شکست در گاره و برهم خوردن محاسبات طیب اردوغان
نهاد کایا در رابطه با علت و نتایج عملیات نیروهای مسلح ترک در گاره اعلام نمود: نظامیان و نیروهای امنیتی اسیر برای خود آ.ک.پ دردسری بزرگ بود. آ.ک.پ صورت مسئله را پاک کرده است.
نهاد کایا در رابطه با علت و نتایج عملیات نیروهای مسلح ترک در گاره اعلام نمود: نظامیان و نیروهای امنیتی اسیر برای خود آ.ک.پ دردسری بزرگ بود. آ.ک.پ صورت مسئله را پاک کرده است.
۱۰ فوریه ساعت حوالی ۰۳:۰۰ نیروهای ویژه ارتش ترک عملیاتی را در گاره انجام دادند. بعد از آنگه گریلاهای نیروهای مدافع با شدت به این حملات پاسخ دادند، از همان روزهای نخست جنگ دشوار و سختی در پیش گرفت. در ۱۱ فوریه فرماندهی قرارگاه مرکزی نیروهای مدافع خلق اعلام نمود که نیروهای مسلح ترک کمپ اسرای جنگی را هدف قرار دادهاند. بعد از نبرد دشوار چهار روزه، نیروهای مسلح ترک از منطقه عقبنشینی کردند. نیروهای مدافع خلق نیز در ۱۴ فوریه اعلام کردند که: عملیات اشغالگرانه دولت ترک که ۱۰ فوریه در منطقه گاره، در مناطق حفاظتی مدیا آغاز شده بود، در ساعت اولیه صبح در ۱۴ فوریه با شکست خاتمه یافته است.
خبرگزاری هاوار در رابطه با این وضعیت و نتایج عملیات در منطقه گاره رپرتاژی را با نهاد کایا انجام داده است. نهاد کایا در این گفتگو اعلام نمود که عملیات ترکیه در گاره با ویژگی اقتدارطلبانه آ.ک.پ/م.ه.پ گره خورده است و در این باره اظهار داشت: بعد از نبرد قرهباغ در ترکیه تحولاتی ایجاد شد. با تغییر دولت ترامپ در امریکا، دولت ترک اکنون نمیتواند مانند گذشته دست به حمله به هر نقطهای که دوست دارد بزند. این مسئله اکنون به خطری برای ترکیه تبدیل شده است. هنوز مشخص نیست که دولت بایدن چکار میکند یا چه موضعی را در مقابل حملات ترکیه میگیرد. اما به نظر میرسد که دولت امریکا در تلاش برای محدود کردن دولت ترک باشد.
پرسش و پاسخهای خبرگزاری هاوار با نهاد کایا به شرح ذیل است
هاوار: نیروهای مسلح ترک چه هدفی را در گاره دنبال میکردند؟ هدف نظامی آنان چه بود؟ چه نیروهایی با آنان همراه شدند و در جریان عملیات ارتش ترک، تاثیر نیروهای بینالمللی چه بود؟
نهاد کایا: ملاحظه کنید، بحران اقتصادی در ترکیه در این اواخر گسترش پیدا کرده است. نارضایتی و اعتراضات خلق گسترش پیدا کرده است. نتایج نظرسنجیها نشان میدهند که آ.ک.پ قدرت را از دست میدهد. که این مسئله نیز به کاراکتر و ویژگیهای آ.ک.پ/م.ه.پ گره خورده است. زیرا حکومت موجود بر اساس خشونت سیاستورزی میکند. مسئله بسیار مهم همین است، حکومت از هم اکنون به بعد چه سیاستی را دنبال میکند؟ رویدادهای همزمان بینالمللی را مورد توجه قرار داده و ناگزیر میشود که به منطقهای با کمترین ریسک حمله کند. در روژآوا نتوانسته بود موضع سریع آمریکا را پیشبینی کند. عراق در رابطه با شنگال موضعگیری کرده است، آمریکا در این رابطه چه تصمیمی میگیرد همچنان موضوعاتی هستند که نامشخص ماندهاند. مشکلات در دریای مدیترانه همچنان ادامه دارند.
