دهها سال است به درخواست رهبر اوجالان تلاش‌ها برای ایجاد اتحاد ملی در میان نیروها و طیف‌های هر چهار بخش کوردستان در جریان است. چندین گردهمایی، کنفرانس و کارگروه با این هدف با حضور سازمان‌ها و دستگاه‌ها و روشنفکران و شخصیت‌ها و هموطنان انجام شده است، اما تاکنون این تلاش‌ها به نتیجه‌ای که خلق کوردستان انتظار آن را دارند، نرسیده است.

از سال ۱۹۹۹ و تأسیس کنگره ملی کوردستان (ک.ن.ک) به پیشنهاد رهبر اوجالان همه‌ی راه‌ها برای ایجاد اتحاد داخلی کوردها امتحان شده است. در این راستا کنگره به طور مداوم تلاش‌های گوناگونی انجام داده و ده‌ها کنگره‌ی عمومی، کنفرانس، کارگروه و نشست مشاوره‌ای برگزار کرده است. مشخص‌ترین تلاش‌های آنها در سال ۲۰۱۳ بود. اما به گفته ناظران سیاسی به دلیل دخالت‌های خارجی با شکست مواجه شد.

تلاش‌ها برای اتحاد داخلی کوردها

قبل از تأسیس کنگره ملی کوردستان نیز حزب کارگران کوردستان پ.ک.ک به ویژه رهبر اوجالان تلاش‌های گوناگونی برای پایان دادن به تنش‌های داخلی کوردها و ایجاد اتحاد انجام داده است، در این راستا نیز افرادی جان خود را فدا کردند.

روز دوم می سال ۱۹۸۲ محمد کاراسونگور عضو شورای رهبری پ.ک.ک به همراه ابراهیم بیلگین انقلابی کورد برای میانجیگری میان پ.د.ک و ی.ن.ک که وارد جنگ با یکدیگر شده بودند، تلاش‌هایی را آغاز کردند.

پس از آنکه هیئت پ.ک.ک به همراه حزب کمونیست عراق گرد هم می‌آیند و به سمت پایگاه ی.ن.ک به راه می‌افتند، در آن زمان یک نیروی ی.ن.ک به ریاست نوشیروان مصطفی به حزب کمونیست حمله کرده و محمد کاراسونگور و ابراهیم بیلگین شهید می‌شوند.

تاسیس کنگره ملی کوردستان

در سال ۱۹۹۹ به پیشنهاد رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان کنگره ملی کوردستان تأسیس شد. خط استراتژیک فعالیتهایش شامل گردهم آوردن همه نیروها و طیف‌های سیاسی و سازمان‌های مدنی و ایجاد اتحاد داخلی کوردها می‌باشد.

در این راستا ک.ن.ک تا کنون ده‌ها گردهمایی عمومی و مشاوره‌ای در کوردستان و اروپا انجام داده و تا به امروز تلاش‌هایش با هدف ایجاد اتحاد داخلی کوردها ادامه دارد.

تلاش‌های کنگره برای ایجاد اتحاد داخلی کوردها

اولین مشاوره‌ی اتحاد ملی کورد در اکتبر ۲۰۱۱ در مورد وضعیت کوردستان در شهر بروکسل پایتخت بلژیک انجام شد که در آن نماینده‌ی بیشتر طیف‌های باشور کوردستان حاضر بودند.

دومین مشاوره اتحاد ملی در نوامبر ۲۰۱۲ در پارلمان فرانسه انجام شد که مختص به صحبت در مورد شرایط روژاوای کوردستان و سوریه و این رخدادهای جدید بود و در ابتدای آغاز انقلاب روژاوای کوردستان بود.

در ژوئیه ۲۰۱۴ رهبر اوجالان از زندان امرالی توسط لیلا زانا و سری سریا اوندر نامه‌ای به طیف‌های سیاسی کوردستان فرستاد. سپس سری ثریا اوندر و لیلا زانا به باشور کوردستان سفر کردند اما این تلاش آن نیز موفق نبود.

سومین مشاوره اتحاد ملی در سال ۲۰۱۴ در کشور سوئد انجام شد که مختص به صحبت در مورد روژهلات کوردستان و ایران و اتحاد میان طیف‌ها و سازمان‌ها و دستگاه‌های روژهلات کوردستان بود.

چهارمین مشاوره اتحاد ملی در سپتامبر ۲۰۱۶ در شهر کرکوک انجام شد که مختص به گفتگو در مورد وضعیت باشور کوردستان بود. این کنفرانس با شرکت طیف‌ها و سازمان‌های باشور کوردستان و شخصیت‌های برجسته انجام شد و در آن در مورد اتحاد ملی صحبت شد.

پنجمین مشاوره اتحاد ملی در ژوئیه ۲۰۱۷ در شهر سلیمانیه انجام شد. در این مشاوره در مورد هر چهار بخش کوردستان صحبت شد. کنگره برای انجام این مشاوره با همه‌ی طیف‌های هر چهار بخش کوردستان دیدار کرده همچنین از شخصیت‌ها و روشنفکران هر چهار بخش کوردستان دعوت به عمل آورد.

این جلسات مدت دو روز ادامه یافت و بیشتر طیف‌ها و سازمان‌های باشور کوردستان در آن شرکت کردند. در نتیجه این گفتوگوها تصمیم گرفته شد تا این طیف‌ها و سازمان‌ها و شخصیت‌ها و گروه‌های هر بخش کوردستان با یکدیگر گفتگو کرده و جلسه‌ی مشاوره‌ای مختص به خود برگزار نمایند.

