مجله هاوار که نخستین بار با الفبای لاتین منتشر شد، از سوی جلادت علی بدرخان و روشنفکران کورد در ۱۵ مه ۱۹۳۲ منتشر شد. به این مناسبت از سال ۲۰۰۶، روز ۱۵ می به عنوان روز زبان کوردی شناخته می‌شود. سامی تان زبانشناس و ریاست مشترک PEN کورد و دیگر مسئول PEN کوردی، هردم مروانی به ابعاد سیاست‌های سرکوب زبانی در ترکیه اشاره کردند.

هاوار سازماندهنده یک مبارزه بود

سامی تان ریاست مشترک PEN کوردی اعلام کرد که مجله هاوار در ۱۵ می ۱۹۳۲ از سوی زبانشناس کورد علیه سیاست‌های سرکوبگرانه و به منظور پیشبرد زبان کوردی منتشر شد. انتشار این مجله نشان دهنده مبارزه‌ای سازماندهی شده بود و به همین دلیل برای کورد بسیار مهم است.

سامی تان در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت که هم اکنون به دلیل فعالیتهای MED-DER و بسیاری از سازمانهای مدنی دیگر که برای توسعه زبان کوردی تاسیس شده‌اند، هزاران کورد زبان خود را یاد گرفته‌اند و در ادامه افزود: در صورت عدم کاربرد زبان، حقیقت زبان از یاد می‌رود. شخص زبان خود را از یاد می‌برد و ناگزیر می‌شود که از زبان دیگر استفاده کند. خصوصا که در عرصه عمومی اگر از زبان استفاده نشود، زبان رسمی جای زبان کوردی را می‌گیرد. سیاست‌های انکار و عدم پذیرش زبان کوردی از سوی سیستم اقدامی بوده است که در ترکیه ادامه داشته است. بعد از آنکه جمعیت اتحاد و ترقی این اقدامات را آغاز کرد، سیاست‌های سرکوب زبان کورد تا امروز ادامه داشته‌اند.

لازم است که آلترناتیف ایجاد شود

سامی تان همچنین افزود: لازم است خلق کورد برای زبان خود، مبارزه‌ای سازماندهی شده را به پیش ببرد و در خاتمه خاطرنشان ساخت که: لازم است که ما زبان خود را در عرصه زندگی روزمره مورد استفاده قرار دهیم. اگر خلق کورد از زبان خود صیانت کند، هیچ نیرویی نمی‌تواند این زبان را از میان بردارد. برای انکه یک زبان پیشرفت پیدا کند، حفظ شود، از موقعیتی برخوردار شود باید به زبان آموزشی تبدیل شود. برای آنکه آلترناتیف ایجاد شود، باید ما از فرصت‌های تکنولوژیک استفاده کنیم. از آنها استفاده کنیم. همانگونه که می‌دانید، در دوره پاندمی، سیستم آموزشی جهانی دچار دگرگونی شده است. این وضعیت همزمان یک فرصت محسوب می‌شود. به منظور پیشبرد زبان می‌توان از آموزش از راه دور استفاده کرد. سیستم آموزشی که خانواده و فرد را مورد توجه قرار می‌دهد، می‌تواند گسترش پیدا کند. لازم است خلق کورد در این باره مصر باشد. لازم است که ۱۵ مه به روز جشن زبان کوردی، روز بازگشت به زبان خود مبدل شود.

زندگی با زبان کوردی

هردم مروانی مدیر PEN کوردی و شاعر کورد ضمن اشاره به لزوم حراست از زبان کوردی اظهار داشت: در وضعیت کنونی باید از زبان کوردی حراست شود. لازم است که خلق کورد با زبان خود، زندگی کند. تنها در این صورت است که می‌توان در مقابل سیاستهای سرکوب ایستادگی کرد. ما همیشه می‌گوییم که زبان کوردی، زبانی غنی است، اما ارتباط ضعیفی با این زبان داریم. ما با شعار زمان حراست از زبان کوردی فرا رسیده است، باید فعالیت‌های خود را ادامه دهیم. این مبارزه را مانند شرایط مرگ و زندگی باید در نظر بگیریم. لازم است خلق کورد به این مبارزه بپیوندد. در اینصورت است که ما می‌توانیم زبانمان را زنده نگاه داریم. بنگرید، زمانیکه قیم‌ها و گماشتگان را بر شهرداری‌های کوردستان منصوب کردند، در نخستین قدم به زبان کوردی و کتاب‌های کوردی حمله کردند. اگر بخواهند ملتی را نابود کنند، نخست تمامی دارایی‌های یک ملت را می‌دزدند و سپس آسیمیلاسیون روی می‌دهد.

به مادرانمان خیانت نمی‌کنیم

هردم مروانی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت که در پیشبرد و حراست از زبان، مادران کورد نقش مهمی را دارند و در ادامه افزود: مادران کورد جایگاه بسیار مهمی در جامعه کوردی دارند. مادران کورد بوده‌اند که تا کنون زبان کوردی را حفظ کرده‌اند. به همین دلیل، حراست از زبان کوردی به معنای حراست از مادرانمان است. به همین دلیل به مادرانمان خیانت نمی‌کنیم. مادرانمان مایه عزت و سربلندی ما هستند.