انقلابی جهانی در یک جغرافیای کوچک: روژاوا -۵

عفرین شهری است که با طلای سبز خود نماد صلح و وحدت بوده و مردم سوریه را به سوی خود جذب نموده است. شهبا پناهگاه فراریان از اشغال بود، تل‌رفعت، مرز میان اشغالگران و کوردها و محله‌های شیخ مقصود و اشرفیه به مکان‌هایی تبدیل شدند که مقاومت را پیشاهنگی می‌کردند.

در این بخش به غربی‌ترین قسمت منطقه خودمدیریتی روژاوا امتداد خواهیم داد. ما در مورد عفرین، شهر توسعه و سومین کانتون منطقه، شهبا، جایی که خودمدیریتی دموکراتیک و سازمان کانتونی در اوت ۲۰۱۷ اعلام شد، و منطقه تل‌رفعت، و محله‌های شیخ مقصود و اشرفیه حلب هستند که با مقاومت‌شان شناخته می‌شوند، صحبت خواهیم کرد.

شهر کوردی که تمام سوریه را در آغوش می‌گیرد: عفرین

شهر عفرین که با نام Çiyayê Kurmênc (کوه کرمانج‌-کوردها) نیز شناخته می‌شود، در غربی‌ترین قسمت منطقه خودمدیریتی روژاوا قرار دارد و در ۶۳ کیلومتری شهر حلب سوریه قرار دارد و تا مرزهای شهر کیلیس ترکیه امتداد دارد. عفرین که دارای ۶ ناحیه به نام‌های جندریسه، مابتا، راجو، شیه، بلبله، شَرا و شِراوا است، با مناطق کوهستانی خود کمی متفاوت از سایر شهرهای روژاوا است. کوردها، ارامنه، عرب‌ها و ایزدی‌ها نیز در این شهر با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر زندگی می‌کردند.

این شهر که ۱۳ میلیون درخت زیتون دارد، با انقلاب روژاوا به دلیل فعالیت‌های کشاورزی یکی از توسعه‌یافته‌ترین شهرهای منطقه بود. گوشت و لبنیات مایحتاج شهر حلب در این منطقه تولید می‌شود و محصولاتی برای درمان‌های پزشکی از باغ‌های زیتون تولید می‌گردد. به دلیل سیاست‌های فشار اقتصادی رژیم بعث (سوریه) نسبت به شهر، کوردها برای کار به حومه حلب مهاجرت کردند.

پس از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، کوردها و مردم این شهر که اداره شهر را به دست گرفتند، در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۴ خودمدیریتی دموکراتیک را در کانتون عفرین اعلام کردند. عفرین که با خودمدیریتی خود یکی از برجسته‌ترین مکان‌های برساخت انقلاب است، نه تنها برای روژاوا بلکه برای کل سوریه نمونه شده است. به همین دلیل، شهروندان ساکن در بسیاری از مناطق سوریه همچون حلب، درعا، حمص، ادلب، حماه و غیره. به سمت عفرین روی آوردند. عفرین در مدت کوتاهی به شهری تبدیل شد که بیشترین مهاجر را در سوریه داشت.

عفرین که مهد هوریان و میتانی‌ها بوده، با زیرساخت‌های تاریخی خود نیز بسیار غنی است. مکان‌هایی مانند قلعه-آمفی تئاتر نبی حوری در ناحیه شِرا، سکونتگاه‌های میتانی و رومی در منطقه جندریسه و قلعه صنعان در منطقه شِراوا تنها چند نمونه از آنها هستند.