از طرف دیگر منطقه حفاظت میدیا را به عنوان تهدیدی برای خود در نظر میگیرند. اما دولت ترک جنوب کوردستان را برای حفاظت از خود به حیاط خلوط تبدیل کرده است. حکومت عراق نیز در مقابل این حملات سکوت کرده است. به دلیل کسب حمایتهای پارت دمکرات کوردستان به تمامی خواستههای این حزب توجه میکند. تا کنون چند بار به جنوب کوردستان حمله کرده است اما صدای اعتراض از هیچ کس شنیده نشده است. گاره را نیز بنابه این دلایل انتخاب کردهاند.
از طرف دیگر مسئله نیروهای نظامی و امنیتی اسیر برای آ.ک.پ به دردسر تبدیل شده بود. خانوادههای این افراد هر روز به نهادهای جامعه مدنی مراجعه کرده و درخواست میکردند که آنها زمینه آزادی فرزندانشان را رقم بزنند. در سالهای گذشته نیز این روند همین گونه بوده اما همیشه این سازمانهای مدنی بودند که ناگزیر میشدند با پ.ک.ک تعامل داشته باشند. البته این مسئله بر رسانهها نیز تاثیر داشته است. که آ.ک.پ تلاش کرد تا این ارتباط را نیز به طور کلی قطع کند. نمیخواستند که چنین دیدارهایی و به این شیوه در مطبوعات منتشر شوند، حتی نمیخواهند که صدای یک حزب سیاسی مانند حزب دمکراتیک خلقها در پارلمان نیز بازتاب رسانهای پیدا کند. برای نمونه همه میتوانند در رابطه با حزب دمراتیک خلقها، یا کورد حرف بزنند، اما اجازه داده نمیشود که یکی ار رهبران یا سخنگویان این حزب سخنرانی داشته باشد. در جایی که نام جزب دمکراتیک خلقها با ممنوعیت همراه باشد، امکان ندارد که آ.ک.پ اجازه بدهد نام پ.ک.ک شنیده شود.
به همین دلیل ناگزیر شدند که به شیوه دیگری این مسئله را حل کنند و این مسئله را در اولویت کار خود قرار دادند. از نظر آنان گاره جایی بود که تهدیدی را متوجه آنان نمیکرد. همچنین در ابعاد بینالمللی نیز با واکنشهای بینالمللی کمتری مواجه میشد. از همان ابتدا دچار سرخوشی یک پیروزی نظامی شده بودند و در این رابطه به تبلیغات دست میزدند. بنابه این دلایل گاره را هدف خود قرار دادند. آزادی نظامیان، تغییر مباحث عمومی در ترکیه و تبلیغات انتخاباتاتی سال ۲۰۲۳ را میتوانستند تامین کنند و اپوزیسیون ترکیه را از این طریق از سر راه کنار میگذاشتند. آ.ک.پ در لیبی و قرهباخ تا اندازهای به پیروزیهایی دست یافته بود و به همین دلیل از همان ابتدا سرمست از پیروزی خود در عملیات گاره بود. به همین دلیل چشم بسته حمله کرد و در نهایت با شکست مواجه شد.
زمانیکه از پ.ک.ک سخن گفته میشود، ترکیه تایید نیروهای بینالمللی را تضمینی برای خود میداند و بر این باور است که زمانیکه پ.ک.ک حضور داشته باشد میتواند حمایت همه دولتهای دیگر را به سوی خود جلب کند. زمانیکه به این شیوه، به عملیاتی دست میزنند، توجهی به نوع موضعگیری نیروهای بینالمللی ندارند. از طرف دیگر از رهبری جنوب کوردستان تا آمریکا همه در این رابطه سکوت کردند و سکوت آنان به نوعی حمایت از این عملیات بود. من تصور میکنم که آنها مانند آنچه که در لیبی و قره باخ انجام دادند، از حمایت مستقیم نیروهای بین المللی برخوردارند. زیرا ترکیه با اعتماد بنفس قوی از پیروزی خود اطمینان داشت. اما نتیجه اینگونه نبود که آنها پیش بینی کرده بودند.
