انقلابی جهانی در یک جغرافیای کوچک: روژاوا-۴

کوبانی که با مقاومت تاریخی خود روند شکست داعش را آغاز کرد و سپس با اعلام خودمدیریتی و برساخت آن به سرمشقی برای جهانیان مبدل شد، گری‌سپی، که اولین شهر آزاد شده و عین‌عیسی که حملات علیه آن هرگز متوقف نمی‌شود...

در این قسمت از گزارش ما به کانتون کوبانی در منطقه خودمدیریتی روژاوا، گری‌سپی که از اکتبر ۲۰۱۹ بدین‌سو تحت اشغال دولت ترکیه است و عین‌عیسی که مکانی استراتژیک دارد همیشه با حملات مداوم در دستور کار بوده است، پرداختیم.

کوبانی، شهر مقاومت

کوبانی که در نقطه مقابل منطقه پیرسوس روحا واقع شده است، اولین شهری است که انقلاب روژاوا در آن رخ داد. کوبانی در ۳۰ کیلومتری غرب رود فرات، در ۱۵۰ کیلومتری شهر حلب سوریه، ۳ هزار و ۳ کیلومتر مربع مساحت دارد. تا سال ۱۹۱۰ این آبادی به دو روستا به نام‌های کانیا مرشید (چشمه مرشد) و کانیا عربان (چشمه عرب‌ها- رقه) نامیده می‌شد، زیرا عشایر عرب ساکن در روستاها در ماه‌های تابستان در اطراف این چشمه سکونت داشتند.

رژیم بعث با ذهنیت شوونیستی در محدوده سیاست‌های کمربند عربی نام کوبانی را به عین‌العرب تغییر داد. این شهر تا سال ۱۹۲۱ با ناحیه پیرسوس روحا یکی بود. بعدها با توافقات و عهدنامه‌هایی که کوردستان را تقسیم کرد به حلب متصل شد.

شامل ۵ بخش (سیرین، شیخلر، چلبی، قینه و شیران) و ۳۶۶ روستا است، ۹۰ درصد جمعیت این شهر را کوردها تشکیل می‌دهند و ارمنی‌ها و عرب‌ها نیز در آن زندگی می‌کنند.

مردم کوبانی، بخاطر اشتغال به کندن چاه آب و غیره. در بین مردم به «حفاران چاه» معروف هستند.

با توجه به سیاست‌های رژیم، اهالی این شهر قبل از انقلاب برای کار و امرار معاش به مناطقی مانند حلب، دمشق و رقه رفتند. امروزه مردم کوبانی بدلیل مهاجرت کاری در این مناطق زندگی می‌کنند. علاوه بر کشاورزی و دامداری، تجارت منبع اصلی امرار معاش شهر بود. کانتون کوبانی که در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۴ خودمدیریتی در آن اعلام شد، همچنین شهر مهمی برای سازماندهی اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه در منطقه فرات محسوب می‌شود.

کوبانی شهری است که تمام جهان به دلیل مقاومت حماسی بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ و آغاز روند شکست تروریسم داعش، با آن همبستگی کردند. امنیت خطوط مرزی شمال این شهر که خط مرزی باکور کوردستان است، توسط نیروهای امنیت داخلی شمال و شرق سوریه و شورای نظامی کوبانی تامین می‌شود، در کنار آن نیروهای وابسته به دولت دمشق نیز حضور دارند. پس از شکست داعش، دولت ترکیه مدام شهر را به «حد انتقام‌گیری» تهدید می‌کند، از سوی دیگر حملات هم زمینی و هم حملات روانی و ویژه را انجام می‌دهد.

اشغال گری‌سپی

این شهر که نام خود را از تپه سفید (گری‌سپی) واقع در شرق شهر گرفته است، در دهه ۱۹۲۰ ساخته شده است. قبلاً محلی بود که عشایر کورد، عرب و ترکمن در ماه‌های تابستان برای چرای حیوانات خود می‌آمدند. این شهر متشکل از روستاها در زمان استعمار فرانسه به شهر تبدیل شد و به استان رقه متصل گردید. در حالی که این منطقه منطقه‌ای بود که قبایل کوردی مانند میلان و برازی در آن زندگی می‌کردند، کسانی که در جریان نسل‌کشی امپراتوری عثمانی علیه ارامنه و آشوری‌ها در سال ۱۹۱۵ گریختند نیز به گری‌سپی آمدند. گفته می‌شود که حتی یک اردوگاه نسل‌کشی در گری‌سپی وجود داشته است. در سال ۱۹۷۰ زندگی در شهری که پروژه کمربند عربی رژیم بعث در آن اجرا می‌شد بسیار سخت شد. تلاش شد تا میان کوردها و اعراب که در آرامش در شهر زندگی می‌کردند، درگیری ایجاد شود.

