چندروز پیش مجمع پارلمانی اروپا تصمیم گرفت که از اصطلاح «فعالان» بجای «تروریست‌ها» و اصطلاح «جناب» برای «اوجالان» استفاده کند. این تصمیم مجمع این پرسش را نزد بسیاری مطرح ساخت که آیا این تصمیم نهایی اتحادیه اروپا و قطعی است یا صرفا یک اشاره است؟

بویژه بعد از اینکه وزیر خارجه ترکیه «احمد داووداوغلو» در مورد گزارش مجمع پارلمانی اروپا گفت:«نام پ.ک.ک همچنان در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دارد و این تصمیم مجمع هیچ ارزش عملی و بین‌المللی ندارد.» لذا این امر پرسش‌های بیشتری را مطرح ساخت.

به همین دلیل همراه همکارم «حسین المالی» روزنامه‌نگار اقدام به تحقیق در این زمینه کردیم.

نخست بایستی دو نهاد اروپا را بشناسانیم. اتحادیه اروپا و شورای اروپا دو ارگان متفاوت هستند. اتحادیه اروپا دارای 27 عضو است و چندین عضو از 47 کشور دیگر در آن عضویت دارند که یکی از آنها ترکیه می‌باشد. بزرگترین ارگان سیاسی اروپا, اتحادیه اروپا می‌باشد. این ارگان به لحاظ سیاستگذاری بالاترین ارگان و در رأس شورای اروپا , کمیته وزیران قرار دارد, اما آنکه به نام ملت‌های 47 کشور عضو تصمیم‌گیری می‌کند, مجمع پارلمانی اروپا است. کشورهایی که فهرست تروریستی را تهیه می‌کنند, همان 27 کشور عضو اتحادیه اروپا هستند نه شورای اروپا. اما شورای اروپا حق تصمیم‌گیری فراتر از اتحادیه اروپا را دارد. از سال 2002 حزب پ.ک.ک در فهرست تروریستی اتحادیه اروپا قرار داده شده.

47 کشور عضو شورای اروپا از طریق یک هیأت خود در شورای پارلمان اروپا عضو می‌شوند. ترکیه دارای 12 نماینده است که اکثر آنها پارلمانتار حزب آ.ک.پ هستند. از بقیه هم سه تن عضو حزب جمهوریخواه, دو تن عضو حزب ملی‌پرست و یک تن هم عضو حزب صلح و دموکراسی است . از مجموع این 12 پارلمانتار 6 تن عضو حزب آ.ک.پ می‌باشند. این پارلمانتاران در مجمع پارلمانی اروپا نمایندگی پارلمان ترکیه را برعهده دارند.

این مجمع زیرمجموعه چندین کمیسیون است که از جمله آنها‌«کمیسیون نظارت» است که بر عملکرد کشورهای عضو این مجمع نظارت می‌کنند تا بدانند که مطابق معیارهای کپنهاگ است یا نه. این معیارها اساسی‌ترین معیارهای اتحادیه اروپا به لحاظ سیاسی , اقتصادی , اجتماعی و غیره می‌باشد. مجمع پارلمانی اروپا سالانه در مورد این کشورها گزارشی تهیه و ارایه می‌دهد.

کمیسیون نظارات سالانه به ترکیه می‌رود و در شهرهای ترکیه و شمال کردستان دیدارهایی با احزاب سیاسی و سازمان‌های جامعه مدنی به عمل می‌آورند و گزارشگر ویژه در امور هر کشور سالانه گزارشی تهیه و به مجمع پارلمانی اروپا ارایه می‌دهد که بررسی و به رأی گذاشته می‌شود.

این خود کمیسیون نظارتی مجمع پارلمانی اروپا است که گزارشگر ویژه را انتخاب می‌کند. گزارشگر ویژه در امور ترکیه , امسال , «ژویته دوریو» است که اصالتا هلندی می‌باشد.

نامبرده امسال گزارشی 65 صفحه‌ای در مورد ترکیه تهیه کرد و در 18 آوریل 2013 به مجمع پارلمانی اروپا ارایه داد. که در 24 آوریل هم در مورد آن بحث و گفتگو صورت گرفته و به رأی‌گذاشته شد.

بنا به برنامه و اساسنامه مجمع فوق‌الذکر, این گزارشگر است که تصمیم می‌گیرد که گزارش او چند صفحه‌ای باشد. گزارش امسال در مورد ترکیه 65 صفحه بود و بخشی از آن مربوط به تصمیمات و پیشنهادات بود.

وقتی که این قرارات و پیشنهادات در نشست مجمع پارلمانی اروپا به تصویب برسد, دیگر یک تصمیم قطعی است نه یک پیشنهاد. البته باید توجه داشت که همه گزارش گزارشگر نه بلکه بخش قرارات و پیشنهادات بعنوان تصمیم قطعی به تصویب می‌رسد.

