ارتش اشغالگر ترکیه در حملات اشغالگرانه‌اش که در شب ۲۳ - ۲۴ آوریل علیه مناطق زاپ، متینا و آواشین در مناطق حفاظت شده میدیا آغاز نموده بود، به استفاده گسترده از سلاح شیمیایی پرداخت. همین امر سبب شد تا کوردها و دوستان آنها و خلق‌های دیگر به فعالیت بپردازند. به ویژه در هر چهار بخش کوردستان، در کشورهای اروپایی و در هر چهار گوشه‌ی جهان در ماه‌های تابستان با فراخوان "حملات شیمیایی دولت ترکیه را متوقف کنید"، راهپیمایی‌های اعتراضی را برای محکوم کردن دولت ترکیه به راه انداختند و همچنین به تحصن و برگزاری کمپین برای جمع‌آوری امضا پرداختند.

کوردها در مقابل سازمان‌های مرتبط با سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW)، سازمان ملل و ناتو تجمع کرده و تا روزهای پایانی نیمه دوم سال ۲۰۲۱ تلاش نمودند صدای خود را به جهانیان برسانند. معترضان در بسیاری مواقع به صورت سمبلیک به پوشیدن لباس‌هایی که برای محافظت در مقابل سلاح شیمیایی به کار گرفته می‌شوند، پرداخته و همچنین از ماسک‌های ضد گاز استفاده کردند و تلاش نمودند تا توجه‌ها را به جنایات دولت ترکیه در کوردستان جلب نمایند. شعار اصلی معترضان در این تجمعات "اردوغان شیمیایی" بود.

معترضان از OPCW درخواست نمودند تا تحقیقات خود را در مورد جنایات دولت ترکیه آغاز کند و هیئتی متشکل از کارشناسان را به کوردستان بفرستد. در ماه نوامبر در شهر لاهه هلند در مقابل مرکز این سازمان دست به تجمع زدند.

اولین تجمع گسترده‌ی کوردستانیان در سوم نوامبر انجام شد. پس از یک ماه، یکبار دیگر معترضان به راهپیمایی پرداختند اما پلیس هلند با شدت با آنها برخورد کرده و در این راهپیمایی دخالت نمود.

پس از این اعتراضات، در چهارم دسامبر حدود پنجاه فعال دست به اعتراض (نافرمانی) مدنی زده و برای مدتی کوتاهی به داخل ساختمان OPCW رفتند، اما پلیس به شدت با فعالان و معترضان برخورد کرده و در نتیجه چهار مجروح به بیمارستان منتقل شدند. همچنین ۴۴ تن نیز بازداشت شدند. پس از گذشت ۵ روز از بازداشت فعالین، ۴۰ تن از آنها از هلند اخراج شدند، ۴ تن نیز در بازداشت باقی ماندند. این افراد تا فوریه ۲۰۲۲ تا زمانی که محاکمه آنها در دادگاه آغاز شود، در بازداشت باقی خواهند ماند.

'سکوت جهانیان سبب شد تا دولت ترکیه بیشتر از سلاح شیمیایی استفاده کند'

علیرغم اعتراضات گسترده‌ی کوردها، دولت ترکیه در شش ماهه دوم سال بکارگیری سلاح های شیمیایی و ممنوعه را ادامه داده و بر شدت استفاده از سلاح شیمیایی افزود. در مقابل جبهه‌ی کورد هم برای آنکه مجامع بین‌المللی را به واکنش وا دارد، به همراه دوستانش و خلق‌های دیگر اقدامات دیپلماتیک گسترده‌ای را آغاز نمود. در روزهای پایانی ماه سپتامبر رونی سردم از طرف کمیته‌ی ارتباطات خارجه‌ی کنفدرالیسم جوامع کوردستان (ک.ج.ک) نامه‌ای به نمایندگی‌های آمریکا، آلمان، فرانسه، کانادا، بریتانیا، هلند و روسیه در هولیر و همچنین نمایندگی‌های سازمان ملل، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و اتحادیه عرب و احزاب سیاسی در اقلیم کوردستان نوشت. رونی سردم در این نامه در رابطه با جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت دولت ترکیه صحبت شده و درخواست نموده بود که در مقابل به کارگیری سلاح‌های ممنوعه و حملات شیمیایی دولت ترکیه سکوت نکنند.

ک.ج.ک لزوم توجه فوری مجامع بین‌المللی را استفاده رژیم ترکیه از سلاح‌های شیمیایی جلب نموده و به ویژه فراخوانی را برای سازمان ملل منتشر نمود. ک.ج.ک یادآور شد که به کارگیری این سلاح‌ها توسط سازمان ملل ممنوع شده‌ است و بر خلاف معیارهای سازمان‌های ممنوعیت استفاده از سلاح‌های شیمیایی و برخلاف قطعنامه‌های بین‌المللی است و از رفتار تبعیض‌آمیز و سوگیری سازمان‌های بین‌المللی انتقاد کرد. ک.ج.ک همچنین یادآور شد که سکوت سازمان ملل و دستگاه‌های بین‌المللی سبب افزایش استفاده دولت ترکیه و جسارت این کشور در بکارگیری سلاح‌های شیمیایی علیه گریلا و افراد غیرنظامی شده است. او در ادامه به این نکات اشاره نمود:

"تونل‌های مقاومتی گریلا و اطراف آن و د‌هها روستای نزدیک این مناطق مدت ۵ ماه است که تحت حملات اشغالگرانه‌ی دولت ترکیه قرار دارند و در این حملات به طور مداوم و بدون وقفه از سلاح شیمیایی استفاده می‌شود."

