای مدافع خلق را از یکدیگر جدا کنند.
مزوپوتامیا: از احداث چند پایگاه جدید حرف زدید. چه اطلاعاتی در این باره دارید؟
اردوغان آلتان: اکنون هدف اینست که در منطقه متینا، پایگاه نظامی بزرگی را احداث کنند. قرار است این پایگاه مانند پایگاه بامرنی باشد. این پایگاه قرار است هم محل لجستیک باشد و هم بیمارستان نظامی، مانند پایگاه بعشیقه. میگویند که ۱۲ پایگاه جدید احداث کردهاند. پایگاههای جدید بین منطقه شرنخ و جولمرگ قرار دارند. هدف نیز ایجاد کریدور و منطقه حائل است. این مسئله را هم تحولات نظامی مشخص میکند. نتیجه برخوردهای نظامی، فرایند جنگ را مشخص میکند. گفته میشود در صورتیکه این عملیات به پیروزی برسد، شنگال را به اتحادیه میهنی میدهند و توافقی نیز امضا شده است.
مزوپوتامیا: از ابتدای عملیات تا کنون مواضع پارت دمکرات کوردستان ارزیابی شده است. پارت دمکرات کوردستان چه موضعی را در خصوص آغاز عملیات نظامی گرفته است؟ غیر از پارت دمکرات کوردستان، حکومت عراق و اتحادیه میهنی کوردستان چه رویکردی را در پیش گرفتهاند؟ در این باره چه نظری دارید؟
اردوغان آلتان: بدون شک پارت دمکرات کوردستان در طرحی که از سوی آمریکا، اسرائیل و نیروهای بینالمللی تهیه و تنظیم شده است، قرار دارد. از خاکورک تا هفتانین و گاره پارت دمکرات کوردستان در بعد اطلاعاتی و سیاسی و نظامی از این طرح حمایت میکند. در ابتدای عملیات، ۵ روز نخست آن، کاملا مخفیانه و پوشیده در بعد اطلاعاتی از آن حمایت میکرد. نخستین بیانیه حکومت اقلیم کوردستان به عنوان عملیات آ.ک.پ/م.ه.پ بود. آن را به صورت اطلاعیه منتشر کرد. هیچگونه موافقت یا مخالفتی با این موضوع از خود نشان نداد. به شیوهای عمل کردند که گویی تمامی این اقدامات با هماهنگی و موافقت آنان شکل گرفتهاند.
در روز ششم از آغاز عملیات که نیروهای نظامی ترک نتوانستند به پیشروی نظامی دست بزنند، کاملا آشکارا از نیروهای اقلیم جنوب کوردستان، خصوصا پارت دمکرات کوردستان درخواست کمک کردند. نیروهای زیروانی و پیشمرگه روژ وابسته به مسرور بارزانی در زمان حمله به هفتانین در منطقه بادینان و برادوست مستقر شده بودند. اطلاعی در دست نیست که آیا این نیروها عقبنشینی کردهاند یا خیر. بعد از آن هم در بعد نظامی و هم اطلاعاتی و هم تبلیغاتی از این عملیات حمایت کردند.
در ضمن باید به این مسئله هم توجه شود که پارت دمکرات کوردستان هم در بعد نظامی و هم در بعد سیاسی به دو بخش تقسیم شده است. بخشی از این حزب میگویند که باید از ترکیه حمایت کرد، بخش دیگری از نیروهای پارت دمکرات کوردستان نیز میگویند ترکها بعد از اشغال یک منطقه از آن عقبنشینی نمیکنند. هیچ سودی عاید نمیشود. اما جناح مسرور بارزانی آشکارا از ترکیه حمایت میکند.
از طرف اتحادیه میهنی؛ وزیر امور خارجه ایران با مسرور و نچیروان بارزانی دیدار کرده است. تلاش کرد تا برتری خود را در منطقه افزایش بدهد. در این دیدار توافقهایی انجام شده است. گفته میشود که زینی ورته را به اتحادیه میهنی کوردستان دادهاند. پیش از این پارت دمکرات کوردستان در این منطقه حضور داشت. برای اظهار وجود این منطقه را به ی.ن.ک واگذار کردند. گفته میشود در صورتیکه در این عملیات ترکیه به پیروزی برسد، شنگال را نیز در اختیار اتحادیه میهنی قرار میدهند و در این باره توافقاتی حاصل شده است. اینگونه دست به تقسیم زدهاند. خلق در شنگال پارت دمکرات کوردستان را قبول نمیکند. به منظور سرد کردن واکنشهای خلق، اتحادیه میهنی این نقش را ایفا میکند. این مسئله در حال بحث و بررسی است. در این گفتگوها نیز گفته میشود که این مسائل مورد بحث و بررسی قرار گرفتهاند. به اختصار میتوان گفت که مواضع پ.د.ک، ی.ن.ک و گوران ناچیز و کوچک است.
