غرق دریاچه‌ای که انسان را غرق نمی‌کرد

چی‌‌چست را نابخردی دولتمردان ایران به نمک‌زار بدل کرد

اگر کشوری سعی می‌کرد در یک حمله اکولوژیک به ایران لطمه بزند احتمالا موفق نمی‌شد دریاچه اورمیه را بخشکاند، اما دولتمردان ایرانی خودشان با نابخردی این کار را انجام دادند. دریاچه اورمیه که زمانی بزرگترین دریاچه داخلی ایران و بزرگترین دریاچه آب شور خاورمیانه بود، اکنون نود درصد مساحتش را از دست داده و یک نمک‌زار دلسرد کننده است.

اورمیه بدون دریاچه شبیه مادری است که کودکش را گم کرده باشد. تاریخ در دل آن دریاچه نهفته که بسیاری آنرا خاستگاه زردشت می‌دانند. سواحل چی‌چست، به عنوان پلی میان کوردستان و آذربایجان خاطرات چندین نسل را در سینه خود حفظ کرده‌اند. آخرین تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که چیز زیادی از دریاچه باقی نمانده و آن پدیدەی عظیم آبی اکنون یک نمکزار پهناور است.

جمعی از مردم شهر دیروز طی تجمعی به خشکی دریاچه اعتراض کردند. معترضان شعار دادند "دریاچه اورمیه جان می‌دهد، مجلس فرمان قتل آنرا". گفته می‌شود دولت برای دستیابی به لیتیوم که در صنعت داروسازی استفاده دارد، عامدانه از ورود آب به دریاچه‌ی اورمیه جلوگیری می‌کند.

سال ١٣٩٨ نیز رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران گفته بود که اکتشافات مناطق حاوی مواد معدنی لیتیوم در دستور کار این سازمان قرار گرفته است.

وقتی این نگین زیبا کاملا خشک شود دیگر گذر فلامینگوهای مهاجر به اورمیه نمی‌افتد و آرتمیا تنها موجود زنده در شوری آب دریاچه، بی سرزمین خواهد شد. همچنین معلوم نیست چه بر سر گونه‌های جانوری خواهد آمد که در جزایر متعدد دریاچه زندگی می‌کنند.

 این دریاچه به خاطر نمک فراوان هیچ انسانی را غرق نکرد و آنها را روی امواج خود نگه داشت، اما این انسان‌ها بودند که دریاچه را غرق کردند و آنرا خشکاندند.

خیرە‌سری بشر طمعکار و حاکمان ستمگری که بجز منافع شخصی خود به چیزی نمی‌اندیشند طبیعت بکر منطقه را در معرض توفان نمکی قرار داده و به قربانگاه نابودی کشانده است. زندگی میلیون‌ها انسان که از طریق کشاورزی و دامداری زندگی می‌کنند در آیندەهای نه چندان دور فلاکت‌بار پیشبینی می‌شود.

برآوردهای کارشناسان محیط زیست حاکیست نه تنها مردم اورمیه بلکه شهرهای اطراف از جمله مهاباد و تبریز بیشترین لطمات را از تبعات خشکی دریاچه متحمل خواهند شد. وعدەهای دولتمردان برای احیای دریاچه فریبکارانه بود. پیگیری‌ها نشان می‌دهد بخشی از اسناد مربوط به مخارج بودجه احیای دریاچه گم شده‌اند. مسئولین فاسد بجای دریاچه، زندگی شخصی خود را از محل خزانه ملی احیا کرده‌اند.

ادعای خشکی دریاچه بر اثر خشکسالی درست نیست. در فاصله چند صد کیلومتری اورمیه، پایداری دریاچه وان در شمال کوردستان که همچنان امواج آن موج می‌زنند نادرستی این ادعا را ثابت می‌کند.

دریاچه اورمیه نامی آشنا برای افرادی است که در بیش از نیم قرن گذشته دوران محکومیت خود را در زندان این شهر در فاصله چهار کیلومتری دریاچه سپری کرده‌اند. زندان اورمیه که زندان دریا نیز خوانده می‌شود آیا به زندان کویر نمک بدل خواهد شد؟