یادداشت

«فرایند راه‌حل» و برداشت‌های اشتباه

همانطور که صلح و راه‌حل آنطور که به نظر می‌رسد آسان نخواهد بود، جمهوری فاشیست ترکیه و دسته حاکم آن یعنی آک‌پ-م‌ه‌پ به این راحتی با راه‌حل موافقت نخواهند کرد. او می‌خواهد با دستکاری این روند با ترفندها، ویرانی عمیق و تاریخی را که تجربه کرده، برطرف کند.

یادداشت

فیلسوف بزرگ آدورنو با این تشخیص خود که «زندگی اشتباه را نمی‌توان صحیح زیست» در واقع کمک بزرگی به جهان فکر و ذهن بشریت کرد. با این گزاره، ذهن اشتباه، سیاست اشتباه، افکار اشتباه و نمایندگی‌های اشتباه از جانب مردم هرگز نمی‌تواند کار، اقدام و راهکار صحیحی تولید کند. به ویژه پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین سیاست‌های جنگ ویژه که از اول نوامبر ۲۰۲۴ علیه رهبر عبدالله اوجالان که در انزوای مطلق در زندان جزیره امرالی به سر می‌برد، اجرا می‌شود. سیاست، جامعه، جنبش آزادی کوردها و کل منطقه می‌خواهند از طریق رهبر اوجالان بازطراحی شوند؛ برای رسیدن به این اهداف، اخبار سیاه‌نمایی و اطلاعات دستکاری شده با بمباران جنگی کثیف در اطراف پخش می‌شود. حتی نحوه انجام و ایجاد این رویداد به خودی خود یک تمرین جنگ ویژه است. جنبش و رهبری کورد از سال ۱۹۹۳ با درخواست آتش‌بس به وضوح موضع و رویکرد خود را در قبال راه‌حل نشان داده و صداقت خود را در بالاترین سطح نشان داده است.

بر این اساس، نخست وزیر وقت تورگوت اوزال و جمعی از مقامات دولتی موضعی جدی در رابطه با روند راه‌حل مطرح کردند: «تورگوت اوزال در دوران ریاست جمهوری خود معتقد بود که مسئله کورد با روش‌های نظامی حل نمی‌شود. او به دنبال راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای مسئله کورد بود و معتقد بود که باید اصلاحاتی در این زمینه انجام شود. اوزال دیدگاه جدیدی در مورد مسئله کوردها ایجاد کرد و تاکید کرد که حقوق فرهنگی و سیاسی آنها باید به رسمیت شناخته شود. او معتقد بود که باید توسعه‌هایی به خصوص در مورد استفاده از زبان کوردی صورت گیرد. این موضع سیاسی با میانجیگری جناب آقای جلال طالبانی، رئیس اتحادیه میهنی کوردستان انجام شد و او کار فشرده‌ای را برای تکمیل موفقیت‌آمیز این پروسه مطرح کرد. رهبر اوجالان در ۱۷ مارس ۱۹۹۳ با اعلان آتش‌بس یکجانبه به این روند پاسخ داد. خرابکاری این روند زمانی آغاز شد که تورگوت اوزال در بازگشت از ترکمنستان بر اثر یک حمله قلبی ناگهانی و مشکوک درگذشت. عنصر شَمدین ساکیک نیز با کشتن سربازان جدید به نمایندگی از گریلاها، روند را خراب کرد. آنچه بعد از آن برای همه ما به عنوان طوفان شناخته شده است.

