بعد از شکست تهاجم اشغالگرانه ترک در گاره و در نتیجه جنگ چهار روزه، دولت اشغالگر ترک از ۲۳ آوریل و در یکصدوششمین سالگرد قتلهعام ارامنه، تهاجم گستردهای را به مناطق زاپ، متینا و آواشین آغاز کرده است.
نخستین تهاجم اشغالگری علیه جنوب کوردستان با نام عملیات نظارت گرم در ۲۵ مه سال ۱۹۸۳ آغاز شد. بعد از این تهاجم، حملات برون مرزی فراوانی مانند عملیات جارو، عملیات پل، عملیات شاهین، عملیات Teb، عملیات چکش، عملیات سپیده دم، عملیات مراد، عملیات روژ، عملیات استقامت و عملیات نابروک صورت گرفتند. و تمام این عملیاتها در طول ۳۸ سال اخیر با حمایت و تایید نیروهای جهانی صورت گرفتهاند. حملات اخیر نیز بعد از تماس تلفنی اردوغان آغاز شدند.
دولت اشغالگر ترک که تمام تکنولوژیهای موجود را برای حمله به کوردستان بکار برده است تا کنون به پیروزی دست نیافته است و تلفات سنگینی را متحمل شده است. طبق بیلان عملیاتی در طول ۱۰ روز، از ۲۳ آوریل تا ۳ مه، ۱۱۶ نظامی اشغالگر کشته شده و ۱۴۷ نفر نیز کشته شدهاند، به ۶ هلیکوپتر و ۲ پهباد ضربه وارد شده است و دهها سنگر استحکاماتی دشمن منفجر شدهاند. بیانیههای نیروهای مدافع خلق در خصوص مقاومت نیروهای گریلا نشان میدهد که شمار تلفات دشمن روز بروز گسترش پیدا میکند.
در خصوص حملاتی که وارد بیست و چهارمین روز خود شده است اطلاعیههایی صادر شده است. نخست وزیر حکومت اقلیم کوردستان، مسرور بارزانی در اظهارات خود این جنگ را مشکل بین پ.ک.ک و ترکیه دانسته و علیرغم این حمله، بارزانی اظهار داشت که خواهان ادامه و پیشبرد ارتباطات اقتصادی خود با دولت ترک هستند.
خبرگزاری ما در خصوص فرایند حملات اشغالگرانه در منطقه، تحولات سریع در صحنه نیرد، اظهارات مسئولان ترک و وضعیت اخیر منطقه با سعید أورن، روزنامهنگار کورد که از نزدیک وضعیت منطقه را بررسی میکند، گفتگویی را انجام داده است.
خبرگزاری هاوار: از ۲۳ آوریل و بعد از شکست ارتش اشغالگر ترک در گاره، حملات اشغالگرانه به جنوب کوردستان مجددا آغاز شدهاند. هدف این عملیات گسترده و وضعیت کنونی منطقه را به طور خلاصه چگونه تشریح کنید.
سعید اورن: اکنون همه از شکست ارتش ترک در گاره حرف میزنند. آ.ک.پ/م.ه.پ انتظار داشت که این شکست را به پیروزی نهایی تبدیل کند. آ.ک.پ/م.ه.پ اگر شکست گاره را قبول میکرد، این به معنای شکست و فروپاشی این دو در حوزه سیاسی و داخلی ترکیه بود. برای تلافی و گرفتن انتقام این شکست به اقداماتی دست زدند، حتی تلاش کردند که انتقام خود را از حزب دمکراتیک خلقها بگیرند. تلاش کردند تا تفکر حزب دمکراتیک خلقها و نه گریلا را که باعث شکست آ.ک.پ/م.ه.پ شده بود، سرکوب کنند.
