اعتراض «ناپدیدشدگان پیدا شوند، مجرمان محاکمه شوند» که به ابتکار بستگان مفقودین و انجمن حقوق بشر شعبه آمد در ۳۱ ژانویه ۲۰۰۹ برگزار شد، هشتصدمین هفته خود را پشت سر می‌گذارد. بستگان مفقودین و مدافعان حقوق با تجمع در مقابل بنای یادبود حق حیات در پارک کوشویولو در منطقه رزان (باغلار) در اعتراضی که بستگان مفقودین ۱۵ سال است بی‌وقفه انجام می‌دهند، از سرنوشت بستگان ناپدید‌شده و عاملان افراد مقتول جویا شدند.

در کنش این هفته، ماجرای واسف اوزتورک که در اول ژوئن ۱۹۹۴ در محله روستایی جومار منطقه پاسور (قولپ) شهر آمد بازداشت شده بود، با هلیکوپتر برده شد و دیگر خبری از او نشد.

اعضای بسیاری از نهادها و سازمان‌ها در هشتصدمین کنش این هفته شرکت کردند. ارجان ییلماز، رئیس شعبه انجمن حقوق بشر، در سخنرانی در اینجا گفت: «کسانی که مرتکب این جنایت سازماندهی شده‌اند باید پاسخگو باشند. کسانی که عکس‌هایشان را حمل می‌کنیم به شیوه‌ای سازماندهی‌شده دولتی کشته شدند. این را در پرونده‌های محاکمه دیدیم، حتی اگر برای نمایش باشد. از آنجایی که هیچ برخورد واقعی صورت نگرفت، این موارد با مصونیت از مجازات پایان یافت. ما این مبارزه را تحت هر شرایطی ادامه خواهیم داد.»

"تا آخر جستجو خواهیم کرد"

عفت تکداغ، برادر محمد تکداغ، که عامل جنایتش نامشخص بود، و علی تکداغ، که در جریان بازداشت ناپدید شد، گفت: «می‌دانید، برادرم سال‌هاست که ناپدید شده است. حتی قبر هم ندارد تا به زیارتش برویم. تا آخر دنبالشون میگردم من به دنبال استخوان‌های برادرانم خواهم بود. هر وقت در جاده فارقین (سیلوان) می‌روم سرم را از پنجره بیرون می‌آورم و می‌گویم علی علی تو ما را می‌دیدی ما تو را نمی‌دیدیم. دولت می‌داند کجاست. اما او قبر را به ما نشان نمی‌دهد.»

همسر علی تکداغ، خدیجه تکداغ گفت که همسرش با سوزن و سگ شکنجه شده است. خدیجه تکداغ گفت: «علی ۱۹ بار بازداشت و بیستمین بار ناپدید شد. ما پیکر و استخوان‌هایش را می‌خواهیم. مهم نیست امروز چه اتفاقی افتاد، هیچ کس شکنجه‌ای را که من و فرزندم متحمل شدیم ندید. آنها مرا به مرز خانا آخپار (چنار) بردند و در کنار جوی آب شکنجه‌ام کردند. گفتند چرا در تلویزیون از علی تکداغ می‌پرسی؟ هر کاری که بکنند ما دست از این مبارزه بر نمی‌داریم. ما استخوان‌ها، قبرها را می‌خواهیم. هرجا که دفن کرده‌اید آن را آشکار کنید.»

لاهیا اوزتورک، همسر واصف اوزتورک که داستان او خوانده شد، گفت: «از آن روز به دنبال استخوان‌های او هستیم. ما می‌خواهیم او یک استخوان و یک قبر داشته باشد. ما ۳۰ سال است که پیگیر پرونده خود هستیم.»

