ریشه دورزیها
دورزیها اصالتاً از نوادگان دولت فاطمی، یعنی اسماعیلیان (هفت امامی) هستند. اما تفاوت آنها با هفت امامیان به شرح زیر است: آنها خلیفه فاطمی مصر، الحاکم بامرالله را به عنوان خدا و دستیار او حمزه بن علی را به عنوان پیامبر قبول دارند.
ریشه خود را مزدکی، ماد یا پارسی میدانند. ادعاهای جدی وجود دارد که آنها کورد هستند و از شنگال به منطقه آمدهاند. اما خود را به عنوان اعراب اصیل معرفی میکنند. پرچم آنها نمادی از باور دینی آنهاست و فقط در لحظات حیاتی آن را به اهتزاز در میآورند. برافراشتن پرچم به معنای قیام است. جامعهای مبارز و مقاوم هستند.
ویژگی اصلی باور دورزی
پشتیبان یکدیگرند، روابط زن و مرد شبیه به ویژگیهای علویان است. مدرسههایی دارند که آموزش دینی میدهند. فلسفه باطنی را برای خود اساس قرار میدهند. جنبههای زیادی از آنها شبیه به علویان است. به خدای واحد اعتقاد دارند.
خوردن گوشت خوک، نوشیدن الکل، سیگار کشیدن، ازدواج با چند زن و ازدواج با غیر دورزی در میان دورزیها حرام است.
به گفته دورزیها، روح پس از مرگ بدن را تغییر میدهد. در جغرافیای خاورمیانه که باورها و ادیان در هم آمیختهاند، دورزیها با باور خود و ویژگی اجتماعی خود، جامعهای بسته را تشکیل میدهند.
جمعیت دورزیها و مکانهایی که در آن زندگی میکنند
در سوریه نزدیک به ۷۰۰ هزار دورزی وجود دارد. در لبنان نزدیک به ۱۶۰ هزار دورزی وجود دارد. در اسرائیل سه روستای آنها وجود دارد و جمعیت آنها حدود ۱۵-۲۰ هزار نفر است. کسانی که در اینجا زندگی میکنند ادعا میکنند که عرب نیستند، بلکه از اقوام یهودیان هستند. آنها به ارتش، پلیس و سایر وظایف امنیتی میپیوندند. همچنین یک واحد ویژه دورزی در ارتش اسرائیل وجود دارد. در بلندیهای جولان نزدیک به ۱۲۰ هزار دورزی وجود دارد.
وضعیت دورزیها در زمان اسد
آنها هرگز با اسد پدر (حافظ اسد) و نه با اسد پسر (بشار اسد) سازگار نبودند. آنها همیشه خواستار خودمدیریتی بودند. اسد پسر سعی کرد آنها را از طریق فشار و زور تسلیم کند. پس از کشته شدن صدها دورزی در حمله داعش، دورزیها نیروهای خوددفاعی خود را تشکیل دادند. آنها همیشه در برابر تلاش ایران برای شیعه کردنشان مقاومت کردند.
در سال ۲۰۲۳، آنها در مناطقی که در آن زندگی میکنند، قیام بزرگی را آغاز کردند. آنها با نیروهای رژیم اسد جنگیدند و خواستار خودمدیریتی شدند. در این زمان، آنها عملاً یک منطقه خودمدیریتی ایجاد کردند. پس از سرنگونی اسد، آنها همان خواسته خود، یعنی خودمدیریتی را به مقامات جدید دمشق و نیروهای بینالمللی ابلاغ کردند. حکمت هجری، شیخ مشایخ دورزیها، در بیانیه اخیر خود گفت: «ما نمیتوانیم با چنین طرز فکر جهادی متحد شویم» و اعلام کرد که آنها با هیئت تحریرالشام متحد نخواهند شد.
قدرت نظامی دورزیها
آنها واحدهای خوددفاعی خود را دارند که از ۳ تیپ تشکیل شده است و در هر روستا و محله دورزیها سازماندهی شدهاند. آنها این ظرفیت را دارند که در برابر مداخله احتمالی هیئت تحریرالشام مقاومت کنند. آنها در تاریخ تسلیم هیچ نیرویی نشدهاند و خواستهاند به صورت خودمدیریتی زندگی کنند. قلعه دورزیها کوههای جولان و کوههای دورزی است. مناطقی که در آن زندگی میکنند مناطق کوهستانی استراتژیک هستند. در زمان معاصر، آنها مانند گذشته هنوز هم خواستار خودمدیریتی هستند.
آنها بر برابری زن و مرد موضع دارند
دورزیها به برابری زن و مرد اهمیت میدهند. زنان میتوانند مقامات مذهبی داشته باشند، همچنین میتوانند به سطوح بالا برسند و مجبور نیستند خود را بپوشانند. ازدواج برای زنان قبل از ۱۷ سال و برای مردان قبل از ۱۸ سال ممنوع است. هر خانواده باید حداکثر ۴ فرزند داشته باشد و بین هر فرزند ۴-۵ سال فاصله باشد.
آنها به ویژه با موضع خود در مورد برابری زن و مرد مورد توجه قرار میگیرند. داستان آنها نمونهای است که نشان میدهد چگونه یک باور جامعه را شکل میدهد و چگونه هویت فرهنگی به نسل جدید منتقل میشود.