از طرف دیگر هدف این عملیات اشغالگرانه این بود که شکست خود را به پیروزی نهایی تبدیل کنند. آیا شکست دوم آنها رقم میخورد؟ این مسئله را نیز محاسبه کرده بودند. بیانیه خلوصی آکار که هنگام قرائت آن اشک در چشمانش حلقه زده بود به این معنا است. آکار در این بیانیه اظهار داشته بود که این منطقه بسیار سخت و سرکش است، ارتش نمیتواند در آن جا تحرک داشته باشد، لاستیک هلیکوپترها نمیتواند بر زمین بنشیند. آنها موشک دارند، موشکهای کنترل از راه دور در اختیار دارند، خمپاره دارند. سخنانی از این دست نشان میدهند که میخواهند شکست خود را علیه گریلاها با این سخنان خندهدار، لاپوشانی کند. زمینهسازی و طراحی این عملیات ناشی از ذهنیت شکست بوده است. دولت اشغالگر ترک واقعا میخواهد که جنگ خود را در هر چهار بخش کوردستان گسترش دهد. در اواخر سال ۲۰۱۷، از منطقه برادوست دست به حملات بدون وقفه زدند، سپس به عفرین حمله کردند. بعد از اشغال عفرین، بار دیگر به منطقه برادوست حمله کردند و بعد از مدتی در اگوست ۲۰۱۹ متوجه منطقه هفتانین شدند. بعد از مدتی، متوجه گری سپی و سریکانی شدند. بعد از اشغال گری سپی و سریکانی، بار دیگر متوجه هفتانین شدند. این تهاجمات نابودگرانه را در هر بخش کوردستان به طور مجزا و در ارتباط با یکدیگر به پیش میبرند.
هاوار: چرا خصوصا جنوب کوردستان را هدف خود قرار دادهاند؟
سعید اورن: مناطق حفاظتی میدیا مناطق آزاد نیروهای گریلا هستند. هدف آنان از حمله، ضربه زدن به مناطق حفاظتی میدیا است. خصوصا هدف قرار دادن مناطق زاگرس است، اما اشغال زاگرس مسئله سادهای نیست. این منطقه، گهواره تمدن و بخش مهم هلال زرین است. برای جنبش آزادیخواهی خلق کورد چنین معنایی دارد. گریلا از بوتان آغاز کرده است، در زاگرس توسعه پیدا کرده و گسترش پیدا کرد. این منطقه، منطقه رشد و نشو نمای گریلاهای آزادی کوردستان است. حملات در مسیری صورت گرفتهاند که حتی اسکندر نیز قادر به اشغال آنها نشد. تلاش میکنند به چنین منطقهای ضربه وارد کنند و این به معنای ضربه زدن به جایی است که در تمام طول تاریخ مبارزه آزادیخواهی کورد از اهمیت بسزایی برخوردار است. این منطقه را با هدف نابودی کورد آزاد انتخاب کردهاند. چرا جنوب کوردستان؟ بر اساس حمایت و همکاری برخی از گروههای جنوب کوردستان، این منطقه مورد هدف قرار گرفته است.
هاوار: حملات به مناطق گاره، متینا و آواشین و هفتانین گسترش پیدا کردهاند. اهمیت استراتژیک این مناطق در چیست؟
سعید أورن: باکور و باشور کوردستان در این مناطق به هم متصل میشوند. در این منطقه مرزهایی که اشغالگران کوردستان ترسیم کردهاند بلا اثر هستند. برای نمونه مناطقی که الان به آنها حمله شده است، مانند مام رشو که بر تمام زاگرس تسلط دارد، در صورتیکه به اشغال درآید، آواشین و باسیا در نهایت به تسلط اشغالگران در میآید. مام رشو داستان خود را دارد. در دوران انفال، روستاهای این منطقه به کرات به آتش کشیده شد و مردم این منطقه آواره شهرها شدند. مام رشو از آن زمان تا زمانی که از سوی دولت اشغالگر ترک به شهادت میرسد خانهای را در این منطقه ساخته و در خدمت نیروهای گریلا بوده است. در سال ۱۹۹۵ دولت ترک، خانه مام رشو را به آتش کشیده و وی را نیز از هلیکوپتر از آسمان به زمین پرتاب میکند و اینگونه وی به شهادت میرسد. در این جا نیز شاهد میهندوستی و مبارزه هستیم. با این حملات میخواهند این مبارزه و مقاومت را از میان بردارند. این منطقه از ابعاد سیاسی، تاریخی و استراتژیکی اهمیت خود را دارد.