داستان اوزتورک

داستان اوزتورک توسط برفین الچی، عضو کمیسیون ناپدیدشدگان شعبه انجمن حقوق بشر آمد خوانده شد. داستان ناپدید‌شدن اوزتورک به شرح زیر است: «واصف اوزتورک، متاهل و پدر ۷ فرزند، در روستای جومار در منطقه پاسور شهر آمد زندگی می‌کرد. در ۱ ژوئن ۱۹۹۴، سربازانی که عملیاتی را زیر نظر تیپ بولو انجام می‌دادند، روستاییان به نام‌های واصف اوزتورک، جَمبَلی تونجَر و اَفَندی شَن را در روستای سالکیم بازداشت کردند. در همان روز، چند روستای دیگر در مجاورت توسط سربازان مورد حمله قرار گرفتند. بازداشت‌شدگان آن روز به مدت یک شب در مدرسه روستا نگهداری شدند. جمبلی تونجر، پسر خاله واصف اوزتورک، و افندی شَن صبح آزاد می‌شوند، اما به واصف اوزتورک گفته می‌شود که دست و چشمان او را می‌بندند، هلیکوپتر نظامی سوار می‌کنند و به پاسور می‌برند. بعداً برخی از شاهدان عینی که در همان دوره بازداشت شده بودند اظهار داشتند که واصف اوزتورک در ایستگاه ژاندارمری لیجه بوده و شکنجه شده است. باز هم بنا به اظهارات شاهدان عینی ۲۵ روز در فرماندهی ژاندارمری لیجه بازداشت می‌شود. از آن تاریخ تا به امروز دیگر خبری از واسف اوزتورک نشده است.

پس از این حادثه خانواده وی به فرماندهی ژاندارمری قولپ، فرماندهی ژاندارمری لیجه، فرماندهی ژاندارمری مرکزی آمد، دادگاه امنیت دولتی آمد، فرمانداری آمد و فرمانداری منطقه حکومت نظامی مراجعه کرده و از سرنوشت واصف اوزتورک جویا شدند. با این حال، تمام تلاش‌های انجام شده توسط خانواده ناموفق ماند. در پاسخ به درخواست خانواده در ۱۴ اکتبر ۱۹۹۴، دفتر وضعیت اضطراری وابسته به فرمانداری آمد گفت؛ در دادخواست شما به تاریخ ۲۶/۰۹/۱۹۹۴که به استانداری منطقه‌ای وضعیت اضطراری تسلیم و به فرمانداری ما تحویل داده‌اید، آمده است که واصف اوزتورک به همراه یکی از دوستانش توسط ژاندارمری در روستای اوزونوا در شهرستان قولپ بازداشت شده که دیگر هرگز از آنها خبری دریافت نکردند، در نتیجه تحقیقات انجام شده در مورد موضوع، مشخص شد که پسر شما واصف اوزتورک به هر دلیلی بازداشت نشده و جزو افراد تحت تعقیب نیست.

اِلیح

بستگان مفقودین ۶۳۶مین تجمع «ناپدیدشدگان پیدا شوند و عاملان محاکمه شوند» در مقابل بنای یادبود حقوق بشر در خیابان گلستان برگزار کردند. دم‌پارتی و سازمان‌های استانی حزب مناطق دموکراتیک (د‌ب‌پ) در الیح، جنبش زنان آزاد (ت‌ژآ)، اتحادیه کارکنان آموزش و پرورش (Eğitim-Sen)، مجمع مادران صلح الیح و همچنین بسیاری از بستگان ناپدیدشدگان در این مراسم حضور داشتند. رضا بایتار، مدیر شعبه انجمن حقوق بشر متن بیانیه را که شامل عکس‌هایی از شهروندان ناپدید شده در بازداشت در سال‌های مختلف بود، خواند.

در این کنش از سرنوشت عیسی گوک که در ژوئن ۱۹۹۴ در الیح ناپدید شده بود پرسیده شد.

داستان فیلم گوک که گم شده است از این قرار است: «عیسی گوک تاجر بود، از خانه به کار و از کار به خانه می‌رفت. او ۲ ماه قبل از ناپدید شدن بازداشت شد و پس از ۱۱ روز بازجویی آزاد شد، زیرا هیچ مدرک مجرمانه‌ای پیدا نشد. با این حال، یک روز صبح در ژوئن ۱۹۹۴، پس از خروج از خانه به محل کار، دیگر برنگشت. علیرغم تمام تلاش‌های خانواده، حتی یک ردی از او پیدا نمی‌شود.»