پس از آغاز جنگ داخلی سوریه، گروه‌های رادیکال مانند جیش الحر و النصره به این شهر حمله کردند. سپس شهر به دیگر شرکای آنها، داعش، واگذار شد. در جریان پشتیبانی لجستیکی و مهمات حمله به کوبانی بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ به مهم‌ترین مرکز تدارکاتی مهمات و تدارکات برای تبهکاران داعش بین ترکیه- موصل- رقه تبدیل شد. دروازه مرزی آکچاکاله واقع در مرز باکور کوردستان و گری‌سپی نیز مسیر ترانزیت کمک‌های ارسالی دولت ترکیه به داعش و ارسال نفت روژاوا به ترکیه بوده است.

با آزادسازی کوبانی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۵ به فراخوان مردم منطقه، نیروهای ی.پ.گ و ی.پ.ژ برای آزادسازی گری‌سپی اقدام کردند. این شهر در ۱۵ ژوئن ۲۰۱۵ از دست تبهکاران داعش آزاد شد و در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۵ خودمدیریتی دموکراتیک اعلام شد و اداره شهر به مردم واگذار گردید. گری‌سپی اولین شهر آزاد شده‌ای بود که در تحت کنترل داعش قرار داشت و پرچمش را در آن به اهتزاز درآورده بود. چهار سال بعد، بار دیگر ابرهای تیره‌ای آسمان گری‌سپی را احاطه کرد که به مرکز زندگی مسالمت‌آمیز با ایدئولوژی ملت دموکراتیک مبدل شده بود. دولت ترکیه در ۹ اکتبر ۲۰۱۹ عملیات اشغالگری را تحت عنوان "چشمه صلح" آغاز کرد و گری‌سپی را اشغال کرد. این شهر که چهار سال است تحت اشغال می‌باشد، دائماً با اخبار شکنجه، قتل‌عام، سرقت، تجاوز و غارت توسط دولت ترکیه و تبهکاران تحت کنترلش در دستور کار قرار دارد.

عین‌عیسی

در بزرگراه بین‌المللی M4 بین حلب و عراق واقع شده است. عین‌عیسی که رقه، منبج و تل‌تمر را به هم متصل می‌کند، پس از جنگ داخلی سوریه به اشغال تبهکاران داعش درآمد. این شهر که به طور کامل توسط نیروهای ی.پ.گ و ی.پ.ژ در جولای ۲۰۱۵ آزاد شد، محل استقرار ساختمان‌های اداری مرکزی اداره خودمدیریتی شمال و شرق سوریه تا زمان حملات اشغالگری که توسط دولت ترکیه در اکتبر ۲۰۱۹ آغاز شد، بود.

تا زمانی که اشغال شد، یکی از شهرستان‌های وابسته به گری‌سپی بود و به این ترتیب سازماندهی شد. در حال حاضر به منطقه مرز بین روژاوا و مناطق تحت اشغال ترکیه تبدیل شده است. عین عیسی که از اهمیت راهبردی برخوردار است، همواره با حملات دولت ترکیه و تبهکاران تحت کنترل آن در دستور کار قرار دارد. اشغالگران می‌خواهند با تصرف عین‌عیسی کنترل بزرگراه بین‌المللی M4 را نیز به دست بگیرند. این شهر که توسط نیروهای امنیت داخلی و نیروهای سوریه دموکراتیک (QSD) تامین می‌شود، همچنین دارای پایگاه‌هایی متعلق به نیروهای دولت دمشق و نیروهای روسیه است.

فردا: انقلابی جهانی در یک جغرافیای کوچک: روژاوا – ۵- کانتون عفرین