صدمین سالگرد قیام شیخ سعید نزدیک است؛ قیامی که در آغاز جمهوری ترکیه و در واکنش به نادیده‌گرفتن وعده‌ها و حقوق کوردها شکل گرفت. این مقاومت که از سوی جنبش آزادی‌خواهی کوردها برای احقاق حقوقشان آغاز شد، با سرکوب شدید دولت ترکیه مواجه شد. شیخ سعید و ۴۶ تن از یارانش در ۲۹ ژوئن ۱۹۲۵ در آمد اعدام شدند.

در طول این صد سال، نه دولت ترکیه از سیاست انکار و حذف خود دست کشیده و نه کوردها از پیگیری حقوقشان عقب‌نشینی کرده‌اند. به مناسبت صدمین سالگرد این قیام، به ابتکار ک‌ن‌ک، کنفرانسی دو روزه در بروکسل برگزار می‌شود و بلافاصله پس از آن، در ۲۹ ژوئن، راهپیمایی و تجمعی در شهر کلن آلمان برگزار خواهد شد.

در ارتباط با این برنامه‌ها، احمد کاراموس در گفت‌وگو با خبرگزاری فرات (ANF) اظهار داشت که ابعاد پنهان قیام‌های باکور کوردستان در تاریخ جمهوری ترکیه هنوز روشن نشده و تأکید کرد که این قیام‌ها با هدف دستیابی به حقوق و آزادی‌ها صورت گرفته‌اند و باید از سوی خود کوردها به‌درستی درک شوند. او افزود که می‌خواهند درباره پیش‌زمینه‌ها و پیامدهای قیام شیخ سعید گفت‌وگو کنند و یادآور شد که این کنفرانس در سالگرد پیمان لوزان برگزار می‌شود؛ پیمانی که با همان رویکرد، حقوق کوردها را نادیده گرفت.

حقوق کوردها با پیمان لوزان سلب شد

کاراموس اعلام کرد که با امضای پیمان لوزان، بی‌عدالتی بزرگی در حق کوردها صورت گرفت و قیام شیخ سعید نیز در واکنش به همین بی‌عدالتی آغاز شد. او افزود که در اطراف شیخ سعید، افراد پیشرو و روشنفکری حضور داشتند که در سطح دانشگاهی نیز فعالیت می‌کردند. کاراموس تأکید کرد که پیش از سال ۱۹۲۱، تمام حقوق فرهنگی، قانونی و اساسی کوردها به رسمیت شناخته شده بود، اما با پیمان لوزان این حقوق از آنان سلب شد و همین امر موجب شد که کوردها به اعتراض برخیزند.

او اشاره کرد که خواسته‌های شیخ سعید و یارانش همچنان پابرجاست و به بحث‌های جاری درباره حل مسئله کورد در ترکیه اشاره کرد و گفت که این مسئله تنها در چارچوب دموکراسی و با تکیه بر گام‌های قانونی و اساسی قابل حل است. کاراموس بر پافشاری کوردها برای دستیابی به راه‌حل تأکید کرد و گفت: «این کنفرانس در واقع خواستار مواجهه مستقیم است. اگر واقعاً صلحی خواسته می‌شود، باید این بی‌عدالتی علیه کوردها پذیرفته نشود.»

او به تحریف ایدئولوژیک دولت ترکیه درباره قیام شیخ سعید اشاره کرد و گفت که این قیام به‌اشتباه «واپس‌گرایی» نامیده شده، در حالی که در واقع تلاشی برای دستیابی به حقوق و آزادی‌ها بوده است. احمد کاراموس تأکید کرد که همه طرف‌ها باید در این کنفرانس حضور داشته باشند و شخصیت‌هایی که در این زمینه فعالیت کرده‌اند نیز باید شرکت کنند.

برای وحدت ملی، کوردها باید متحد شوند

کاراموس در راستای وحدت ملی کوردها، بر اهمیت حرکت مشترک در زمینه‌های همسو تأکید کرد و گفت که این کنفرانس برای اتحاد کوردها اهمیت دارد. او افزود: «قیام شیخ سعید با خواسته‌های دموکراتیک و ملی آغاز شد. پس از آن، قیام‌های درسیم، آگری، کوچگری، زیلان و ساسون نیز شکل گرفتند و همه آن‌ها خواستار آزادی و حقوق دموکراتیک برای کوردها بودند. ما می‌خواهیم در این کنفرانس ببینیم که آیا می‌توان این روحیه را دوباره زنده کرد.»

او یادآور شد که دانشگاهیان، پژوهشگران و روشنفکران برجسته باید در این کنفرانس شرکت کنند. همچنین اعلام کرد که پس از این کنفرانس، در تاریخ ۲۹ ژوئن در شهر کلن راهپیمایی و تجمع بزرگی برگزار خواهد شد و از همه کوردها دعوت کرد که در این گردهمایی شرکت کنند.