در ادامه ی این نامه آمده است:"متاسفانه ما ناچار هستیم سکوت دولت‌ها و سازمان ملل را به عنوان نتیجه‌ی همکاری با دولت ترکیه تفسیر کنیم. به همین دلیل تا کنون همه‌ی جنایاتی که توسط دولت ترکیه انجام شده است نادیده گرفته شده و در مقابل این کشور هیچ اقدامی انجام نگرفته است. حکومت آ.ک.پ و م.ه.پ بارها مرتکب جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت مانند به کارگیری سلاح شیمیایی شده است، اما علیرغم این‌ها مانند یک کشور عادی و دمکراتیک مخاطب قرار می‌گیرد."

در همین چهارچوب دکتر باگر باران فرمانده‌ی ه.پ.گ در اول نوامبر با خبرگزاری فرات صحبت کرده و اعلام نمود، دولت ترکیه علیه گریلا از روش‌های گوناگون و از سلاح‌های شیمیایی مختلف استفاده می‌کند. وی از سازمان‌ها و دستگاه‌های بین‌المللی درخواست نمود، در این رابطه به تحقیق بپردازند. دکتر باگر باران همچنین اعلام کرد، او پیکر گریلاهایی را که با سلاح شیمیایی شهید شده‌اند، دیده است و تاثیر سلاح شیمیایی بر روی پیکر آنها را با چشمان خود مشاهده کرده است. وی گفت:"این سلاح‌های شیمیایی نه تنها علیه نیروهای گریلا بلکه علیه همه جانداران، تهدید و خطری بزرگ است. این کار سبب می‌شود تا در هوای منطقه اکسیژن باقی نماند و سبب خفه شدن انواع جانداران شده و آنها را می‌کشد."

همزمان با فراخوان روشنفکران کورد و عراقی برای سازمان ملل به موازات بیانیه‌های ه.پ.گ و ک.ج.ک، ۱۰۹ روشنفکر، نویسنده، نماینده پارلمان، روزنامه‌نگار و دانشجویان دانشگاه‌های عراق نامه‌ای خطاب به بعضی از طیف‌ها نوشتند، در این نامه که در ۱۵ اکتبر برای آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، دفتر امور خلع سلاح سازمان ملل، شورای رهبری  OPCW فرستاده شده بود، در رابطه با عملیات‌های اشغالگرانه‌ی ارتش ترکیا در باشور کوردستان صحبت شده بود. روشنفکران و نویسندگان اعلام کرده بودند، ارتش ترکیه که نمی‌تواند خط دفاعی گریلا را شکست دهد، به طور گسترده از سلاح شیمیایی استفاده کرده و این امر هم بر گریلا تأثیر می‌گذارد و هم بر غیر نظامیان منطقه.

با گذشت یک هفته از نوشتن این نامه‌ی مشترک توسط ۱۰۹ شخصیت برجسته، این بار ۴۴ روشنفکر عراقی نامه‌ای برای دفتر سازمان ملل در امور خلع سلاح و کمیته رهبری   OPCW نوشتند، این روشنفکران درخواست نمودند در مناطقی که دولت ترکیه از سلاح شیمیایی استفاده کرده است، تحقیقاتی صورت بگیرد. همچنین بر اساس تصاویر و ویدیوهایی که طی چند ماه اخیر در این مناطق ثبت شده است، مشخص شده است که اطلاعات جدی در رابطه با به کارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه وجود دارد. در این نامه آمده است: جنایاتی که صدام حسین علیه خلق کورد انجام داده است، در حال حاضر توسط دولت ترکیه با استفاده از سلاح شیمیایی علیه کوردها انجام می‌شود."

'زنان سرشناس جهان نامه‌ای به OPCW نوشتند'

در روزهای پایانی ماه اکتبر سیلویا فدریچی و نانسی فریسر و سیلویا امارکوس و چندین زن سرشناس جهان نامه‌ای به فرناندو آریاس رئیس OPCW نوشته و از وی درخواست نمودند تا علیه حملات دولت ترکیه با سلاح شیمیایی دست به کار شود. با تلاش سازمان ارتباطات خارجه زنان کورد (REPAK)، ۶۵ سازمان زنان در سرتاسر جهان نامه‌ای مشترک نوشته و آن را امضا نمودند و از سازمان ممنوعیت سلاح شیمیایی درخواست نمودند، به مسئولیت خود عمل کرده و در رابطه با استفاده ارتش ترکیه از سلاح شیمیایی به تحقیق پردازد.