همان بخش قرارات و پیشنهادات که دارای تأثیرات بسیار است, در خاتمه نشست 24 آوریل به تصویب رسید. «ژوزیته دوریو» گزارشگر ویژه مجمع در امور ترکیه هم در مصاحبه با خبرگزاری فرات گفت که در گزارش قبلی مجمع برای پ.ک.ک از اصطلاح «ترور» استفاده شده بود, اما امسال در نتیجه گفتگوهای مجمع پارلمانی , با اکثریت آراء بر تعریف صحیح ترور تأکید شد و اعلام شد که استفاده از اصطلاح «تروریست» برای «پ.ک.ک» موضعی بی‌طرفانه نیست.

به همین دلیل در متن تصحیح شده این گزارش, در بخش قرارات و پیشنهادات بجای عبارت «پ.ک.ک یک حزب تروریستی است» از عبارت «فعالان پ.ک.ک» و در مورد اوجالان هم از عبارت «جناب اوجالان» استفاده شد.

در گزارش‌های سال‌های گذشته در بخش «قرارات و پیشنهادات» نوشته می‌شد که «براثر جنگ میان نیروهای ترکیه و پ.ک.ک تروریستی 40 هزار نفر کشته شدند» اما این عبارت در گزارش امسال تغییر یافت و بجای آن نوشته شده:«به دلیل تنش و جنگ میان پ.ک.ک و نیروهای ترکیه 40 هزار تن جان خود را از دست داده‌اند». پس از بحث و گفتگو بر سر این گزارش, بخش «قرارات و پیشنهادات» آن به رأی گذاشته شد و با 152 رأی موافق , 11 رأی مخالف و 6 رأی ممتنع به تصویب رسید.

سپس کل گزارش «ژوزیته دوریو» گزارشگر ویژه مجمع پارلمانی در امور ترکیه به رأی گذاشته شد که در چندین مورد پ.ک.ک را «سازمانی تروریستی» می‌نامد. کل گزارش با 135 رأی موافق و 22 رأی مخالف به تصویب رسید.

بنا به اطلاعاتی که در این زمینه از منابع شورای اروپا بدست آورده‌ایم, تأثیرات بخش «قرارات و پیشنهادات» که از اصطلاح «فعالان پ.ک.ک» استفاده می‌کند, بیشتر از کل گزارش تصویب شده است. همان منبع در مورد اظهارات «احمد داووداوغلو» وزیر خارجه ترکیه که از ارزش تصمیمات مجمع پارلمانی اروپا می‌کاهد و همچنین در مورد «تروریست» نامیدن پ.ک.ک گفت که این تصمیم مجمع پارلمانی ارزش بسیار زیادی دارد و راه را بر انجام تغییر و تحولات گسترده می‌گشاید.

بنا به گفته همان منبع, اینکه در گزارش 65 صفحه‌ای گزارشگر ویژه امور ترکیه در چندین جا «پ.ک.ک» «تروریست» نامیده شده, محدودیت و مانعی برسر راه این مجمع پارلمانی نخواهد بود, بلکه آن تنها نظر گزارشگر است, زیرا مجمع پارلمانی اروپا برای اتحادیه اروپا یک مرجع است و یک نهاد تخصصی و دارای اعضایی متبحر است و چندین سال در مورد یک مسئله تحقیق می‌کنند و بنا به آن , قرارات و پیشنهادات خود را به یک قرار قطعی مبدل می‌سازند و به تصویب می‌رسانند. به همین خاطر تصمیم کنونی مجمع پارلمانی اروپا بسیار مهم و باارزش است. همچنین بخاطر اینکه ترکیه عضو این مجمع می‌باشد, ناچار است مطابق آن عمل کند. این تصمیم هم عاملی برای هموارساختن راه اتحادیه اروپا در تهیه فهرست تروریستی است. پس از آن, نوبت به تغییر مواضع کشورهای بزرگ عضو اتحادیه از قبیل آلمان, فرانسه و انگلیس در زمینه تصمیم‌گیری در مورد آن فهرست و حذف نام پ.ک.ک در آن است که باید بعنوان تصمیم قطعی اتحادیه اروپا آن را اعلام کنند.

شایان ذکر است که «ارتوغرول کورکچو» پارلمانتار حزب ب.د.پ در مجلس ترکیه و یکی از 12 پارلمانتار عضو مجمع پارلمانی اروپا, در مصاحبه با خبرگزاری فرات به تصویب رسیدن بخش «قرارات و پیشنهادات» گزارش سالیانه ترکیه و حذف اصطلاح تروریستی در مورد پ.ک.ک را یک تغییر بسیار مهم قلمداد کرد و گفت که فراکسیون چپ مجمع پارلمانی اروپا 9 پیشنهاد مهم برای انجام تغییرات بنیادین را به مجمع ارایه داده‌اند که 7 پیشنهاد از آن به تصویب رسید.