روزنامه روناهی که اولین بار در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۱ در حلب منتشر شد، با زبان عربی و کوردی و در زمینه مسائل سیاسی، زنان، جامعه و زندگی، محیط زیست، ورزش و مقالات به دست خوانندگانش رسیده است. روزنامه روناهی که توسط مردم با علاقه فراوان دنبال می‌شود، از شهبا تا دِریک و مناطق آزاد شده‌ی رقا، طبقا، دیرالزور و منبج پخش می‌شود و تیراژ کل آن ۱۰ هزار و ۲۰۰ نسخه است که تیراژ کوردی آن ۳ هزار و ۹۰۰ نسخه و تیراژ عربی آن ۶ هزار و ۳۰۰ نسخه می‌باشد.

این شکوفایی‌ها پس از انقلاب در شمال و شرق سوریه در نتیجه تجربیات گذشته پدید آمده است. ستون اصلی جنبش آزادی کوردستان که به ‌عنوان یک حرکت آژیتاسیون و مبارزه‌ی تبلیغاتی آغاز شد، کار مطبوعات بود. برای این منظور جنبش آزادی در سطح مرکزی کار کرد و نیروهای برجسته‌ی خود را در این زمینه به کار گرفت. بدین ترتیب از مظلوم دوغان تا غوربت‌لی ارسوز، از علی‌شیران تا سید اوران، سنت و خاطره مطبوعات آزاد پدیدار شد. در شرایطی که روزنامه‌نگاران در وسط خیابان کشته شدند، دفاتر روزنامه‌ها بمباران شد و راه چاپ و نشر بسته شد، توزیع‌کنندگان روزنامه خانه به خانه رفتند و با تلاش و فداکاری به وظایف و مسئولیت‌های خود عمل کردند. از هلیل آدانیر، که اولین توزیع‌کننده بود که در اوایل دهه ۹۰ به قتل رسید، تا کادری باگدو، که به عنوان آخرین توزیع‌کننده روزنامه به‌ قتل رسید، در مجموع ۱۷ توزیع‌کننده به قتل رسیدند که نام خود را در صفحات تاریخ به‌ ثبت رساندند. امروز هم مانند محمد خیر چولی، دهها توزیع‌کننده پا جای پای «ژنرال کوچک» عمو موسی می‌گذارند.

قاطعانه خود را وقف انقلاب کرد

توزیع‌کننده روزنامه روناهی که اولین روزنامه انقلاب است، محمد خیر، ۲۷ ساله و اهل شهر حسکه است. محمد از طریق کمونی که توسط انقلاب روژاوا ایجاد شد به روزنامه روناهی راه یافت. محمد از ۱۵ سالگی برای انقلاب و خلق خود اقدام به توزیع روزنامه کرده است. محمد که توزیع این روزنامه را در حسکه آغاز کرد، در جنگ سال ۲۰۱۵ خانه خود را در جنگ بین ی‌پ‌گ-ی‌پ‌ژ و تبهکاران داعش و در نتیجه بمباران داعش از دست داد. محمد خیر و خانواده‌اش که به دلیل جنگ مجبور به مهاجرت داخلی شده بودند به قامشلو نقل مکان کردند. او به دلیل مشکل سلامتی از جمله نارسایی یکی از رگ‌های مغزش در کودکی، اکنون ناچارا به کمک یک دستگاه به زندگی خود ادامه می‌دهد. مشکل سلامتی محمد که ۱۲ سال است روزنامه توزیع می‌کند، مانع از خدمت وی به انقلاب نشد.

با پخش روزنامه، خلق سربلند شد

محمد خیر با بیان اینکه افتخار می‌کنم که توزیع‌کننده این روزنامه هستم گفت: «روز اولی که روزنامه را دیده و فهمیدم که خلق ما را مخاطب قرار می‌دهد خوشحال شدم. این روزنامه به انقلاب خدمت کرده است. از خلق و زبان خودش صیانت می‌کرد.»

محمد با اشاره به اینکه فرهنگ روزنامه ‌خوانی قبل از انقلاب در روژاوا وجود نداشت ادامه داد: «روزنامه‌های موجود تا آن زمان، در خدمت حکومت بعث سوریه بودند. آنها مردم را خطاب قرار نمی‌دادند. در سطحی نبودند که مردم را روشن کنند و راه را نشان دهند. فرهنگ روزنامه ‌خوانی از انقلاب شروع شد و گسترش یافت.»

این یک فرصت برای ارتباط با خلق بود

محمد از مثبت ‌بودن واکنش مردم از سال‌های اول انتشار این روزنامه خبر داد و گفت: «خلق از انتشار روزنامه‌ای که آنها را خطاب قرار می‌داد، خوشحال بودند. ما به عنوان توزیع‌کنندگان روزنامه، واکنش‌های مردم را می‌سنجیدیم. آنها می‌گفتند که برای توسعه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ضروری است.»

محمد با بیان اینکه «حضور من خدمتی برای انقلاب بود» سخنان خود را اینگونه پایان داد: «من در بین مردم به‌ عنوان خبرنگار عمل می‌کنم. کوچه به کوچه، محله به محله و خانه به خانه می‌روم. خوب است که با مردم ارتباط مستقیم داشته باشید و آنها را از نزدیک بشناسید. روزنامه روناهی یکی از اولین گام‌ها در حفاظت از زبان، فرهنگ و میراث ما بود.»