اگرچه چندسالیست که جغرافیای کردستان وارد فاز جدیدی از مبارزه و تحول شده ست، اما پس از رفراندم اقلیم کردستان، بهنظر میرسد که این تحولات سرعت بیشتری به خود گرفته است. ارتش ترکیه برای اولین بار دست به تحرکات نظامیای در خاک عراق زده است که مستقیماً منطقه تحت حاکمیت بارزانیها (منطقه بارزان) را هدف قرار داده است. اگرچه نیروهای گریلا از همان روز اول شروع عملیات ارتش ترکیه (۲۷ سپتامبر ـ ۵ مهر)، مانع از پیشروی ارتش ترکیه به منطقه بارزان و روستاهای حومه شدهاند، اما آنچه عیان است، ورود تحولات به مرحلهایست که به احتمال زیاد، پای بسیاری از نیروها را به جنگ در جغرافیای کردستان خواهد کشاند.
رفراندم بدونپشتوانه بارزانی و نیز مواضع ناروشن کشورهای غربی در قبال آن، حرف و حدیثها را در مورد "دستهای پشت پرده برای برگزاری رفراندم به هر قیمتی"، افزایش داده است. تهدیدهای ایران، ترکیه و عراق روزبهروز بیشتر میشود. سران نظامی این سه کشور دیدارهای خود را افرایش داده و مانورهای نظامیای را در مرزهای خود برگزار میکنند. ارتش عراق و ترکیه که تا گذشتةای نه نزدیک، وضعیت تنشآلودی را پشت سر گذاشتهاند، اکنون در شمال عراق دست به مانور نظامی مشترکی زدهاند. اگرچه رکس تیلرسون وزیر امور خارجه امریکا در پیامی خواسته است تا کشورهای منطقه دست از تهدید اقلیم کردستان بردارند، اما ظاهراً این تنشها روزبهروز افزایش مییابد.
اما آنچه که در این بین بیش از همه سوالبرانگیز است، مواضع بارزانی و حزب دمکرات کردستان در برابر این تحولات و تهدیدها میباشد. این حزب نه تنها سادهانگارانه در برابر این تهدیدها عمل نموده، بلکه حتی با انکار صریح واقعیت منطقه، وضعیت را بیش از پیش بغرنجتر نموده است؛ امری که با ادامه آن، میتواند اثباتی بر "دستهای پشتپرده برای برگزاری رفراندم" قلمداد شود.
ارتش ترکیه همزمان با تحرکات نظامی ایران و عراق، در تاریخ ۲۷ سپتامبر (۵ مهر)، عملیات نظامیای را در منطقه بارزان ( بوتی و روستاهای عادلبگ، سکله، پتروت) شروع کرده و درصدد پیشروی به منطقهایست که تاکنون به عنوان قلب بارزانیها و منطقه استراتژیک حزب دمکرات بهشمار میرفته است. ارتش ترکیه در این حملات با خمپاره، کاتیوپا، هلیکوپتر و جنگندههای خود منطقه مذکور را هدف داده است؛ اردوغان در آخرین اظهارنظر خود گفته است که "پیروزی هزینةبردار است و باید هزینه آن را پرداخت". با توجه به این اظهارات و آنچه که از شرایط هماکنون شمال عراق برمیآید، محرز است که ترکیه پلانهای درازمدتی را برای اشغال شمال عراق در دستور کار خود قرار داده است.
آنچه موضوع را تأمل برانگیزتر مینماید اینست که حزب دمکرات کردستان تاکنون در برابر این اقدامات ترکیه سکوت کرده و ترکیه را "همپیمان قدیمی خود" میخواند. نیروهای ه.پ.گ (شاخه نظامی حزب کارگران کردستان) تاکنون توانستهاند روند این عملیات را متوقف و مانع از پیشروی ارتش ترکیه در باشور کردستان شوند. با این حال، حزب دمکرات کردستان هنوز هیچگونه اقدامی در دفاع از منطقه استراتژیک خود انجام نداده است. در چنین شرایطی معقولانه بهنظر میرسد که نیروهای پیشمرگ حزب دمکرات کردستان با قرار گرفتن در یک جبهه متحد با گریلاها، به سدی در برابر عملیات مذکور ارتش ترکیه تبدیل شوند. با این وجود، نه تنها هیچ تلاشی در این زمینه صورت نگرفته، بلکه همزمان این موضوع با سانسور خبری رسانههای این حزب مواجه شده است.