هاوار: در بیانیههای نیروهای مدافع خلق و بر اساس اطلاعاتی که از منطقه میرسد، گویا تبهکاران سوریه نیز در این حملات شرکت دارند. حضور این تبهکاران باید چگونه ارزیابی شود؟
سعید اورن: دولت اشغالگر ترک در سوریه تبهکاران را سازماندهی کرده و میپذیرد. بسیاری از نیروهای بینالمللی این تبهکاران را در ردیف تروریستها قرار دادهاند. اما اردوغان از این تبهکاران استفاده میکند. دولت ترک زمانیکه این تبهکاران را به لیبی و قرهباغ اعزام کرد، با واکنش شدید بینالمللی مواجه شد. اما زمانیکه این تبهکاران را در کوردستان به کار میگیرد همه کر و لال میشوند.
مرکز نظارت بر حقوق بشر سوری و نهادهای دیگر، چرا در این باره چیزی نمیگویند؟ ما از تلویزیونهای جنوب کوردستان باید مثالی بزنیم. زمانی که این تبهکاران را به قرهباغ اعزام کردند، با برخی از مسئولان در تلویزیون مصاحبه کردند و آنها را متقاعد کردند که تبهکاران را در این منطقه مورد استفاده قرار میدهند. اما زمانیکه نوبت به جنوب کوردستان میرسد آنها نیز کر شدهاند. زمانیکه نوبت به جنوب کوردستان میرسد، آنها نیز به بخشی از این توطئه تبدیل میشوند. ۴۵۰ تبهکار را از لیبی و قرهباغ آوردهاند و در این مناطق کوهستانی آنها را مستقر کردهاند. اگر این تبهکاران در جنگ در کوردستان کشته هم بشوند، به خانواده وی میگویند که در لیبی یا در قرهباغ کشته شده است مانند سالهای ۱۹۶۰ رژیم بعت سوری که کمربند عربی را درست کرد، هم اکنون نیز اردوغان تلاش میکند که با تهبکاران خود کمربندی را ایجاد کند. به همین دلیل لازم است که ابتدا منطقه از کورد پاکسازی شود. با این هدف روستای کیسته را تخلیه کردهاند. تلاش میکنند که کمربند تبهکاران را در این منطقه درست کنند و تبهکاران را در منطقه مستقر کنند.
هاوار: در حملات اشغالکرانه به جنوب کوردستان به کرات از سلاح شیمیایی استفاده شده است. ک.ج.ک اعلام کرده است که علیه مناطق حفاظتی میدیا از گاز شیمیایی استفاده شده است. اما تا کنون از سوی مجامع بینالمللی هیچگونه واکنشی نسبت به این مسئله نشده است. شما این مسئله را چگونه میبینید؟
سعید اورن: نیروهای گریلا به عنوان یکی از تاکتیکهای جدید جنگی خود از نبرد تونلها استفاده میکند. این تونلها در مبارزه با اقدامات ارتش اشغالگر ترک تدبیر خوبی است. دولت ترک مدت ۱۰ روز نتوانست وارد این تونلها شود. برای نخستین بار دولت ترک در منطقه جودی از سلاح شیمیایی استفاده کرد. گفته شده است که از این سلاح در بسیاری از مناطق استفاده شده است. اما تا کنون هیچ سازمان بینالمللی در این باره اقدامی به عمل نیاورده است. علیرغم اینکه اطلاعات و دادههای بسیار صریحی در این باره وجود دارند، تا کنون در اخبار خود به آنها اشارهای نکردهاند. زیرا کورد برای آنها مهم نیست. باید گفته شود که تنها دولت اردوغان-باغچلی در این مسئله دست ندارند، نیروهای بینالمللی نیز شریک این جنایات هستند. همان جرم را در حلبجه نیز مرتکب شدند. استفاده از سلاح شیمیایی در حلبجه تا کنون نیز به عنوان حمله به عنوان کورد مطرح نشده ست. جرمی که در حلبجه مرتکب شدند، عین همان جرایم کنونی است. بکاربردن سلاح شیمیایی زمانی که مسئله کورد در میان باشد، برای نیروهای بینالمللی مسئله نیست.