جمهوری ترکیه با توطئه‌ای به آتش‌بس ۱ سپتامبر ۱۹۹۸ پاسخ داد و در نتیجه در ۱۵ فوریه ۱۹۹۹ رهبر اوجالان توسط یک توطئه بین‌المللی به اسارت درآمد. با این حال، او همیشه بر سیاست‌های آتش‌بس، صلح و راه‌حل پافشاری می‌کرد. این جست‌وجوها برای یافتن راه‌حل و صلح، تحت نظارت و میانجی‌گری قدرت سوم، با مشارکت مقامات عالی‌رتبه دولتی و مقامات بلندپایه پ‌ک‌ک، به عنوان نشست‌های اسلو در سال ۲۰۰۹ انجام شد. دولت دوباره این روند را به یک استراتژی انحلال برای سیاست داخلی و خارجی تبدیل کرد و انحلال باکور کوردستان را بر اساس بزرگترین عملیات سیاسی تاریخ بنا نهاد. دولت آک‌پ که به طور مشترک با جماعت فتح‌اللهی موسوم به فَتو (FETO) عمل می‌کرد، به معنای واقعی کلمه می‌خواست تحت عنوان عملیات ک‌ج‌ک، باکور را تسلیم کند.

در حالی که کشورهای خاورمیانه با بهار عربی تحولات عمیقی را تجربه می‌کردند، دولت ترکیه-آک‌پ-م‌ه‌پ که از سازمان‌های تروریستی اسلام‌گرا و فاشیست حمایت می‌کرد، تلاش کرد تا پارادایم خط سوم را که در سوریه و روژاوا توسعه یافته بود، نابود کند و برای رسیدن به آرزو‌های نئو عثمانی خود با هژمونی منطقه‌ای خود در خط حلب-کرکوک، همه سازمان‌های تروریستی، به‌ویژه داعش، ارتش آزاد و النصره را تغذیه و پرورش داد و آنها را مجبور به حمله به جنبش آزادی کرد. با این حال، در همین مدت، رهبر اوجالان و هیئتی متشکل از نمایندگان دولت و ه‌دپ در امرالی روندی به نام «فرآیند و مذاکرات راه‌حل امرالی» را مدیریت می‌کردند. اما بعداً مشخص شد که دولت آک‌پ-م‌ه‌پ «طرح فروپاشی» را که هدف آن انحلال مطلق جنبش کوردها در چهار بخش و خارج از میهن، به ویژه در باکور کوردستان بود، آماده کرده و با ابزاری کردن روند حل، به دسیسه روی آورد.

«طرح فروپاشی» با مقاومتی بی‌سابقه شکست خورد

در حالی که روند آغاز شده در سال ۲۰۱۳ با تایید هر دو طرف «توافق دولما‌باغچه» نامیده شد، رئیس جمهور فاشیست اردوغان این توافق‌نامه را رد کرد و نسل‌کشی را آغاز کرد. در ۲۴ جولای ۲۰۱۵ مصادف با سالگرد معاهده لوزان، به ویژه در حوزه سیاسی حقوقی، همراه با حملات هوایی به مناطق حفاظتی مدیا به ویژه قندیل، همچنین حملات خود را به سور، جزیر، سلوپی، شرنخ، نسیبین و بسیاری از مناطق دیگر در سطح بی‌سابقه‌ای در تاریخ افزایش داد و خواست آنها را از بین برد. با این حال، روند راه‌حل به عنوان طولانی‌ترین ابتکار صلح بین دولت و پ‌ک‌ک در تاریخ ترکیه مورد توجه قرار گرفت. انتظارات برای صلح و افزایش حقوق دموکراتیک در جامعه افزایش یافته است. اما با پایان یافتن این روند، این امیدها به شدت متزلزل شد. پس از شکست روند راه‌حل، درگیری‌ها دوباره در ترکیه آغاز شد و سیاست‌های نسل‌کشی عمیق‌تر شد.

