ایزدیهایی که تاکنون با ٧۴ قتلعام روبرو شدهاند همچنان به دنبال ٣ هزار زن و کودکی هستند که از شنگال ربوده شدند. فلکناز اوجا پارلمانتار ایزدی حزب دمکراتیک خلقها میگوید؛ جهان در قبال ایزدیها خود را به کری، کری و لالی زده" و میافزاید:"این درک مشترک کوردهاست و درمان آن نیز مشترک است."
ایزدیهایی که کوردها آنان را «کوردهای اصیل» مینامند برای اولین بار در سال ٩٠۶ با قتلعام روبرو شدند. والی حمدانی موصل دین اسلام را بر ایزدیان تحمیل میکند اما به سبب امتناع ایزدیها از قبول این دین بیگانه با قتلعام روبرو میشوند. این سرآغاز تراژدی ایزدیهاست، پس از آن ٧٣ بار دیگر مورد قتلعام واقع شدند. کوردهای اصیل در سال ٢٠١۴ برای ٧۴مین بار با این تراژدی روبرو شدند.
البته این شمار از قتلعام تنها مواردی را در بر میگیرد که در حافظه ایزدیان باقی مانده است، به گفتهی خود ایزدیان تعداد قتلعامهای این خلق بسیار بیشتر از تعداد ٧۴ است. در سالهای نه چندان دور (سال ٢٠٠٧) قانون اساسی تازه کشور عراق مورد قبول واقع شد و طبق ماده ١۴٠ میبایست طی رفراندومی موقعیت این منطقه از سوی ساکنان آن تعیین شود. اما حکومت وقت عراق و نخستوزیر نوری مالکی که از نزدیکان حزب دمکرات کوردستان عراق و خانواده بارزانیها بود از اجرای این ماده جلوگیری کرد.
ایزدیهای عراق اغلب در مناطق شیخان و شنگال مستقر هستند و بخشی دیگر از ایزدیها نیز در ارمنستان، گرجستان، روژاوای کوردستان (عفرین اشغالی) و باکور کوردستان (الیح) زندگی میکنند. این خلق تنها در هفت سال با دو قتلعام در سالهای ٢٠٠٧ و ٢٠١۴ روبرو شدهاند. این دو مورد از ٧۴ مورد قتلعام کوردهای اصیل است.
قتلعام ٢٠٠٧
ایزدیها در آگوست سال ٢٠٠٧ با قتلعامی در سیبا شیخ خدر و تلعوزیر مواجه شدند، بنابر آمارهای رسمی در این جنایت ۵٠٠ ایزدی قتلعام شدند.
حمله داعش در آگوست ٢٠١۴
ایزدیهایی که همیشه از سوی سلاطین عثمانی به دلیل عدم پذیرش دین اسلام با قتلعام روبرو شده بودند در سال ٢٠١۴ از سوی گروه تبهکار دولت اسلامی موسوم به داعش مورد حمله قرار گرفتند. داعش با قتلعامهایی که در عراق و سوریه مرتکب شد اعلام موجودیت کرد. داعش در نیمه دوم سال ٢٠١۴ و نیمه اول ٢٠١۵ منطقهای با وسعت ١٠٠ هزار کیلومتر را به اشغال درآوورد و حدود ٨ میلیون نفر را به گروگان گرفت.
حمله به ایزدیها پس از اشغال موصل
اشغال موصل واضحترین نشانه برای قتلعام شنگال بود. داعش در ژوئن ٢٠١۴ شهر موصل را در حالی اشغال کرد که نیروهای نظامی دولت هیچ مقاومتی نشان ندادند، پس از فرار اصیل نجیفی، استاندار موصل به هولیر (اربیل)، بعدها معلوم شد که موصل به دستور او به داعش واگذار شده است. ارتش عراق در موصل علاوه بر اینکه در مقابل تبهکاران داعش ایستادگی نکرد بلکه مهمات و تسلیحات جنگی را هم به این گروه وحشی تسلیم کردند. اینچنین گروه تبهکار داعش سرخوش از دستاوردهای بزرگ اشغال موصل مناطق دیگری را آماج حملات وحشیانه قرار داد.
