فاطمه بوستان اونسال، با ارزیابی فراخوان «صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو، اظهار داشت که بازگشایی کانال‌های سیاست دموکراتیک و تضمین آزادی بیان، شرایط اساسی برای پیشرفت روند صلح است.
فاطمه بوستان اونسال، دانشمند علوم سیاسی و مدافع حقوق بشر، فراخوان «صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو و روند پیش رو را برای خبرگزاری فرات (ANF) ارزیابی کرد.
«مخاطب بودن عبدالله اوجالان بطور قطعی پذیرفته شده است»
فاطمه بوستان اونسال با تاکید بر اهمیت مخاطب قرار دادن رهبر آپو در روندی که فراخوان پایان مرحله مبارزه مسلحانه ارزیابی می‌شود، اظهار داشت که پس از اظهارات دولت باغچلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۴، مسئله مخاطب بودن رهبر آپو از موضوع بحث خارج شد و گفت: «این وضعیت نشان می‌دهد که مخاطب بودن اوجالان در نزد افکار عمومی بدون بحث و بطور قطعی پذیرفته شده است.»
فاطمه بوستان اونسال با بیان اینکه یکی از عبارات قابل توجه در این فراخوان، اشاره به این نکته است که قدرت و پایگاه حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک) ناشی از بسته بودن کانال‌های سیاست دموکراتیک است، تاکید کرد که این عبارت را نمی‌توان صرفا با کنار گذاشتن سلاح ارزیابی کرد، بلکه به راه‌حل مسئله کورد نیز اشاره دارد.
«آزادی‌ها به بهانه مبارزه با ترور محدود شد»
فاطمه بوستان اونسال اظهار داشت که فضای درگیری طولانی‌مدت در ترکیه نه تنها منجر به تلفات انسانی و خسارات اقتصادی شده، بلکه باعث شده است که آزادی‌های کل جامعه به راحتی به بهانه «مبارزه با تروریسم» محدود شود. فاطمه بوستان اونسال اظهار داشت که لغو مصونیت نمایندگان مجلس قبل از ۱۵ جولای و اعمال قیم در این زمینه ممکن شد.
«کانال‌های سیاست دموکراتیک باید باز شوند»
فاطمه بوستان با بیان اینکه دولت باید کانال‌های سیاست دموکراتیک را باز کند، گفت: «همانطور که در این فراخوان به صراحت آمده است، جبهه دولت و حکومت باید کانال‌های سیاست دموکراتیک را باز کرده و آزادی بیان و آزادی تشکل را اجرا کند.
در این چارچوب، پایان دادن به اعمال قیم، حتی تغییر مقررات قانونی که امکان اعمال قیم را فراهم می‌کند، تغییر قانون مبارزه با تروریسم که زمانی حتی فروشندگان سیب‌زمینی را به عنوان 'تروریست' برچسب می‌زد و 'تروریسم' را بسیار گسترده تفسیر می‌کرد، و انجام محاکمه مجدد در این چارچوب، جلوگیری از وضعیت فوق‌العاده استانداران که حتی پس از لغو وضعیت فوق‌العاده نیز به اقدامات مشابه وضعیت فوق‌العاده متوسل می‌شوند... اولین نمونه‌هایی هستند که به ذهن می‌رسند.»
«دولت به روند محتاطانه نزدیک می‌شود»
فاطمه بوستان اونسال با بیان اینکه دولت رویکردی محتاطانه نسبت به این روند دارد، خاطرنشان کرد که برخی نشانه‌ها را می‌توان به طور غیرمستقیم دریافت کرد و تحولاتی مانند استقبال بن‌علی یلدرم از تغییر قانون اساسی و دیدار محمد متین‌اَر با صلاح‌الدین دمیرتاش در زندان را در این چارچوب ارزیابی کرد.