در چهارچوب این تصمیم در سپتامبر ۲۰۱۷ در کشور سوئد کنفرانس مشاوره مختص به روژهلات کوردستان برگزار شد که در آن نمایندگان، اعضا و سازمانها و احزاب روژهلات کوردستان شرکت نمودند.

همچنین در اکتبر ۲۰۱۷ در شهرک رمیلان روژاوای کوردستان کنفرانس مشاوره ملی مختص به روژاوای کوردستان برگزار شده و در آن تمامی احزاب و سازمان‌های روژاوای کوردستان شرکت کردند.

در اکتبر ۲۰۱۷ در کشور هلند کنفرانس مشاوره ملی کوردهای مقیم اروپا و آمریکا انجام شد.

در سال ۲۰۱۸ کنفرانس عمومی کنگره ملی کوردستان ک.ن.ک در کشور هلند انجام شد که در آن نمایندگان بیشتر سازمانها و طیف‌های هر چهار بخش کوردستان به جز پ.د.ک به همراه روشنفکران و شخصیت‌ها و سیاستمداران هر چهار بخش کوردستان حاضر شدند. همچنین از روسیه و لبنان و تعداد زیادی از کشورهای اروپایی شهروندان کورد در این مراسم شرکت کردند.

تلاش‌های سال ۲۰۱۳

در سال ۲۰۱۳ به درخواست رهبر اوجالان کنفرانس گسترده‌ای در شهر هولیر باشور کوردستان انجام شد. در این گردهمایی نماینده همه بخش‌های کوردستان شرکت داشتند. برای اولین بار نماینده پارت دمکرات کوردستان (پ.د.ک) نیز حضور داشت.

هدف از این گردهمایی‌ها و جلسات ایجاد اتحاد ملی بود. جلسات مدت ۶ ماه ادامه داشتند. چندین هیئت و گروه متفاوت برای سازماندهی کارها تشکیل شدند. رهبر اوجالان پیشنهاد کرد لیلا زانا و مسعود بارزانی به عنوان ریاست مشترک ک.ن.ک منصوب شوند، اما مسعود بارزانی این پیشنهاد را رد کرد و از همکاری با لیلا زانا سیاستمدار کورد سر باز زد. سپس رهبر اوجالان تصمیم گرفت مسعود بارزانی خود به تنهایی به ریاست ک.ن.ک انتخاب شود، اما مسعود بارزانی این پیشنهاد را نیز رد نمود.

دوران کالکان عضو کمیته‌ی رهبری پ.ک.ک روز ۲۲ ژوئن ۲۰۲۱ در مصاحبه‌ای با تلویزیون مدیا خبر در مورد این موضوع صحبت کرده و می‌گوید؛"رهبر اوجالان و جنبش ما پیشنهاد کرد تا مسعود بارزانی و لیلا زانا با هم به ریاست مشترک کنگره ملی کوردستان انتخاب شوند. آنها می‌گویند پ.ک.ک ما را قبول ندارد، اما پ.ک.ک خواست او را به ریاست کنگره ملی انتخاب کند، اما این شما بودید که عقب نشستید."

غیر از این‌ها کنگره ملی کوردستان در طول ۲۲ سال گذشته صدها بار با هدف ایجاد اتحاد در میان طیف های سیاسی و ایجاد موضع‌گیری مشترک علیه اشغالگران خاک کوردستان با طیف‌های هر چهار بخش کوردستان دیدار کرده و جلسات بسیاری با آنها برگزار نموده است.

چرا اتحاد ملی ایجاد نمی‌شود؟

به عقیده‌ی ناظران سیاسی تاکنون در میان طیف‌های سیاسی کوردستان اراده‌ای قدرتمند برای ایجاد اتحاد داخلی وجود ندارد. همین امر سبب شده است تا تلاش‌های خارجی برای ممانعت از ایجاد اتحاد داخلی کوردها به نتیجه برسد.

عادل عثمان ناظر سیاسی معتقد است، هرگز دخالت‌های خارجی نمی‌توانند برای ایجاد اتحاد داخلی کوردها موثر باشند. اما نبود اراده‌ی داخلی در میان برخی نیروهای سیاسی سبب شده است، تا این اتحاد ایجاد نشود و دست‌های خارجی موفق باشند.

این ناظر سیاسی همچنین در مصاحبه با روژنیوز گفت،" وجود خط اشغالگری و خط خیانت در داخل برخی از نیروهای سیاسی مانعی در مقابل ایجاد اتحاد ملی است."

وی همچنین گفت؛"برخی طیف‌ها به جای آنکه با سعه صدر به ایجاد اتحاد ملی بپردازند، می‌خواهند هر کدام نظر خود را پیش ببرند." وی همچنین گفت؛"اتحاد ملی به تضعیف یک حزب نمی‌انجامد بلکه اتحاد طیف‌هایی است که می‌خواهند مسئله کورد را از اراده‌ی اشغالگران خارج کرده و با هم بر روی آن کار کنند."

در آخرین تلاش‌ها برای ایجاد اتحاد و همبستگی میان احزاب و طیف‌ها، اگر حتی در حد مقابله با اشغالگری نیز باشد، در دو ماه گذشته هیئت کنگره ملی کوردستان به باشور کوردستان سفر کرده و حدود دو ماه در تلاش و تکاپو بودند و با بیشتر احزاب و طیف‌های سیاسی، شخصیت‌ها، سازمانها و روشنفکران دیدار کرده و در مجموع موضع‌گیری مثبتی وجود داشت، اما پ.د.ک حاضر نشد به هیچ وجه با این هیئت همکاری و دیدار کند.