روند حل گام مهمی برای کاهش خشونت، بهبود حقوق دموکراتیک و حل مسالمت‌آمیز مسئله کورد بود. با این حال، اختلال در روند، دشواری‌های حل مسالمت‌آمیز درگیری و اهمیت موازنه‌های سیاسی در منطقه را آشکار کرد. حمله و عملیات طرح فروپاشی که نزدیک به ۱۰ سال بدون وقفه انجام شد با مقاومت بی‌سابقه رهبر اوجالان به ویژه در امرالی خنثی شد؛ به عنوان گریلا؛ مردم و یک جنبش حملات معکوس شد و فاشیسم آک‌پ-م‌ه‌پ به مرز فروپاشی کشیده شده است. دقیقاً در چنین فرآیندی، با فراخوان‌هایی که از زبان دولت باغچلی، رئیس فاشیست، به شخص رهبر اوجالان داده شد، می‌خواستند دستور کار جدیدی ایجاد شود. هدف آن این بود که تمام سیاست‌ها را حول این دستور کار متحد کنند و آن را در سیاست‌های جنگ ویژه ادغام کنند. هدف در اینجا تحمیل فرآیند به اصطلاح راه‌حل با تحت فشار قرار دادن همه با سبکی بسیار پست، گستاخانه و فاشیستی به جای مخاطب قرار دادن رهبر اوجالان به عنوان طرف راه‌حل است.

رهبر اوجالان که بیش از ۳۰ سال تجربه و کار گسترده‌ای در زمینه راه‌حل و صلح دارد، ۴۴ ماه بعد در دیدار با برادرزاده خود و نماینده پارلمانی دم پارتی، عمر اوجالان در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۴ در امرالی با بیان اینکه: «انزوا ادامه دارد. هیچ گفتگو و مذاکره‌ای وجود ندارد، اما قدرت و اراده لازم را برای حل تئوری و عملی مسئله کورد دارم» مجدداً بر موضع خود تاکید کرد.

ما نباید به دستور کار سلطه‌گران امیدوار شویم

همانطور که در تجارب بیش از ۳۰ ساله که در بالا سعی کردیم توضیح دهیم مشاهده می‌شود، با هر گفتمان صلح و راه‌حل، مقامات دولتی و سیاسی با آمدن کوردها به میدان، مشکلات و بلاهای بزرگتری را برای کوردها به ارمغان آوردند. بنابراین، صلح و راه‌حل آنطور که به نظر می‌رسد آسان نخواهد بود و جمهوری فاشیست ترکیه و دسته حاکم آک‌پ-م‌ه‌پ آن به این راحتی با راه‌حل موافقت نخواهند کرد. او می‌خواهد با دستکاری این روند با ترفندها و بازی‌ها، ویرانی عمیق و تاریخی را که تجربه کرده است، برطرف کند. در چنین دوره‌هایی، ما به عنوان کل جامعه، مردم و سیاست باید در برنامه سیاسی خود پیگیر، مصمم و ثابت قدم باشیم. در حالی که کوردها و کوردستان نقش کلیدی در واقعیت خاورمیانه ایفا می‌کنند، جایی که آینده جهان در آن شکل می‌گیرد، ما کوردها نیز نماینده قدرت حل بحران و هرج و مرج هستیم. به همین دلیل ما باید همواره نسبت به دموکراسی ملی، منطقه‌ای و جهانی، حقوق و آزادی‌های زنان و نیز هوشیاری در برابر بازی‌های جنگ ویژه آگاه باشیم و بر آن پافشاری کنیم. ما نباید کسانی باشیم که با رویکردهای گمراه کننده و توقع‌آمیز و برنامه‌های حاکمان، این روند را پیش ببریم و امیدمان را برانگیزیم. رساندن قدرت راه‌حل و اراده رهبر اوجالان به موفقیت مطلق با مبارزه صحیح، مصمم و مصرانه ما کسانی که در کوه‌ها، روستاها، دشت‌ها، روستاها و شهرها هستیم محقق خواهد شد.

وقتی می‌گوییم «صلح همین حالا»، باید در عین مبارزه برای آزادی جسمانی رهبر اوجالان، بر این موضوع به عنوان یک اولویت پافشاری کنیم.

آزادی همین حالا

آزادی برای رهبر آپو همین حالا!