«گسترش زمینه گفتگو، موفقیت روند است»
فاطمه بوستان اونسال با بیان اینکه مهم‌ترین موفقیت این روند ایجاد زمینه گفتگوی آشکار است، گفت: «ایجاد امکان گفتگو در زمینه‌ای نسبتا گسترده‌تر در مورد مشکلات مربوط به هر دو اقدامات کلی ضد دموکراتیک و به ویژه مسئله کورد، موفقیت این روند است. عدم دستیابی به پیشرفت در مقررات قانونی یا اجرا در این زمینه‌ها، نقص آن است. در بسیاری از زمینه‌ها از جمله اعمال قیم، آزادی بیان و تشکل، هیچ اقدامی صورت نگرفته است. ما در ابتدای این مسائل هستیم.
به عنوان مثال، ادامه اعمال قیم که حق انتخاب کردن و انتخاب شدن را که از حقوق اساسی است، نقض می‌کند، زندانی بودن بسیاری از سیاستمداران کورد به دلیل فعالیت‌های سیاسی و تهدید هزاران نفر دیگر در خارج از زندان با صدها پرونده، به معنای محدودیت (محدود کردن) قابل توجه حقوق سیاسی کوردها است.
همچنین، وجود هزاران سازمان مردم نهاد که پس از کودتای ۱۵ جولای در منطقه تعطیل شدند، فضای اجتماعی را محدود می‌کند و محدودیت‌های آموزش به زبان کوردی و اجراهای فرهنگی نیز نشان‌دهنده تعداد زیاد اقداماتی است که باید در این زمینه‌ها انجام شود.»
«دیدار با اوجالان، مهم‌ترین گام روند است»
فاطمه بوستان اونسال با بیان اینکه نحوه انعکاس دیدار با رهبر آپو به افکار عمومی، آشکارترین گام این روند است، تاکید کرد که این روند به مرور زمان روشن خواهد شد و اصلاح وضعیت رهبر آپو ضروری است.
«باید از تحریکات جلوگیری شود»
فاطمه بوستان اونسال با تاکید بر اینکه همانطور که رهبر آپو بیان کرده است، لغو اعمال قیم و قوانینی که آزادی بیان را نقض می‌کنند، برای جلوگیری از تحریکاتی که روند را مختل می‌کند، نکات مهمی هستند که پیشرفت در این روند را تضمین می‌کنند، گفت: «مقررات موجود در مقررات اجرای حکم برای زندانیان بیمار و مسن باید بدون تاخیر بیشتر اعمال شود و این افراد باید فورا آزاد شوند. دوم، برای جلوگیری از محاکمه و مجازات مواردی که به دلیل تفسیر گسترده از تعریف 'تروریسم' جرم نیستند، به عنوان فعالیت 'تروریستی'، باید شرط ارتباط با خشونت برای فعالیت 'تروریستی' که در دوره اول حزب عدالت و توسعه (آک‌پ) انجام شد، دوباره اعمال شود و محاکمات قبلی نیز به این شکل اصلاح شوند.
این وضعیت، از آنجایی که به جبران خسارت ده‌ها هزار بازداشتی و محکومی که پس از کودتای ۱۵ جولای به دلیل مواردی که جرم نیستند، به اتهام تروریسم در زندان هستند، کمک می‌کند، راحت‌تر توسط جامعه پذیرفته خواهد شد. سوم، محاکمه مجدد باید برای کسانی که در چارچوب روند صلح به دلیل 'خشونت' مجازات شده‌اند، انجام شود.»
«رسانه‌ها باید نقش مهمی در روند صلح ایفا کنند»
فاطمه بوستان اونسال با اشاره به اینکه رسانه‌ها نیز باید نقش مهمی در روند صلح ایفا کنند، خاطرنشان کرد که رسانه‌ها در ترکیه هرگز رویکرد حمایتی در حل درگیری‌ها نداشته‌اند. فاطمه بوستان اونسال با یادآوری اینکه رسانه‌ها در دوره ممنوعیت حجاب، در کنار جامعه نبودند، بلکه در کنار حکومت بودند، اظهار داشت که رویکرد مشابهی در مسئله کورد نیز دنبال شده است. وی اظهار داشت که در این روند، درک آغاز شده توسط دولت و رسانه‌های گسترده نزدیک به ائتلاف جمهور می‌توانند به روند کمک مثبت‌تری کنند.