هاوار: واکنش خلق در مقابل حملات چگونه بوده است؟ حکومت اقلیم کوردستان در این حملات چه نقشی داشته است؟
سعید اورن: خلقمان در جنوب کوردستان مشاهده کرده است که تمام دستاوردهای خلق کوردستان هدف این حملات قرار گرفته است و باید بر این اساس واکنش نشان دهد. خلقمان در جنوب کوردستان علیه اشغالگری موضعگیری کرده است. خلقمان در جنوب کوردستان با هم در مقابل این حملات مقاومت کرده و تلاش میکنند تا از دستاوردهای خود حراست کنند. برخی از گروهها گوش خود رابر روی فراخوانها بستهاند. زیرا انها آینده خود را تنها در تداوم این حملات میبینند. آنچه که برای آنها اهمیت دارد نه دستاوردهای خلق کورد، بلکه منافع آنهاست. دولت ترک آشکارا اعلام میکند که آنها ما را به بعشیقه بردهاند. حکومت عراق نسبت به این مسئله اعتراض کرد. این مسئله نیز آشکار میشد اما گفتند که بین دوطرف توافقی ایجاد شده است. اما آیا اکنون نیز توافقی در این باره وجود دارد؟
اردوغان در مواقعی در آمریکا صراحتا این مسئله را آشکار کرده است، اما در پشت پرده غلامی بیش نبوده و تلاش میکند سیاستورزی کند. حکومت اقلیم جنوب کوردستان نیز اکنون تلاش میکند تا با نیروهای بینالمللی به جنگ لفظی دست بزند و از این طریق سیاست ورزی میکند. در بهدینان روزنامهنگاران و فعالان مدنی را دستگیر کرده و آنها را به عنوان جاسوس متهم میکند. سفارت آلمان، اتحادیه اروپا در مقابل این اقدام بیانیه صادر کردهاند. مانند آ.ک.پ رفتار میکنند. خلق کوردستان چنین اجازهای را به آنان نمیدهد. اگر دولت ترک در جنوب کوردستان به پیروزی برسد، دیگر چیزی به نام موقعیت جنوب کوردستان نمیماند و بین ترکیه و عراق مجددا توافقها و پیمانهایی بسته میشود. این اقدامات به نفع خلق کورد نیست.
اروپاییان میگویند که مسرور بارزانی حکومت را به شیوهای پلیسی تغییر داده است. در این مقطع واکنشهایی جدی علیه مسرور بارزانی در جریان است. به راستی مسرور بارزانی به اردوغان شباهت یافته است. البته مشخص است که اداره حکومت وی چندان ادامه پیدا نمیکند. در عراق نیز شاهد یکپارچگی نیستیم. نخست وزیر عراق شیعه است، شیعیان این حملات را نمیپذیرند. غیر از اختلافات تاریخی خودشان با دولت ترک، ارتباطات ویژه خود را دارند. اردوغان بدون آنکه حقوق بینالمللی را رعایت کند، معادله قوا را بر اساس منافع خود برقرار کرده است و از آن به عنوان یک فرصت استفاده میکند. مثلا با قطع جریان آب دست به تهدید میزند امتیاز میگیرد، عراق نیز تلاش میکند این مسئله را به عنوان یک امتیاز دیگر تبدیل کند.
هاوار: پیش از آغاز عملیات، آمریکا با حکومت جنوب کوردستان و دولت اشغالگر ترک مذاکراتی را آغاز کرده بود. کنترل آسمان عراق در دست نیروی هوایی آمریکاست. در این حملات نقش آمریکا و پنتاگون را چگونه ارزیابی میکنید؟
سعید اورن: حملات اشغالگرانه ۲۳ آوریل نشان میدهد که بعد از تماس تلفنی بایدن و اردوغان، که چند ماه اردوغان انتظار آن را داشت، این حملات آغاز شدند. اردوغان درک کرده بود که بایدن نسلکشی ارمنیان را به رسمیت میشناسد، در مقابل خواهان تایید این عملیات شده بود. در ین چارچوب هیات ویژهای عازم هولیر شده و با مسرور بارزانی، مسعود و نچیروان بارزانی ملاقات کرد. از مفاد این دیدار اطلاعی در دست نیست.