مزوپوتامیا: عراق در این باره چگونه فکر میکند؟ در مقابل این عملیات چه اقداماتی را در پیش گرفته است؟
اردواغان آلتان: عراق به دلیل بحران اقتصادی، اجتماعی و سیاسی محکوم نیروهای خارجی است. یکی از این نیروهای خارجی ترکیه است. هم در مسئله آب، هم در مسئله نفت و ارتباط با خارج محکوم نیروهای خارجی است. اما میتوان گفت که بعد از توافق شنگال، موضع عراق مشخص شده است. ترکیه برای اجرای توافق شنگال اعمال فشار میکند و اعلام کرده است که در صورتیکه این توافقنامه اجرا نشود، ارتباطات دو کشور با مشکل مواجه میشود. در مقابل نیروهای شیعی، آمریکا از طریق ترکیه و پارت دمکرات کوردستان میخواهد که در مقابل سنیها، ترکمنها و اعراب توازن ایجاد کند.
مزوپوتامیا: پیش از این در خصوص شنگال توافقی امضا شده بود. میتوان گفت این توافقنامه بر شنگال تاثیری خواهد داشت یا خیر؟
اردوغان آلتان: بله، هم بر شنگال و هم بر روژاوا و هم بر کرکوک تاثیر میگذارد. اطلاع دارید که توافق شنگال در جریان تماسهای دیپلماتیک بین دولتهای مختلف شکل گرفته است. انگلستان، ایران و اسرائیل نیز در آن حضور دارند. این توافق بر طراحی و معادله قوا بر روژآوا، جنوب و شمال کوردستان تاثیر گذار است. طرح گستردهای است. با روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا، این دولت میخواهد بحرانهایی را که از کنترل خارج شدهاند، بار دیگر تحت کنترل خود درآورد. این بحران را جمع کند و به همین دلیل تلاش میکند تا توازن قوا را از نو برقرار سازد. از این طریق در مقابل سنیهای عراق نیز موضعگیری میکند. میگوید که به ترکیه چکار دارید؟ نیازمند آمریکا هستید. امریکا از طریق ترکیه و پارت دمکرات کوردستان میخواهد در منطقه با سنیها، ترکمنها و اعراب موازنه جدیدی را در مقابل شیعهها برقرار کند آمریکا و نیروهای بینالمللی تلاش میکنند بحران از کنترل خارج شده را بار دیگر کنترل کنند. به منظر ایجاد تعادل قوا بر اقدامات برخی نیروها چشمپوشی میکنند. تلاش میکند تا در ارتباط بین ترکیه و عراق توازنی را ایجاد کند. برای نمونه مدتی پیش عراق در چارچوب طرحی با وزارت پیشمرگه، نیروی مشترکی را به اقلیم جنوب کوردستان اعزام کردند. هدف نیز این است که ارتباط بین نیروهای پ.ک.ک را از هم بگسلند. هم در بعد نظامی و هم در جغرافیایی.
مزوپوتامیا: پیش از این پیشمرگههای روژ و نیروهای زیروانی را در برخی از مناطق مستقر کرده بودند. اخیرا نیز در اخبار آمده است که نیروهای پیشمرگ در برخی از مناطق مستقر شدهاند. استقرار نیروهای پیشمرگ چه ارتباطی با عملیات ارتش ترک دارد؟
اردوغان التان: بدون گمان اعزام این نیروها به منظور محاصره نیروهای مدافع خلق بوده است تا آنها را در منطقهای تنگ محاصره کنند. نیروهای هلگورد در حوالی برادوست که بین خنیره و قندیل هستند، میخواهند پایگاههایی را ایجاد کنند. چند روز قبل شاهد برخوردی بودیم که با واکنش نیروهای مدافع خلق ناگزیر شدند که عقبنشینی کنند. اما این تنشها همچنان ادامه دارند. هدف اصلی این است که ارتباط متینا با قندیل را قطع کنند و روحیه جامعه را که از پ.ک.ک حمایت میکند، در هم بشکنند و هم این سیگنال را به ترکیه بدهند که میتواند وارد این منطقه شود.