هاوار: اردوغان تا چه اندازه به اهداف خود دست پیدا کرده است؟
نهاد کایا: در واقع ترکیه میخواست که موضوع اسرای نظامی را مرده یا زنده از میان بردارد. نظامیان برای آ.ک.پ از اهمیت فراوانی برخوردار نبودند. در این باره آ.ک.پ تلاش میکرد تا نتیجهای ملموس را کسب کند تا بیش از این خانوادههای این زندانیان برای آ.ک.پ مایه دردسر نشوند. زیرا بعد از آنکه یک نظامی کشته میشود در ۴۵ ثانیه مراسم نظامی برگزار شده و آن را طول نمیدهند. رفت؛ دستگیر شد و کشته شد. دیگر بعد از آن است که مایه آزار و اذیت آ.ک.پ فراهم نمیشود. تنها خانواده کشتهشدگان است که دچار عذاب و ناراحتی میشوند. آ.ک.پ بر اساس منویات خود به این مشکلات خاتمه داد. پیشبینی اصلی آ.ک.پ این بود که وضعیت را به تبلیغاتی برای انتخابات تبدیل کند. در این باره نیز به پیروزی دست پیدا نکرد. معادلات بهم ریختند. هم در عرصه بینالمللی و هم در داخل ترکیه صدای اعتراض نهادهای مدنی بلند شده است. در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ بسیاری از جاشها و نیروهای نظامی دسنگیر شدند و بعد از انجام مذاکراتی آزاد شدند. اگر آ.ک.پ/م.ه.پ میخواستند میتوانستند این نظامیان را نیز آزاد کنند. در این رابطه پ.ک.ک و نیروهای مدافع خلق اظهار نظر کرده بودند. در صورتیکه نهادهای جامعه مدنی در این باره اقدامی به عمل میآوردند، این اسرای نظامی میتوانستند به آغوش خانواده ایشان بازگرددند.
ترکیه در نتیجه سیاستهای خشن و جنگی ا.ک.پ/م.ه.پ به چنین سطحی از سیاستورزی رسیده است. وضعیت کنونی در ترکیه افکار عمومی ترکیه را تحت تاثیر خود قرار داده است. ا.ک.پ این مسئله را درک کرده و در همین رابطه ارائه هرگونه گزارش و خبری را در رابطه نظامیان به قتل رسیده در گاره ممنوع کرده است.
در واقع، عملیات ضربه مهلکی را به حاکمیت ا.ک.پ/م.ه.پ وارد کرده است. نیروهای مدافع خلق بیانیهای را منتشر کردند که نظامیان ترک در محاصره قرار گرفتهاند. با حملات بسیار هوایی و هوایپماهای بدون سرنشین توانستند عقبنشینی کنند. در بعد نظامی نیز مشخص شد که نمیتوانند مانند قره باخ مانور بدهند.
هاوار: زمانیکه حملات نیروهای مسلح ارتش ترکیه و پارت دمکرات کوردستان به گاره، علیه پ.ک.ک ارزیابی شوند؛ هم اکنون چه نتیجهی از آن بدست آمده است؟
نهاد کایا: شکست ترکیه در گاره نتایج خوبی را برای جنوب کوردستان به همراه خواهد داشت. اگر کشوری بخواهد وارد خاک دیگری شود، اما رهبری سیاسی که خود را حکومت آنجا اعلام میکند پاسخی ندهد، برای این منطقه و این کشور تبعات منفی در بر خواهد داشت. لازم بود که رهبری جنوب کوردستان، خصوصا پارت دمکرات کوردستان در مقابل این حمله و این عملیات به شیوهای جدی پاسخ میداد و نسبت به ان عتراض میکرد. اما وضعیتی وارونه روی داد. در این عملیات مشارکت مستقیم نداشتند. زیرا پیوستن مستقیم به این عملیات تبعات منفی بسیاری برای پ.د.ک به همراه میداشت. اما همه گروههایی که از این عملیات حمایت میکردند بر این باور بودند که آ.ک.پ به پیروزی دست پیدا میکند. اما اینگونه نبود. به همین دلیل آ.ک.پ و پ.د.ک در نتیجه با شکست مواجه شدند.