ترکیه خود را در میان نیروهای ائتلاف بینالمللی علیه داعش میبینید. ترکیه در تمام کوردستان تحت عنوان نیروهای ائتلاف از حریم هوایی این منطقه استفاده میکند، دست به حمله میزند و این اقدام نیز با تایید آمریکا است. حمله به جنبش آزادیخواهی کورد همه زیر این نظارت یک مجموعه است. حتی یک پرنده نیز بدون تایید امریکا در آسمان منطقه نمیتواند پرواز کند. بعد از آنکه تعیین جایزه برای سه رهبر ارشد پ.ک.ک از سوی آمریکا تمدید شد این حملات آغاز شدند.
هاوار: ارزیابیهای فراوانی در جریان هستند که حملات اشغالگرانه به تهاجم گستردهای ختم میشوند که تنها به جنوب کوردستان محدود نیستند. چه طرحهایی را متوجه شنگال و شمال-شرق سوریه میدانید؟
سعید اورن: طرحهای اشغالگری با هدف قطع ارتباط منطقه از همدیگر است. زمانیکه گریسپی از دست داعش آزاد شد، دولت ترک بیش از پیش به دشمنی با روژآوا دست زد. با آزادی این شهر، دروازه و گذرگاه مرزی بسته شد. در باشور کوردستان نیز تلاش میکنند اینگونه عمل کنند. زمانیکه از روژاوا خارج میشوید به زاگرس میرسید و زاگرس تا روژهلات ادامه پیدا میکند. این خط پیوستگی و تداوم دارد و زمانیکه این خط گسسته شود، بر روژآوا تاثیر میگذارد. در شنگال نیز وضعیت اینگونه است. زمانیکه روژآوا محاصره شود، شنگال نیز محاصره میشود. طرحی را که در شنگال دنبال میکنند بر عراق نیز تاثیر میگذارد. سعی میکنند در آینده این حملات اشغالگرانه را از طریق موصل تا شنگال ادامه بدهند. به صورت رسمی میخواهند از تل عفر تا موصل دست به ایجاد پایگاه نظامی بزنند و در شنگال مداخله کنند. خلوصی آکار در دیدار خود از عراق، در این باره حرف زده بود و عراق نیز آن را رد نکرده بود. اما چون دولت ترک زمان استقرار خود را تعیین نکرده بود، به توافق دست پیدا نکردند. بعشیقه را به عنوان مرکزی در اختیار گرفته و از آن به عنوان محل سازماندهی استفاده میکنند. این طرحها درازمدت هستند و میخواهند هر بخش در زمان مشخص عملی شود.
هاوار: در صورتیکه این بار نیز مانند شکست در گاره دچار شکست شوند، این شکست چه تاثیراتی را در منطقه از خود برجا میگذارد؟
سعید اورن: در استانه شکست قرار دارند. در صورتیکه شکست بخورند، به عنوان اردوغان-باخچلی هیچ حاکمیتی نخواهند داشت و دستاوردهای بزرگی نصیب کورد میشود. این اخرین نبرد دولت ترک است. یهویدیان آخرین نبرد را آرماگدون مینامند و از این جنگ به عنوان جنگ نهایی برای تسلط بر جهان نام میبرند. این جنگ نیز نبرد نهایی اردوغان است. غیر از این چیز دیگری نمیتوانیم بگوییم. اگر در این نبرد شکست بخورند، و شکست آنها در گاره را دیدیم، شکست آنان در صحنه سیاسی ترکیه تسریع میشود. در سالهای آینده نیز میگویند که شخصی رئیس جمهور بود و اینگونه شکست خورد. شکست آنها تسریع میشود. از نظر من شکست آنان میتواند به آغاز مرحله جدیدی بینجامد.