حنان سیدو رئیس مشترک جنبش فرهنگ و هنر (TEV-ÇAND) کانتون عفرین شهبا در مورد معنا و اهمیت فرهنگ در انقلاب و جوامع صحبت کرد. حنان با بیان اینکه قبل از تأسیس حزب کارگران کوردستان (پکک) همه قیامها و حرکتهایی که به وجود میآمدند اهمیتی به فرهنگ نمیدادند، گفت: «قبل از تأسیس حزب کارگران کوردستان، بسیاری از احزاب، قیامها و حرکتهایی انجام میدادند اما هرگز بر اهمیت و پیوند جامعه با فرهنگ تاکید نمیکردند. علیرغم اینکه فرهنگ بخشی از انقلاب است، اما در آن قیامها فقط به جنبه انقلاب مسلحانه اهمیت میدادند و حتی جامعه خود را سامان نمیدادند. اما با تأسیس حزب کارگران کوردستان و شکلگیری انقلاب، فرهنگ به عنوان یک رستاخیز سیاسی، بخشی از انقلاب تلقی شد و اهمیت زیادی به فرهنگ داده شد. با این کار جنبش فرهنگ جای خود را در انقلاب گرفت و مبارزه برای صیانت از فرهنگ آغاز شد.»
«انقلابِ مبتنی بر فرهنگ پیروز خواهد شد»
حنان سیدو به نقش جنبش فرهنگی در انقلاب اشاره کرد و تاکید کرد فرهنگ نقش بزرگی در انقلاب ایفا کرد و ادامه داد: «جنبش فرهنگی در ابتدای حرکت انقلابی، نقش بزرگی در انقلاب داشت. در ابتدای تأسیس جنبش، گروههای فرهنگی شکل گرفتند و لحظه به لحظه در میانه انقلاب، مبارزه خود را پیش بردند. وقتی انقلابی بر اساس صیانت از فرهنگ ساخته شود، آن انقلاب پیروز خواهد شد. به همین دلیل، جنبش آزادی ۵۰ سال است که در برابر تمامی حملات، کشتارها و نقشههای شکست انقلاب، ایستادگی کرده است. جنبش فرهنگ تأثیر زیادی در انقلاب داشت. این جنبش با فرهنگ و هنر، هجمهها بر مردم و فرهنگ را خنثی کرد و ارتباط جامعه و انقلاب را برقرار کرد.»
«جنبش فرهنگی در طول انقلاب مرحله به مرحله پیشرفت کرد»
حنان سیدو به روند تشکیل گروهها پرداخت و بیان داشت که هنرمندان خود مبارزات و مراحل تشکیل گروهها را انجام دادند و گفت: «در اوایل انقلاب که اداره خودمدیریتی شروع به ساختن نهادها کرد، جنبش فرهنگ نیز یکی از آنها بود. جنبش فرهنگ خود را سازماندهی داد، خود را ساخت و تحت هر شرایطی، لحظه به لحظه مبارزات خود را در انقلاب پیش برد. قبل از تأسیس حزب کارگران کوردستان، هر تعداد حزب، دولت و اداره که تأسیس شده بود، هیچکدام اهمیتی به فرهنگ نداده است. حتی فرهنگ مردمشان را به خودشان معرفی نکردند. اما با تأسیس حزب کارگران کوردستان، اهمیت و حمایت از جنبش فرهنگ بیشتر شد. اولین حزبی که به فرهنگ معنا و اهمیت داد، حزب کارگران کوردستان است.»
«این روز برای کوردها یک رویا بود»
نوروز سلیمان دیگر رئیس مشترک جنبش فرهنگ و هنر کانتون عفرین شهبا نیز در خصوص توسعه فرهنگ توسط تأسیس حزب کارگران کوردستان صحبت کرد و سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: «وقتی مردم از سال ۱۹۷۸ صحبت میکنند، با ظهور رهبری و یارانش همچون روز میلاد و آغاز زندگی مردم کورد بود. جریان زندگی جدید با تاریخ جدید را ایجاد کرد. این روز برای مردم کورد یک رویا بود. پس از آن همه قیام و شکست، این یک روز ماندگار برای مردم کورد بود. ما نمیتوانستیم باور کنیم که یک روز رویاهایمان به حقیقت بپیوندد.»
«جنبش آزادی جبهه زنان را به پیش برد»
نوروز در ادامه سخنان خود این روز را به ویژه برای زنان هنرمند رویایی دانست و ادامه داد: «هنرمندان زن در سختی و تاریکی، روزگار را سپری میکردند، احساساتشان در قفسی باریک محاصره شده بود و بین چهار دیواری میماند. اما با آمدن جنبش آزادی و مقاومت این جنبش، راه برای زنان باز شد و به زنان اجازه داده شد تا احساسات خود را ابراز کنند. این اولین بار بود که بحث آزادی زنان مطرح میشد. یک زن حافظ خود و هویت خود است. میتوان گفت در تمام دنیا فقط رهبر آپو این اهمیت را به زنان داد. به همین دلیل است که همه ما زنان امروز این راه را دنبال میکنیم و تلاش میکنیم.»
«زنان با جنبش آزادی قوی شدند»
نوروز در ادامه سخنان خود با بیان اینکه امروز به لطف تلاش شهید مزگین هزاران زن هنرمند وجود دارد، ادامه داد: «در روزگار ما به برکت کار شهید مزگین، شهید دلیلا و بسیاری از زنانی که در این راه پیشگام بودند، هزاران زن فرصت یافتند به صحنه بیایند و صدای خود را ارائه کنند. گفتند ما زن هستیم، وجود داریم و هنرمان را در هر زمینهای ترویج میکنیم و هنرمان را برای خدمت به خلق انقلابی به کار میگیریم. ما به عنوان زنان با رشد جنبش آزادی، که در آن هر زنی برای خودش ایستادگی کرد و توانست وارد میدان شود، قوی شدیم. میتوان گفت که به عنوان زن، رویاهایی که در آن زمان داشتیم، امروز به حقیقت پیوستهاند. پیش از این، ما آنقدر فرصت نداشتیم که هنر خودمان را ارائه کنیم یا صدایمان را در همه جا پخش کنیم. اما امروزه هزاران زن جوان با ساز و صدا و هنر خود میدان را میآرایند. این به برکت اندیشه و فلسفه رهبر آپو، جنبش آزادی و هنرمندان شهید به وجود آمد. هنر انقلابی از صدای عایشه شانها، مریم خانها و تا شهید مزگین و شهید دلیلا تا کنون ادامه یافته است. از جوانان میخواهیم که با هنر علمی و خلاق یکدیگر را کامل کنند و صدای جامعه باشند و احساسات جامعه را به هر نحوی از طریق هنر بیان کنند.»