بدون تردید در نتیجه این عملیات آ.ک.پ/م.ه.پ با بزرگترین ناکامی روبرو شدند. این وضعیت همچنان ادامه پیدا میکند. اما انتظار میرود که ا.ک.پ سیاستهای خود را ادامه میدهد. همانگونه که داعش علیرغم شکست خود، با بریدن سر سیاستهای ارعاب خود را ادامه میداد، ا.ک.پ نیز با پیش برد سیاستی بر اساس ارعاب و خشونت، تلاش میکند تا اقتدار خود را همچنان ادامه بدهد. این سیاست در باغوز به داعش پایان داد. و آ.ک.پ نیز تا زمانیکه به پایان برسد این سیاست را ادامه میدهد. اما در این سیاست و این وضعیت، این خلقهای ترکیه هستند که بیشترین آسیب را میبینند. کورد، ترک، ارمنی و خلقهای دیگر ترکیه از این سیاستها ضررمند میشوند. امروز ۱۳ نظامی و نیروی امنیتی کشته شدهاند. احتمال دارد که فردا عدهای دیگر نیز کشته شوند. اردوغان و باخچلی نگران مرگ این افراد نیستند.
پ.ک.ک سالیان درازی است که مخالف سیاستهای جنگی، فشار و سیاستهای امحا و انکار دولت ترک و حاکمیت آ.ک.پ/م.ه.پ است. مبارزهای دفاعی را به پیش میبرد. در این اواخر اظهار نظرات سلیمان سویلو تا اردوغان و تمامی مسئولان آ.ک.پ همگی حاکی از خاتمه دادن و شکست کامل پ.ک.ک بودند. با حمله به گاره نیز این اظهارات را ادامه دادند. اما در حمله گاره این نیروهای پ.ک.ک بودند که نیرو و قدرت خود را به رخ تمامی جهانیان کشیدند.
هاوار: در رابطه با نتایج جنگ در گاره، سمت و سوی تحولات به کجا منتهی میشود؟
نهاد کایا: تعیین سمت و سوی تحولات صرفا با تحلیل نتایج عملیات گاره امکانپذیر نیست. جنگی در سطحی جهانی همچنان ادامه دارد. همچنان مشخص نیست که این جنگ چگونه و چه زمانی خاتمه پیدا میکند. در سیاست جهانی دولتها و نیروهای جهانی تعیین کننده هستند. یکی از این نیروها امریکا است. هم اکنون مشخص نیست که سیاست جدید آمریکا در منطقه چگونه خواهد بود. خصوصا که بعد از عملیات گاره مشاهده میشود که در بیانیههای رسمی وزارت امور خارجه امریکا، این کشور علیرغم تبلیعات ترکیه با حساسیت نسبت به این مسئله برخورد میکند. همچنین مشخص نیست که ترکیه چگونه میتواند از حمایت امریکا برخوردار شود. هنوز زود است که در این باره اظهار نظری کرد. اما در رابطه با ترکیه میتوان گفت: ترکیه بر سیاستهای جنگی خود تاکید و اصرار میکند. در گاره به پیروزی نرسید. اما این بار تلاش میکند که در اواشین یا زاپ به پیروزی برسد. ترکیه نیازمند دستیابی به پیروزی است. اگر وضعیت کنونی ادامه پیدا کند، آ.ک.پ آرای بیشتری را از دست میدهد و نگرانیهای این حزب و طرفداران آن حزب افزایش مییابد. به منظور متوقف کردن این روند نیازمند یک پیروزی تقلبی است. اما تاکید بر این مسئله نیز دشوار است. اما میتوان گمان داشت که در منطقه آواشین و زاپ که مرز نزدیک هستند بار دیگر دست به حمله بزند.
تهدیدها علیه روژآوا نیز در جریان هستند. اما تا زمانیکه امریکا سیاستهای خارجی خود را در این منطقه طراحی نکند ترکیه جرات حمله به روژاوا را ندارد. در رابطه با شنگال نیز همین مسئله صدق میکند. این منطقه برای ورود نیروهای ترکیه چندان مساعد نیست. دور دست است، با همکاری پ.د.ک نمیتواند خود را به شنگال برساند. اگر نیروهای عراق وارد این منطقه شوند باید با نیروهای عراقی نیز بجنگد یا باید عراق را نیز نسبت به این حمله متقاعد کند. عراق نیز از مشکلات بسیاری برخوردار است. اما از طرف دیگر چون در کوتاه مدت نیازمند دستیابی به پیروزی است سعی میکند با حمله به مناطق آواشین و زاپ و خاکورک به پیروزی سریع و آسانی دست پیدا کند.