دولت ترکیه که نمی‌پذیرد عفرین نمونه بارز سوریه است، عملیات اشغالگری به نام «عملیات شاخه زیتون» را در ۲۰ ژانویه ۲۰۱۸ علیه عفرین آغاز کرد. نیروهای یگان‌های مدافع خلق (YPG) و یگان‌های مدافع زن (YPJ) و مردم منطقه به مدت ۵۸ روز در برابر انواع فنون از جمله ۷۲ هواپیمای جنگی مقاومت کردند. دولت ترکیه که از سلاح‌های شیمیایی نیز استفاده می‌کند، این شهر را در ۱۸ مارس ۲۰۱۸ اشغال کرد. ۵۰۰ هزار نفر از مردم عفرین مجبور به مهاجرت و اسکان در شهبا و حلب شدند. این اولین شهر اشغال شده توسط دولت ترکیه در روژاوا بود. عفرین که به مدت ۶ سال تحت اشغال می‌باشد، با قتل‌عام، تخریب، غارت، دزدی، تجاوز و شکنجه مردم از سوی دولت ترکیه و گروه‌های تحت کنترلش، هر روز در مباحث روز جای خود را می‌گیرد.

شهبا

ناحیه شهبا به نام منطقه بین حلب، عفرین و کوبانی از ۷۵ روستا و منطقه تل‌رفعت تشکیل شده است. سازمانیافتگی این شهر که در سال ۲۰۱۶ از اشغال تبهکاران وابسته به دولت ترکیه آزاد شد، شامل روستاهای اعزاز و باب تحت کنترل کوردها نیز می‌شود.

شهبا در ۷ اوت ۲۰۱۷ به عنوان کانتون اعلام شد. این کانتون چهارمین کانتونی بود که پس از کانتون‌های جزیر، کوبانی و عفرین در سال ۲۰۱۴ اعلام شد.

شهبا که مرز عفرین تحت اشغال ترکیه نیز می‌باشد دارای دشت‌های هموار است. در حال حاضر ۵ کمپ بزرگ پناهجویان در این شهر وجود دارد که مهاجران عفرین در آنها متمرکز شده‌اند. کشاورزی و دامپروری از منابع اصلی امرار معاش است.

کانتون شهبا از زمان آزادسازی آن در سال ۲۰۱۶ در معرض حملات دولت ترکیه و تبهکاران تحت فرمانش قرار گرفته است.

تل‌رفعت

تل‌رفعت با طول ۶۵ کیلومتر و متشکل از ۸۰ روستا و دهکده در مجاورت حلب قرار دارد. پس از جنگ داخلی سوریه، این شهر که توسط تبهکاران جیش‌الحر تحت کنترل دولت ترکیه اشغال شده بود، در ۱۶ فوریه ۲۰۱۶ توسط نیروهای سوریه دموکراتیک آزاد شد. بیشتر مهاجران عفرین در این منطقه می‌مانند. این شهر که دارای پایگاه‌های نظامی متعلق به روسیه، ایران و دمشق است، دائماً در معرض بمباران دولت ترکیه قرار دارد.

محله‌های اشرفیه و شیخ‌مقصود

محله‌های شیخ مقصود و اشرفیه محله‌هایی هستند که غالبا کوردهای ساکن در شهر حلب در آن زندگی می‌کنند. محله شیخ‌مقصود که در کوه سیده ساخته شده، از نظر استراتژیک مرتفع‌ترین محله حلب است. در حالی که کوردها اکثریت جمعیت هر دو محله را تشکیل می‌دهند، عرب‌ها، ارامنه و ترکمن‌ها نیز زندگی می‌کنند. هر دو محله در روژاوا به دلیل مقاومت خود نامدار هستند. مانند قیام قامشلو در سال ۲۰۰۴، این محله‌ها نیز یکی از اولین مکان‌هایی هستند که با شروع جنگ داخلی سوریه علیه رژیم قیام کردند. ساکنان محله که بین سال‌های ۲۰۱۲-۲۰۱۶، در برابر بسیاری از گروه‌های تبهکاران از جمله جیش‌الحر، جبهه‌النصره، احرارالشام و غیره ایستادند، مسیر مقاومت تاریخی کوبانی را در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۵ نیز تغییر دادند. گفته می‌شود این محلات اولین مکان‌هایی هستند که در روژاوا در موضوع جنگ شهری صاحب تجربه می‌باشند.

محله‌هایی که توسط مجامع مردمی اداره می‌شوند در چند سال گذشته با فشار و تحریم شدید رژیم دمشق مواجه بوده‌اند.

فردا: انقلابی جهانی در یک جغرافیای کوچک: روژاوا – ۶: مناطق آزاد شده