پ.د.ک رفتار اصیل نجیفی را تکرار کرد
داعش پس از اشغال موصل حملات به روستاهای اطراف شنگال را آغاز کرد و به موازات حملات دست به قتلعام روستائیان زد. زمانی که داعش در ٢ آگوست ٢٠١۴ حمله بزرگی را برای اشغال مرکز شهر شنگال آغاز کرد قبل از همه نیروهای پیشمرگ پ.د.ک منطقه را به داعش واگذار کردند. حزب دمکرات کوردستان عراق (پ.د.ک) با فرار ۶٠٠ خودرو نظامی خود از شنگال، رسما خلق ایزدی را دو دستی به قمهکشهای داعشی واگذار کرد.
٣ هزار ایزدی همچنان ناپدید
در حمله داعش در مجموع ٢ هزار و ٢١٣ ایزدی قتلعام شدند. بیس از ٣٩٠ هزار ایزدی مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده و مجبور به آوارگی شدند. داعش ٧ هزار ایزدی را ربود که از این تعداد ۴ هزار ایزدی با تلاش مبارزان ی.پ.گ/ی.پ.ژ شناسایی و آزاد شدند. اما تعداد زیادی از زنان ایزدی ربوده شده توسط داعش به عنوان کنیز در بازارها فروخته شدند. تاکنون از سرنوشت ٣ هزار زن و کودک ایزدی خبری در دست نیست. در ١٢ گور جمعی شناسایی شده بقایای اجساد صدها ایزدی شناسایی شدهاند. داعش ۶٨ مکان مقدس ایزدیها را غارت و سپس تخریب کرد. ١۵٠ هزار نفر از ایزدیهایی که برای نجات از چنگ تبهکاران داعش به مرز سوریه پناه برده بودند در روستاها و کوهستانهای شنگال با زندگی مصیبتباری روبرو شدند.
ایزدیها به دفاع از خود پرداختند
پس از فرار پیشمرگههای پ.د.ک، نیروهای مدافع خلق کوردستان (ه.پ.گ) برای دفاع از ایزدیهای شنگال گروه ١٢ نفرهای را به سوی شنگال روانه کرد. همزمان از سوی روژاوای پس از قتلعام بزرگ ایزدیان توسط داعش نیروهای ه.پ.گ به آموزش نظامی گروهی ۴٠٠ نفره از جوانان ایزدی پرداختند تا اینچنین در مقابل حملات داعش از خلق ایزدی دفاع کنند. ایزدیها اینچنین در سال ٢٠١۴ اقدام به تشکیل یگانهای مقاومت شنگال (ی.ب.ش) کردند.
٧۴مین فرمان
سوم آگوست ٢٠١۴ داعش به شنگال حمله کرد، آنچه پس از این حمله روی داد از سوی ایزدیها به عنوان ٧۴مین فرمان نام گذاشته شد.
شنگال پس از ۴۶۵ روز آزاد شد
روز ١٣ نوامبر ٢٠١۵ شنگال از سوی یگانهای مقاومت شنگال (ی.ب.ش)، یگانهای زنان شنگال(ی.ژ.ش)، نیروهای مدافع خلق کوردستان (ه.پ.گ) و یگانهای زنان آزاد (یژا ستار) آزاد شد.
پ.د.ک بر مواضع ضد ایزدی پافشاری کرد
پ.د.ک که شنگال را به داعش سپرده بود، در آزادسازی آن هیچ کمکی به ایزدیها نکرد. تلویزیونهای پ.د.ک از جمله وار، روداو، زاگرس و کوردستان تیوی در جریان مقاومت ۴۶۵ روزه شیرزنان و شیرمردان کورد برای آزادی شنگال به تحریف واقعیتها و جنگ روانی علیه خلق ایزدی و کوردها دست زدند و به سیاق رسانههای ترکیه به تبلیغ داعش پرداختند. پس از آزادی شنگال پ.د.ک در همکاری با ترکیه علیه ایزدیها سرعت بخشید، این حزب مانع از بازگشت آوارگان ایزدی شد و به فعالیت جاسوسی علیه ی.ب.ش و ی.ژ.ش برای ارتش ترکیه پرداخت. هواپیماهای جنگنده ارتش ترک با کمک خبرچینان پ.د.ک بارها ایزدیها را بمباران کردند.