مزوپوتامیا: بمبارانهای وسیعی در جریان هستند. در منطقه صدها روستا وجود دارند و هزاران نفر نیز در این منطقه زندگی میکنند. بمبارانها چه تاثیری بر جامعه دارند؟ پیش از این شایعاتی در جریان بود که میخواهند که برخی از روستاها را تخلیه کنند.
اردوغان آلتان: بمبارانها تاثیر بسیار بدی را بر ساکنان منطقه گذاشته است. برخی از روستاهای منطقه حتی پیش از این عملیات نیز تخلیه شده بودند. اما در فصلهای بهار و تابستان، مردم به مزارع و زمینها و باغات خود باز میگشتند. در این زمینها دست به زراعت میزدند. از طرف دیگر دامداری در منطقه نیز اهمیت فراوانی دارد. به دلیل بمبارانها اکنون دامداری در منطقه نیز با مشکل مواجه شده است. منطقه خالی از سکنه شده است. در این منطقه هزاران راس دام و احشام وجود دارند. باغات فراوان و زمینهای کشاورزی وجود دارند. بدون شک بمبارانها بسیار تاثیر گذار هستند. از طرف دیگر مشاهده میشود که طبق اطلاعات منتشر شده از مدیر منطقه کانی ماسی، تا کنون یکهزار و ۵۰۰ هکتار زمینهای بمباران شده در این منطقه در آتش سوخته شده است.
مزوپوتامیا: ساکنان منطقه که تحت تاثیر بمبارانها قرار دارند چه نظری دارند؟ چه واکنشی از خود نشان میدهند؟
اردوغان آلتان: پیش از این نیروهای پیشمرگه در منطقه مستقر نشده و وارد روستاها نشده بودند، ساکنان روستاها به دفتر سیاسی پارت دمکرات کوردستان و آسایش مراجعه میکردند. در آنجا نسبت به حملات واکنش نشان میدادند. میپرسیدند که این حملات تا چه زمانی ادامه پیدا میکند. میگفتند که نباید به این حملات اجازه داد. دامداری و کشاورزی از بین رفتهاند. همچنین در شیلادزی، بامرنی نسبت به این اقدامات واکنش نشان داده میشد. اکنون نیروهای لشکر هلگورد وابسته به مسرور بارزانی از اکری تا متینا و بسیاری از مناطق دیگر، پایگاههای خود را احداث کردهاند. روستاییان نمیتوانند به روستاها و ییلاقات خود بازگردند. عراق با وزارت پیشمرگه ۲۵ پایگاه احداث کرده است. از آکری تا متینا پایگاههای احداث شده اجازه عبور و مرور به هیچ کسی را نمیدهند. چون در گاره با شکست مواجه شده و دهانشان سوخته است، مانند مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید هم میترسند.
مزوپوتامیا: مدتی طولانی است که تحولات این منطقه را ارزیابی میکنید. همچنین عملیاتهای مرزی پیش از این را هم دنبال کردهاید. رسانههای نزدیک به حکومت ترک در مقابل این عملیات سکوت کردهاند. در عملیاتهای پیش از این نیز به همین شیوه عمل کردند. افکار عمومی از طریق این رسانهها از رویدادها مطلع میشد. حتی مناطق مرزی پر از روزنامهنگار و خبرنگار میشد. سکوت کنونی رسانههای ترک را چگونه ارزیابی میکنید؟
اردوغان آلتان: نظر شما در عملیات خاکورک و حتی عملیات هفتانین نیز درست است. تبلیغات وسیعی در این باره صورت میگرفت. اما بعد از عملیات گاره مانند مار گزیده از ریسمان سیاه و سفید هم میترسند. اگر از همان روز اول با واکنش شدید و قدرتمند نیروهای گریلا مواجه نمیشدند، دست به این تبلیغات میزدند. در صورتیکه وضعیت تغییر پیدا کند تبلیغات بار دیگر در رسانههای ترک آغاز میشود.