سازمان‌های کورد در اروپا همراه با فرانسوا الفونسی و نیکولاس ویلومسین روئسای مشترک شورای دوستی کوردها در پارلمان اروپا، همچنین تعداد زیادی از سازمان‌های پزشکی مانند سازمان بین‌المللی پزشکان برای جلوگیری از جنگ اتمی، جنبش صلح در فرانسه فراخوانی برای سازمان ملل و سازمان OPCW منتشر کردند. سازمان حقوق بشر جهان که در آمریکا کار می‌کند، در روزهای آغازین ماه نوامبر تصمیم گرفتند تحقیقاتی را در مناطقی که دولت ترکیه در آنها از سلاح شیمیایی استفاده کرده است، آغاز نمایند.

'آلمان از دولت ترکیه پشتیبانی می‌کند'

واکنش کشورهای غربی زمانی که دولت ترکیه از سلاح شیمیایی استفاده کرد چه بود؟ در روزهایی که دولت اشغالگر ترکیه حملاتش را علیه زاپ، آواشین و متینا آغاز نمود، آلمان گفت؛"ما اطلاعات کاملی در مورد اینکه آیا ترکیه قوانین بین‌المللی را نقض کرده است یا خیر، نداریم" و اینگونه از سیاست نابودگرانه و پاکسازی کننده دولت ترکیه پشتیبانی کردند. حکومت آلمان چندین ماه است که در مقابل به کارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه سکوت کرده است. سپس در رابطه با پروژه پرسشی که حزب چپ آلمان آن را مطرح کرده بود اعلام نمود، ترکیه در مکانیزم نظارت توسط OPCW قرار دارد و کنترل می‌شود.

اما سوئد برعکس آلمان واکنش نشان داده است. در رابطه با پرسش حزب چپ نیز در همان رابطه آنه لید، وزیر امور خارجه سوئد در رابطه با موضع‌گیری کشورش در مورد به کارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه گفت؛"عملیات‌های نظامی ترکیه در شمال عراق بر امنیت و آرامش غیرنظامیان و منطقه تاثیر دارد و باید بر اساس معیارها و استانداردها برخورد کند. به کارگیری سلاح شیمیایی بر اساس قوانین بین‌المللی ممنوع است. این مسئله برای سوئد مسئله اساسی و حائز اهمیت است. به همین دلیل قبل از همه، ما از اتحادیه اروپا و سازمان ملل درخواست می‌کنیم واکنش نشان دهند و همچنین در سطح بین‌الملل بر این مسئله تاکید می‌کنیم."

غیر از سوئد و آلمان جنایت دولت ترکیه در به کارگیری سلاح‌های شیمیایی در پارلمان ملی ایتالیا و سوئیس نیز مطرح شده و در برنامه قرار گرفت. در ایتالیا نماینده پارلمان ایراسمو پالازوتو پرسشی در مورد به کارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه تقدیم پارلمان نمود و اعلام کرد، توافق‌ها و قطعنامه‌های بین‌المللی به طور مداوم نقض می‌شود.

در سوئیس نیز فابین مولینیا و کلودیا فریدل، نمایندگان حزب سوسیالیست در پارلمان محلی در رابطه با به کارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه پرسشی تقدیم به پارلمان کردند.

'OPCW در مقابل ترکیه سکوت کرد اما علیه سوریه دست بکار شد'

سازمان ممنوعیت سلاح شیمیایی علیرغم درخواست‌ها و فراخوان‌های کوردها و افکار عمومی و دمکراتیک به مدت یک سال در این رابطه سکوت کرد. این در حالی است که این سازمان در ۲۱ آوریل با بهانه آن که سلاح شیمیایی به کار گرفته شده است، فورا حق سوریه در سازمان خود را لغو نمود. این پروژه پیشنهاد علیه سوریه که توسط فرانسه و آمریکا و انگلیس پشتیبانی می‌شد، در جلسه کشورهای عضو OPCW به رای گذاشته شد و ۸۷ کشور به آن رای مثبت و ۱۵ کشور به آن رای منفی دادند و ۳۴ کشور نیز رای ممتنع دادند.

کوردها، سازمان‌های جمعیت مدنی، نمایندگان پارلمان، روشنفکران و هنرمندان در طول یک سال بارها خواستار تحقیق در رابطه با بکارگیری سلاح شیمیایی توسط دولت ترکیه شدند، اما سازمان منع سلاح‌های شیمیایی (OPCW) نسبت به تمامی درخواست‌ها و فراخوان‌ها سکوت کرد. این سکونت نیز مانند لکه ننگی در تاریخ OPCW باقی خواهد ماند.

پایان

جهان سکوت کرد، سلاح شیمیایی به وسیله اصلی جنگ دولت ترکیه تبدیل شد (١) | خبرگزاری فرات
علیه نیروهای گریلا از گازهای سمی «معطر» استفاده کردند (٢) | خبرگزاری فرات
۴٠ گریلا در مقابل حملات شیمیایی روزها مقاومت کردند (٣) | خبرگزاری فرات