آینده‌ی سوریه در میانه‌ی بیم و امید

این اظهار نظرها باگذشت نزدیک به هشت سال از درگیری‌های خونین نظامی و جنگ ویرانگر داخلی در سوریه که روسیه، ترکیه و ایران در آن فعالانه نقش داشته‌اند، امیدواری‌ها نسبت به پایان این جنگ خونین را کاهش داده است

نشست کمیته‌ی قانون اساسی سوریه با شرکت سه کشور روسیه، ترکیه و ایران در ژنو در حالی پایان یافت که طرفین حول ترکیب نهایی اعضای آن به توافق دست نیافتند. با این وجود دیپلمات‌ها از نزدیکی دست‌یابی طرفین به تشکیل این کمیته و پیش‌نویس قانون اساسی و انتخابات بعد از اتمام جنگ داخلی سخن می‌گویند. این اظهار نظرها باگذشت نزدیک به هشت سال از درگیری‌های خونین نظامی و جنگ ویرانگر داخلی در سوریه که روسیه، ترکیه و ایران در آن فعالانه نقش داشته‌اند، امیدواری‌ها نسبت به پایان این جنگ خونین را کاهش داده است. روز گذشته این سه در حالی نشست ژنو را به پایان رساندند که همچون گذشته بر "حاکمیت، استقلال،‌ وحدت و تمامیت ارضی سوریه" تأکید کردند، این در حالی است که خود این کشورها خاک سوریه را اشغال کرده‌‌اند.

 

به رغم وجود اختلاف حول ترکیب کمیته‌ی قانون اساسی سوریه روزنامه‌ی "ها آرتص" نیز به نقل از دیپلمات‌های ناشناس اظهار داشته است که سه کشور پیشنهاد دهنده‌ی لیست سوم خود کانون مشکلات هستند و تغییر سیاست‌های ترکیه در این میان بر بغرنج‌تر شدن وضعیت این کشور تاثیرگذار بوده است. در این میان ولید معلم نیز در اظهار نظری که در رسانه‌های رسمی سوریه منتشر شد از آغاز بکار کمیته‌ی پیش نویس قانون اساسی، انتقاد و آن را زود هنگام نامید.

 

در این میان سرگئی لاوروف که بیانیه‌ی پایانی این نشست را بدون هیچگونه پرسش و پاسخی قرائت نمود اظهار داشت که کمیته‌ی قانون اساسی می‌تواند اوایل سال آینده در ژنو کار خود را آغاز و به یک فرایند سیاسی قابل اعتماد سوری محور دست یابد که از سوی سازمان ملل متحد تسهیل شده باشد. لاوروف این روند را تحت عنوان  درک و آمادگی برای سازش و رویکرد سازنده عنوان نمود. با این وجود سازمان ملل نیز اعلام داشته است که مسکو ۵ نام پیشنهادی این سازمان را جهت حضور در کمیته‌ی تشکیل قانون اساسی رد کرده است.

 

بنابه گزارش گاردین با نارضایتی‌های نهانی آمریکا از این نشست، برخی از مخالفان رسمی سوری، کمیته‌ی گفت و گوی سوری نیز نسبت به عدم تعادل سیاسی کمیته‌ی پیشنهادی شکایت خود را ابراز داشته‌اند. در همین راستا استفان دمیستورا نیز از دشواری فوق العاده برای تشکیل کمیته‌ی محل وثوق قانون اساسی سخن گفته و تشکیل این کمیته را به جانشین خود در سال آینده محول نمود. دمیستورا در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار داشت که در تمامی مذاکرات حول تشکیل این کمیته با یک دشواری روبرو بوده‌ایم و آن عدم سازش رژیم است. دمیستورا در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار داشت که به رغم عدم پیروزی رژیم در جنگ‌های هشت ساله هنوز نیز بیش از ۴٠ درصد خاک سوریه در دست نیروهای اپوزیسیون باقی مانده است، بیش از یکصد هزار نفر از نیروهای حزب اتحاد دمکراتیک فعال بوده و مناطقی که تحت حاکمیت  رژیم اسد است متشکل از ۵٠ درصد از جمعیت سوریه بوده و عمدتا آوار و ویرانی است. بازسازی این مناطق نیازمند  ٣٠٠ تا ۴٠٠ میلیارد دلار است. چه کسانی این هزینه را پرداخت خواهند کرد؟ دی میستورا در نهایت اعلام نمود که تا روز هفتم ماه ژانویه سال آینده (١٧ دی ١٣٩٧) در مقام خود باقی خواهد ماند و پس از وی گی پدرسن نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در سوریه خواهد شد.

 

اما به رغم امیدواری‌های زود هنگام نسبت به پایان بحران سوریه به نظر می‌رسد آمریکا همچنان سیاست‌های خود را نسبت به پیگیری تغییر رژیم اسد ادامه دادە و در میانه‌ی تنش‌های آمریکا با ترکیه و تهدیدهای این کشور علیه خلق کرد در روژآوا به نظر می‌رسد هر گونه اقدامی در راستای تاسیس قانون اساسی جدید سوریه باید با پذیرش پروژه فدرالیسم دمکراتیک خلق کرد و تَو-دَم همراه باشد. عدم توجه به اراده‌ی خلق کرد در این بخش از کردستان هر گونه فرایند صلحی را در سوریه‌ی آینده با تنش مواجه می‌سازد.