برخی از منابع اپوزوسیون در اقلیم کردستان در روزهای گذشته، در همین رابطه از وجود تونلهای مخفی حزب دمکرات کردستان در منطقه بارزان خبر دادهاند که از آنها برای انبار سلاح، تجهیزات نظامی و نیز منابع مالیف استفاده میشود. این تونلها که تعداد آنها در گزارش منتشر شده ۴ عدد ذکر شده است، بهاحتمال زیاد هدف ارتش ترکیه میباشند؛ انبارهایی که میتوانند با پایان احتمالی همپیمانی علنی پارتی و آ.ک.پ، هدف دولت و ارتش ترکیه قرار گرفته باشند.
سخن آخر:
کنگره ملی کردستان (ک.ن.ک) از ابتدای سال میلادی جاری، تلاشهایی را برای ایجاد جبهه مشترک کردها در هر چهار بخش کردستان انجام داده است. اما در این بین، حزب دمکرات کردستان عراق، نه تنها در دور اول این مذاکرات رسمی در شهر سلیمانی ـ که تحت نام کنفرانس رایزنی برای اتحاد ملی کردها ـ برگزار شد شرکت نکرد، بلکه با اقداماتی تحریک آمیز، درصدد ممانعت از شرکت برخی جناحها از شرکت در این کنفرانس نیز شده است. باتوجه به شرایط پیش آمده که احتمال ـ افزایش تهدیدها بر ضد کردها از سوی همسایگان، شروع حملات ارتش ترکیه به باشور کردستان و نیز سکوت معنادار بارزانیها در قبال این شرایط ـ، همچنان این احتمال در حال قدتگیریست که رفراندم اقلیم کردستان، نه تصمیم مستقل حزب دمکرات کردستان و برای اعلام استقلال، بلکه تنها بهانهای بوده است برای مداخله همهجانبه در جغرافیای کردستان از طرف بسیاری نیروهای منطقهای و جهانی؛ نیروهایی که میتوان گستره آن را از ترکیه تا امریکا و اسراییل افزایش داد. دوران کالکان عضو شورای رهبری پ.ک.ک نیز اخیراً در همین رابطه اظهار داشته است که هدف بارزانی از انجام رفراندم، اخلال در روند پروسه تشکیل کنگره ملی کرد بوده است.
اما آنچه که در طرف دیگر عیان و غیرقبال چشمپوشیست، اینست که تمامی نیروهای مسلح جنبش آپویی در هر چهار بخش کردستان، در آمادگی کامل بهسر میبرند. پ.ک.ک همواره خود را در دفاع از جان شهروندان کرد در هر چهار بخش کردستان مسئول دیده است. فواد بریتان رییسمشترک کودار نیز اخیراً در اظهاراتی اعلام کرده است که آماده دفاع از دستاوردهای خلق کرد میباشند. صالح مسلم، رییسمشترک پیشین حزب اتحاد دمکراتیک در روژاوا نیز از آمادگی نیروهای مسلح این بخش از کردستان برای دفاع از خاک باشور کردستان خبر داده است. یگانهای نظامی شنگال نیز در آمادگی کامل بهسر میبرند و "جنبش آزادی جامعه کردستان" نیز بهعنوان جبهه جنوبی جنبش آپویی اخیراً در بیانیهای صراحتاً اعلام کرده است که خود را در برابر حفظ جان شهروندان باشور کردستان مسوئل میدانند و درصورت جدی شدن تهدیدها، به تشکیل نیروی دفاع ذاتی، با پیشاهنگی زنان و جوانان خواهند پرداخت. امری که برخی از ناظران آن را آغازی برای تشکیل یگانهایی مشابه ی.پ.گ/ی.پ.ژ در روژاوا قلمداد کرده بودند.