مرکز تحقیقات سیاسی و اجتماعی، پیش از ۲۱ فوریه، روز زبان جهانی زبان مادری در رابطه با زبان و فرهنگ پژوهشی را انجام داده است. در این پژوهش آمده است که در  در میان زبان‌های موجود در ترکیه، تنها ترکی زبان رسمی و آموزشی بوده است. این مرکز پژوهشی در رابطه با وضعیت زبانی و تهدیدهایی که پیش روی زبان‌ها است نتایج تحقیقات خود را منتشر کرده است.

مرکز تحقیقات سیاسی و اجتماعی طی روزهای ۲۰ ژانویه تا ۷ فوریه در ۲۰ کلان‌شهر، ۴۰ شهر با ۱۴۷۶ نفر مصاحبه کرده است. ۵/۶۶ درصد از پاسخ دهندگان مرد، ۳۳ درصد نیز زنان بوده‌اند، ۳/۰ درصد از پاسخ‌دهندگان نیز LGBTİ+ بوده‌اند. سن افراد پاسخ دهنده به پرسشنامه بالای ۱۸ سال بوده است. ۶/۳۰ درصد بین ۲۵-۳۴ ساله، ۴/۲۸ درصد بین ۳۵-۴۴ سال در این پیمایش حضور داشته‌اند. ۵/۶۵ درصد از افرادی که به سوالات پاسخ داده‌اند، تحصیلکرده دانشگاه‌ها محسوب می‌شوند.

۹/۹۴ درصد از پاسخ دهندگان پاسخ داده‌اند که زبان مادری آنها زبان کوردی است. ۵/۳ درصد زبان مادری خود را چرکسی، ۲/۱ درصد ارمنی، ۰۳/۰ درصد نیز عربی و ۰۱/ درصد نیز زبان مادری خود را سریانی و ۰۱/  نیز لازیکی عنوان کرده‌اند. از این تعداد ۹/۶۹ درصد به زبان کوردی-کورمانجی، ۱/۳۱ با زبان ترکی و ۵ درصد نیز با زبان کوردی- زازاکی می‌نویسند. ۵/۱ درصد با زبان چرکسی، ۰۳/۰ درصد با زبان عربی، نوشته‌اند.

ترکی به زبان روزمره تبدیل شده است

طبق نتایج این پژوهش، کاربرد زبان ارمنی و زبان چرکسی رفته رفته در خانواده‌ها نیز محدود شده است. ۶۶ درصد کوردها در خانه به زبان کوردی و ۳۳ درصد نیز به زبان ترکی سخن می‌گویند. زبان روزمره در مکالمات کوردها کمتر شده و تکلم به زبان ترکی افزایش یافته است. طبق یافته‌های این مرکز پژوهش ۵/۶۱ از کوردها در زندگی روزمره به زبان ترکی، ۴/۳۶ درصد به زبان کوردی کورمانجی و ۲/۱ درصد نیز به زبان کوردی زازاکی تکلم می‌کنند.

افرادی که در ادارات دولتی به زبان کوردی تکلم نمی‌کنند ۵۲ درصد، کسانی که به زبان کوردی در ادارات کم تکلم می‌کنند ۱/۳۱ درصد و ۶/۱۳ درصد نیز گاه گاه به زبان کوردی تکلم می‌کنند. ۴/۳ درصد از پاسخ دهندگان گفته‌اند که در ادارات دولتی بیشتر به زبان کوردی سخن می‌گویند. افرادی که به دلیل استفاده از زبان مادری خود و با استفاده از رسوم فرهنگی خود در ادارات حضور پیدا می‌کنند دچار تبعیض می‌شوند. شمار این افراد در این پژوهش ۷۲ درصد بوده است. ۳/۵ درصد هیچگاه با تبعیض روبرو نشده‌اند. ۵/۷۳ درصد از  افرادی که با تبعیض روبرو شده‌اند کورد بوده‌اند.

افرادی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند در رابطه با پیشرفت و توسعه زبان کوردی نظرهای مختلفی را ابراز کرده‌اند. ۴/۳۳ درصد از پاسخ دهندگان درخواست کرده‌اند که حق آموزش به زبان مادری داده شود. ۳/۲۹ درصد از پاسخ دهندگان خواسته‌اند که زبان مادری به زبان رسمی تبدیل شود. ۷/۱۰ از پاسخ دهندگان نیز خواسته‌اند که هر شخصی در هر حوزه‌ای از جامعه از زبان مادری خود استفاده کند. ۴/۸ درصد از پاسخ دهندگان نیز خواسته‌اند که زبان مادری از طرق قوانین حفاظتی رشد و گسترش پیدا کند.