حکومت مرکزی عراق و پارت دمکرات کوردستان (پ.د.ک) روز ۹ اکتبر در رابطه با شنگال توافقنامهی را امضا کردند. طبق این توافقنامه به منظور بازسازی شنگال و تامین امنیت و همچنین اداره آن آمده است که یک شخص مستقل میتواند به عنوان فرماندار این منطقه تعیین شده و نیز هیچگونه ممانعتی برای انتخاب شدن در این منطقه وجود نخواهد شد. همچنین امنیت شنگال نیز تحت کنترل و مدیریت بغداد قرار گرفته است. در بعد اداری و ارائه خدمات عمومی نیز، بغداد و هولیر همکاری کرده و غیر از آن، تمامی نیروهای دیگر از منطقه اخراج میشوند. اما خودمدیریتی شنگال با انتشار بیانیهای اعلام نموده است که از نظر آنان این توافقنامه هیچگونه مشروعیتی نداشته و آن را به رسمیت نمیشناسند. خبرگزاری مزوپوتامیا در رابطه با ابعاد این توافقنامه با آزاد باریش جامعهشناس ایزدی به گفتگو پرداخته است.
نقش ترکیه در انعقاد این توافقنامه
آزاد باریش در این گفتگو اظهار داشت که توافق به عمل آمده بین بغداد و هولیر است، اما در حقیقت طراح اصلی این توافقنامه آنکارا و هولیر هستند. به همین علت آنکارا و هولیر به منظور آنکه شنگال به سیستم خودمدیریتی تبدیل نشود، چنین توافقی را طراحی کردهاند. دیپلماسی پشت پرده هر دو نیرو و مداخلات و تهدیدهای هولیر و آنکارا، بعد از مدتی باعث شد که امریکا برای انعقاد چنین توافقی به حکومت مرکزی بغداد فشار وارد کند و سرانجام در ۹ اکتبر، در رابطه با شنگال این پیمان متولد شد. وی در ادامه افزود که شنگال نه امروز بلکه همیشه و خصوصا در جریان ۶ سال اخیر آماج حملات سنگین ترکیه قرار گرفته و ترکیه در چارچوب برنامههای خود در منطقه، از شنگال به عنوان آزمایشگاهی برای نیات خود استفاده میکند، تا جایی که تغییر بافت جمعیتی شنگال را به یکی از پروژههای خود برای تسلط بر یک منطقه تبدیل کرده است.
هدف ایجاد سدی برای دستاوردهای ایزدیان است
باریش در ادامه سخنان خود اظهار داشت که این توافقنامه طبق منویات و خواستههای ترکیه منعقد شده است و هدف آن ایجاد سدی برای دستاوردهای محتملی است که ایزدیان به آن دست یابند. این مسئله موجودیت سیاسی و مکانیزم حفاظتی ایزدیان را هدف قرار داده است. حکومت اقلیم کوردستان نیز پیش از این تلاشهای خود را در راستای ممانعت از تقویت هویت ایزدیان در پیش گرفته و بویژه حزب دمکرات کوردستان در این رابطه اقداماتی را از جمله تلاش برای انعقاد این توافقنامه انجام داده است. مسئله کرکوک نیز در جریان است، اما مسئله شنگال را فعلا در دستور کار قرار دادهاند. این اقدام نیز نشانهای مهم برای چنین خواستی در آینده است.
تداوم هفتادوسومین فرمان علیه ایزدیان
آزاد باریش در ادامه سخنان خود اظهار داشت که این اقدام بدین معناست که ایزدیت قابل تحمل نبود و تلاش میشود مانع از کسب دستاوردهای آنان شوند. میخواهند به ایزدیان بگویند که اخوانیها یا سلفیها همچنان در کمین آنها هستند، اما در واقع با انعقاد این توافقنامه هفتادوسومین فرمان علیه ایزدیان را تداوم بخشیدهاند. باریش در رابطه با این سوال که آیا این توافقنامه و تفاهمهای پشت پرده میتوانند مشکل شنگال را حل کنند اظهار داشت: هر گونه توافقی خارج از خواست ایزدیان تنها به این نتیجه منجر میشود که ایزدیان نتوانند به سرزمین خود بازگردند و در نهایت به گسترش بدبختی ایزدیان منتهی میشود.
این جامعهشناس کورد ایزدی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت که این توافقنامه حاوی هیچ نکته مثبتی برای ایزدیان نبوده است. این توافقنامه پروژهای جدید برای تقسیم و اشغالگری است. تمامی نیروهای منطقهای به منظور تحکیم قدرت خود در این مسیر حرکت میکنند.
ایزدیان میتوانند این بازی ظالمانه را بر هم بزنند
باریش در بخش دیگری از این گفتگو با خبرگزاری مزوپوتامیا افزود: احتمالی برای موفقیت این توافقنامه وجود ندارد. این توافقنامه به گونهای طراحی شده است که در آن هیچگونه شانسی برای موفقیت وجود ندارد. به همین علت ایزدیان میتوانند با انسجام در میان خود این بازی ظالمانه و کشنده را بر هم بزنند. پیام مهم این توافقنامه اینست که خودمدیریتی شنگال را از میان بردارند. این توافقنامه زندگی و موجودیت تمامی ایزدیان را تحت تاثیر قرار داده و ضربهای کشنده بر آنان وارد میکند.
به همین علت لازم است که نیروهای مختلف ایزدی بدون تاکید بر نگرشهای فکری خود تحت لوای چتری متحد انسجام یافته و اقتدار محلی خود را ایجاد کرده و از موجودیت خود دفاع کنند. این بازی کشنده و ظالمانه تنها از این طریق است که میتواند برهم زده شود. هیچ پیمانی که ایزدیان را خارج از میز مذاکره و گفتگو قرار دهد، امکان پیروزی و موفقت ندارد.
باریش در بخش دیگری از این گفتگو با اشاره به نقل و انتقالات اداوات نظامی پارت دمکرات کوردستان در منطقه شنگال و مرزهای شمال-شرق سوریه، احداث پایگاههای نظامی و ارتباط این اقدامات با توافقنامه مذکور نیز گفت: بخش اعظم پارت دمکرات کوردستان در مقابله با خلق روژآوا موضعی دشمنانه را اتخاذ کردهاند. چنین موضعی ضد اخلاقیات انسانی، برادری و حسن همجواری است. اقداماتی است که مایه تاسف به شمار میرود. از دلایل اتخاذ چنین سیاستهایی در رابطه با شنگال اعمال فشار بر شمال-شرق سوریه است. به همین دلیل خفه کردن خودمدیریتی شنگال به معنای خفه کردن روژآوا است. به همین علت است که تلاش میکنند بر گستره این اقدامات بیفزایند.
آزاد باریش به روز امضای این توافقنامه نیز اشاره کرده و گفت: این توافقنامه در سالگرد توطئه بینالمللی علیه رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان منعقد شده است و این اقدام نمادین واقعیت پشت پرده این پیمان را برملا میکند. اما باید توجه داشت که اوجالان بسیار پیش از قتلعام شنگال از سوی داعش، توانسته بود بر خلق شنگال تاثیرگذاری داشه باشد.
آزاد باریش جامعهشناس کورد ایزدی در خاتمه سخنان خود اظهار داشت که لازم است تمامی دوستان و دشمنان به خوبی از این مسئله اطلاع داشته باشند که هر چند احتمال دارد جامعه ایزدی جمعیت کمی داشته باشد، اما این بدان معنی نخواهد بود که ما نتوانیم در مقابل چنین اقداماتی ساکت نشسته و هیچگونه واکنشی نسبت به آن نداشته باشیم.