هیئت بهداشت و درمان کانتون عفرین و شهبا که از سال ۲۰۱۸ به مردم شهبا خدمات‌رسانی می‌کند، با ۲۹۲ کارمند خدمات ارائه می‌دهد. بیمارستان‌های آورین و تل رفعت و سه مرکز بهداشتی و سه کلینیک دندانپزشکی به مردم خدمات‌رسانی می‌کنند.
ساکنان عفرین که به دلیل اشغالگری دولت ترکیه در سال ۲۰۱۸ مجبور به ترک خانه‌ها و محل زندگی خود شده بودند، در شهبا ساکن شدند. ساکنان عفرین ابتدا یک سیستم بهداشتی در شهبا ساختند. هیئت بهداشت عفرین و شهبا که با ۲۱۷ کارمند بهداشت در بیمارستان آورین و ۷۸ کارمند بهداشت در بیمارستان تل رفعت خدمات ارائه می‌کند، خود را در کمون‌ها و شوراها سازماندهی کرده است. بیش از ۱۷۰ کمیته بهداشت و همچنین ۲۴ کمیته بهداشت در شوراها وجود دارد. علاوه بر بیمارستان‌های آورین و تل رفعت، سه مرکز بهداشتی در محله‌های بابنس، ام هوش و تانه وجود دارد. سه کلینیک دندانپزشکی نیز در مناطق تل رفعت، بابنس و منطقه احرز وجود دارد.
رئیس مشترک شورای بهداشت کانتون عفرین و شهبا دکتر آزاد رشو در مورد سیستم بهداشتی کانتون با خبرگزاری فرات (ANF) صحبت کرد. دکتر آزاد رشو گفت: «برای اهالی عفرین و کانتون شهبا دشواری بسیاری وجود داشت. ۹۰ درصد این منطقه به دلیل جنگ‌های قبلی ویران شده بود. زیرساخت‌های منطقه تقریباً وجود نداشت. بیمارستان، مرکز بهداشت و غیره و هیچ نهاد و سازمانی مرتبط با سلامت وجود نداشت. پزشکان و پرسنل بهداشتی ما در عفرین زیر چادرها کارهای بهداشتی انجام می‌دادند. در شهبا محیط مناسبی برای زندگی سالم وجود نداشت. در ابتدا مردم در اردوگاه‌ها و خانه‌ها زندگی نمی‌کردند و جایی برای زندگی نداشتند. بنابراین، بیماری‌ها به سرعت گسترش می‌یافت. از طرف اداره خودمدیریتی اولین قدم افتتاح بیمارستان آورین بود. وقتی می‌گوییم بیمارستان، البته نمی‌توانیم بگوییم یک مرکز بهداشت بود،بیشتر مثل یک خانه بود. بیمارستان آورین با توسعه بخش‌ها کم کم رشد کرد. از بیماری‌های زنان و کودکان، از بیماری‌های داخلی گرفته تا پوست، کلینیک‌ها یکی یکی افتتاح شد. البته اینها کافی نبود.
مراکز بهداشتی درمانی در مناطق و بیمارستان نیز در تل رفعت
مراکز بهداشتی نیز در مناطق افتتاح شد. به دلیل حملات مداوم علیه شهبا، بیمارستان آورین و مراکز بهداشتی کافی نبود. به همین دلیل بیمارستانی در تل رفعت افتتاح شد. با وجود حملات روزانه دولت ترکیه و تحریم منطقه، کار بهداشت و درمان حتی یک روز هم متوقف نشد. با توجه به تحریم‌ها، ورود لوازم بهداشتی به منطقه بسیار سخت است. علی‌رغم اینها ما با تمام توان به جامعه خدمت می‌کنیم. بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی ما در شرایط اضطراری موفق هستند، اما باید حرفه‌ای‌تر شوند. باید فرصت‌هایی برای درمان بیماری‌ها ایجاد کرد. دو بیمارستان و مراکز بهداشت ما به صورت رایگان خدمات ارائه می‌دهند، اما برای انجام کار سالم‌تر، نیاز به تخصص است.»
دکتر آزاد رشو با یادآوری اینکه تلاش می‌کنند تا قبل از شروع بیماری‌ها از بیماری‌ها پیشگیری کنند، ادامه داد: «برای پیشگیری از بیماری‌ها در درجه اول بر آموزش کادر بهداشتی تمرکز داریم. همچنین تذکر به مردم از وظایف و مسئولیت‌های ماست.»
حمله، تحریم و فاجعه اقتصادی
در ادامه سخنان خود دکتر آزاد رشو به دشواری‌ها و مشکلات هیئت بهداشت عفرین و شهبا اشاره کرد و گفت: «حملات دولت ترکیه به منطقه ناگزیر باعث ایجاد مشکلات و بحران اقتصادی می‌شود. این نیز مستقیماً بر سلامت تأثیر می‌گذارد. در این زمینه، کمیته کمک‌های بشردوستانه که در چارچوب شورای سلامت ایجاد شده است، به درمان افرادی که مشکلات سلامتی دارند می‌پردازد و از نظر اقتصادی به آنها کمک می‌کند. تحریم‌های اعمال شده بر این منطقه نیز یک بحران جدی بهداشتی و آشفتگی ایجاد می‌کند.
به دلیل تحریم‌های دولت دمشق نیز نیازها و ملزومات بهداشتی به منطقه نمی‌رسد. وقتی بیماری به داروخانه می‌رود، اگر سه قلم دارو داشته باشد، حداکثر می‌تواند یکی از آنها را تهیه کند، اما گاهی اوقات داروهایش را پیدا نمی‌کند. بسیاری از داروها به دلیل تحریم در دسترس نیستند. بیمارستان‌های ما نیز هدف حملات دولت ترکیه هستند. برای بیمارستان‌هایی که در شرایط سخت ساخته شده‌اند، ارائه خدمات مانند گذشته آسان نیست.»
سازمان‌های کمک‌رسان، حمایتی ارائه نمی‌کنند
دکتر آزاد خبر داد که تعدادی از سازمان‌های امدادی وارد کانتون‌های عفرین و شهبا شده‌اند اما از رصد و تحقیق فراتر نرفته‌اند. آزاد رشو گفت: «بسیاری از سازمان‌های امدادی از خارج از منطقه به کانتون می‌آیند، بیماران را معاینه می‌کنند، اما برای بیماران دارو و یا درمانی ارائه نمی‌کنند. اگرچه آنها فرصت‌هایی دارند، اما نیازهای پزشکی بیماران را برآورده نمی‌کنند. سازمان بهداشت جهانی نیز هنوز وارد کانتون نشده است. بازدیدهای صلیب سرخ وجود داشت، اما از رصد و داده‌ها فراتر نمی‌رفتند. هلال احمر در برخی از مسائل حمایت کرد و منابع موجود خود را بسیج کرد، اما چون امکانات لازم برای رفع نیازهای کانتون را نداشتند، کافی نبود.»
شروع به بازسازی
دکتر آزاد رشو بیان کرد که سیستم فعلی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه کافی نیست. دکتر آزاد با بیان اینکه با معاهده اجتماعی سازمان را تقویت می‌کنند، گفت: «آموزش سالم برای ایجاد جامعه سالم مهم است. جامعه بیمار نمی‌تواند درست فکر و عمل کند. بنابراین نباید بعد اجتماعی را از بعد بهداشتی جدا کرد. آنها باید در شوراهای بهداشت در نهادها و سازمان‌های کانتونی که قرار است ایجاد شود، وارد شوند.»