گزارش سازمان ملل
کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد در نشست ١۵ ژوئن ٢٠١۶ در مورد ایزدیها گزارشی را منتشر کرد. در این گزارش آمده است که آنچه در شنگال روی داده است مصداق بارز قتلعام است و جزئیات نسلکشی ایزدیها در گزارش یادشده منتشر شد. در گزارش آمده است که ۴٠٠ هزار ایزدی کشته شده یا به بردگی گرفته شدند و یا ناپدید شدهاند.
برای نخستین بار در آوریل ٢٠٢٠ یک داعش مورد محاکمه قرار گرفت. طه الجاعی از سوی دادستانی فدرال آلمان به اتهام "نسلکشی" دادگاهی شد.
اوجا: جهان کور، کر و لال است
امروز ششمین سالگرد قتلعام ایزدیها در ٧۴مین فرمان است. فلکناس اوجا، نماینده ه.د.پ در مجلس ترکیه به مناسبت این روز میگوید که تمامی دولتهای جهان (بدون استثنا) نسبت به قتلعام ایزدیها از سوی داعش خود را به کوری، کری و لالی زدهاند. اوجا خاطرنشان کرد که برای پایان دادن به ایزدیها راههای جداگانهای پیش گرفته شدهاند اما آنچه در همه آنان مشترک بوده است پایان دادن به خلق ایزدی است. اوجا در ادامه میافزاید:"ایزدیها به شیوهای وحشیانه در مقابل چشمان جهانیان به قتل رسیدند. تاریخ کوردستان سرشار از نسلکشی است. وقتی به قتلعام درسیم مینگریم، ما شاهد قرمز شدن رودخانه مونزور به سبب خونریزیهای ارتش ترکیه هستیم. دولت ترکیه زنان علوی کورد را به شیوهای دستهجمعی قتلعام کرد. زنانی که سر تسلیم در مقابل رژیم استعمارگر ترک خم نکرده بودند خود را از صخرهها به پایین پرتاب کردند. آنچه ترکها بر سر ارامنه آوردند بر سر کوردها نیز آوردند. در سیواس آنچه بر علویان گذشت قتلعام بود. در قتلعام ارامنه حداقل نجات یافتگان خود را به خلقهای همسایه رساندند و کودکانشان نجات یافتند، ایزدیها در آنزمان از ارمنیها حمایت کردند. اما آنچه در شنگال روی داد بسیار متفاوت بود و هیچ کدام از همسایهها از ایزدیان حمایت نکردند."
چرا شنگال بمباران میشود؟
اوجا با یادآوری اینکه ٣ هزار زن و کودک ایزدی همچنان ناپدید هستند گفت:"تعدادی از این زنان را از طریق مرز به ترکیه وارد کردند و سپس ناپدیدشان کردند. مثلا یک خانواده ترکمن موصل دو دختر ایزدی را ربوده و به شهر قرشهیر ترکیه منتقل کرد. سرنوشت آنان چه شد؟ چرا مورد محاکمه قرار نگرفتند؟ ترکیه از شنگال چه میخواهد؟ دولت ترکیه از جان ایزدیها چه میخواهد؟ چرا شنگال را بمباران میکند؟ آیا تاکنون ایزدیها به رژیم ترکها زیانی وارد کردهاند؟"
اوجا سپس افزود: "آنچه بر ایزدیها گذشت رسوایی بزرگی برای تمام بشریت است. باید شنگال دوباره بازسازی شود. باید شنگال آباد گردد. شوراهای زنان و شوراهای جوانان ایزدی تشکیل شدهاند. اگر سال ٢٠١۴ ایزدیها یک نیروی دفاعی همچون ی.ب.ش را در اختیار داشتند فرمان ٧۴ روی نمیداد. با اینکه جهان خود را به کری و کوری و لالی زده اما ایزدیها دوباره زندگی خود را در شنگال از سر گرفتهاند."
اوجا در پایان سخنان خود میگوید که "این درک مشترک کوردهاست و درمان آن نیز مشترک است".
منبع: mezopotamyaajansi و آرشیو خبرگزاریهای rojnews, ANHA و فراتنیوز