هاوار: اردوغان در اظهاراتش در ۱۵ فوریه گفت بار دیگر به خارج از ترکیه حمله میکنند. از نظر شما ترکیه میتواند بار دیگر به حملات خارج از مرز خود ادامه دهد؟
نهاد کایا: ا.ک.پ هیچگاه حملات خارج از مرز را از دستور کار خود خارج نکرده است. مسئله فقط حمله نظامی نیست. اکنون در ترکیه حملات وسیعی برای نابودی سیاسی آغاز شده است. و این حزب دمکراتیک خلقهاست که در معرض نابودی سیاسی قرار گرفته است. هر کسی که دستگیر میشود را میخواهند بکشند. در ظاهر اعضای حزب دمکراتیک خلقها هستند که دستگیر میشوند، اما در واقع خلق کورد است که در معرض نابودی قرار گرفته است. وضعیت کنونی نشان دهنده حملهای همه جانبه است. اک.پ تلاش میکند این مسئله را از طریق نظامی در پیش گیرد. سلیمان سویلو در تویتی در رابطه با مراد کاراییلان مسائلی را بر زبان رانده و سپس میگوید که در هر کجا که وی را پیدا کنیم وی را قطعه قطعه میکنیم. اصولا دولتها و صاحب منصبان رسمی دولتی حق استفاده از این زبان را ندارند. این سخنان بازتاب دهنده ذهنیتی داعشی است. از طریق این سخنان میخواهند موجی فاشیستی را بر تمامی جامعه ترکیه تحمیل کنند و امواج سهمگینی را برای نابودی خلق کورد ایجاد کنند. در صورتیکه چنین اقداماتی را گسترش دهند، نمیتوان مانع از این امواج سهمگین شد. حملات مسلحانه و غیر مسلحانه ادامه پیدا میکنند.
هاوار: حملات اشغالگرانه در جنوب و روژاوای کوردستان چه تاثیری برای مبارزه آزادیخواهانه کورد خواهند داشت؟
نهاد کایا: کوردستان را به چهار بخش تقسیم کردهاند و بین چهار دولت تقسیم کردهاند. اما در میان این دولتها ترکیه است که آشکارترین سیاستهای وحشیگرانه امحا و انکار کورد را دنبال میکند. حملات دولت ترک نه فقط علیه گاره، جنوب کوردستان یا پ.ک.ک هستند. بلکه این حملات علیه تمامی دستاوردهای جنوب کوردستان و تمامی خلق کورد است. حمله به گاره را میتوان حمله به روژاوا و دستاوردهای آن نیز دانست. این واقعیتی است که دولت ترک تحمل هیچیک از دستاوردهای خلق کورد را ندارد. به همین دلیل است که همیشه دست به حمله میزند. تلاش میکند که کورد را از میان بردارد. اگر در خارج فرصتی برای حمله به کوردها نیافته باشد، تلاش کرده است که به کورد در داخل حمله کند. به همین دلیل است که این حملات اشغالگرانه صرفا جنگ پ.ک.ک و دولت ترکیه نیستند. اشتباه رهبران جنوب کوردستان نیز در همین نکته است. آنها این رویدادها را به عنوان مسائل و مشکلات بین پ.ک.ک و ترکیه میبینند. در سال ۲۰۱۷ در جریان برگزاری رفراندوم این مسئله کاملا مشخص شد. در صورتیکه باید پرسید برگزاری رفراندوم در جنوب کوردستان چه ارتباطی با ترکیه دارد، چرا این کشور بیشترین واکنش را نسبت به آن داشت؟ زیرا میدانند که دستاوردهای خلق کورد در هر بخشی از کوردستان بر تمامی بخشهای دیگر کوردستان تاثیر گذار است. به همین دلیل است که پیروزی در گاره نیز برای تمامی کورد در هر چهار بخش کوردستان دستاوردی بزرگ به شمار میرود.