حدود ۴ هزار و ۷۷۵ دانشجو در دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه تحصیل می‌کنند. نوژین حسن، استاد جامعه‌شناسی گفت که دانشگاه‌های روژاوا، کوبانی و الشرق جایگزین دانشگاه‌های نظام دولتی هستند.
در سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵، ۸۲۷ دانشجو در دانشگاه روژاوا، ۴۳۵ دانشجو در دانشگاه کوبانی و ۳۲۶ دانشجو در دانشگاه الشرق جای گرفتند. تعداد ۴۹۴ دانشجو در مدارس تربیت معلم قامشلو، شهبا و حسکه وابسته به هیئت آموزش و پرورش شمال و شرق سوریه، ۴۵ دانشجو در دانشکده‌های پزشکی شهبا و شهر حسکه و ۶۶ دانشجو در دانشکده هنر ثبت نام کردند. بدین ترتیب، ۲۱۹۳ دانشجو در دانشگاه‌های روژاوا، کوبانی و الشرق در شمال و شرق سوریه و آکادمی‌های وابسته به اداره خودمدیریتی دموکراتیک شمال و شرق سوریه برای سال ۲۰۲۴-۲۰۲۵ پذیرفته شدند. در این زمینه، در سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ که از ۶ اکتبر آغاز شده است، تقریباً ۲۷۲۱ دانشجو در دانشگاه روژاوا، ۱۴۹۵ دانشجو در دانشگاه کوبانی و ۵۹۵ دانشجو در دانشگاه الشرق مشغول به تحصیل هستند. در مجموع حدود ۴۷۷۵ دانشجو در دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه به تحصیل ادامه می‌دهند. ما با نوژین حسن، رئیس مشترک دانشکده علوم سیاسی دانشگاه روژاوا و استاد جامعه‌شناسی در مورد سطح تحصیلات دانشجویان دانشگاه و نتایج به دست آمده با سیستم فعلی صحبت کردیم.
«برنامه درسی ما مبتنی بر حفظیات نیست»
نوژین حسن با بیان اینکه در دانشجویانی که در دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه تحصیل می‌کنند، روشنگری و شخصیت فکری ایجاد میشود، گفت: «در سال اول دانشگاه، اهمیت آموزش، چرایی دانشگاه‌ها، وظایف و مسئولیت‌های دانشجویان دانشگاه مطرح میشود. و بر اینکه این مکان‌ها مراکز پژوهشی و تحقیقاتی هستند تاکید میشود. بر راه‌ها و روش‌های اساسی ایجاد یک شخصیت روشنفکر و انتلکتوئل که جویای علم است، تمرکز می‌کنیم. منظره‌ای که مبتنی بر حفظیات (ازبر) نیست، تابوها را می‌شکند و هر روز اطلاعات جدیدی بدست آورده و ایجاد میشود و دانشجو را قادر می‌سازد به جایگاهی برسد که به آنچه گفته میشود محدود نشود، به حفظیات تکیه نکند و محصولی از خود به آن اضافه کند. از همه مهمتر آموزش‌هایی مانند ملت دموکراتیک، ژنئولوژی، تاریخ و جامعه‌شناسی که پایه و اساس علوم اجتماعی هستند در دو سال اول ارائه میشود.»
نوژین حسن با اشاره به اینکه در طول تحصیل در دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه تغییراتی در زندگی دانشجویان مشاهده میشود، ادامه داد: «این آغاز دوران و زندگی جدیدی برای دانشجویان است. پس از مرحله‌ای که تا دبیرستان طول می‌کشد، آنها متوجه می‌شوند که در توسعه علم نقش دارند. قدرت تحلیل و تفسیر به منصه ظهور می‌رسد. احساس مسئولیت رشد می‌کند. دانشجو متوجه میشود که جامعه را رهبری خواهد کرد و با این مسئولیت خود را تربیت و پرورش می‌دهد. مهمتر از همه، او فقط برای بهبود خود تلاش نمی‌کند. او متوجه میشود که رشد خود به معنای ایجاد شخصیتی است که برای جامعه مفید باشد. او دانش و علمی را که سازماندهی می‌کند به جامعه نسبت می‌دهد.»
«اکثریت آنها به جامعه خدمت می‌کنند»
نوژین حسن با بیان اینکه یکی از اهداف دانشگاه‌ها تربیت افرادی است که به جامعه خدمت کنند، گفت: «بسیاری از افراد تحصیل کرده به دلیل جنگ در شمال و شرق سوریه از کشور خارج شدند. آنها نتوانستند دانش و تجربه خود را در خدمت جامعه قرار دهند. بنابراین، یکی از اهداف اصلی سه دانشگاه در شمال و شرق سوریه تربیت افرادی است که بر پایه‌های صحیح به جامعه خود خدمت کنند. محقق ساختن یک زندگی جدید با مشارکت در سازمان‌های غیر دولتی و در نهادها و سازمان‌های اداره خودمدیریتی که به نفع جامعه تأسیس شده‌اند مدنظر است. به همین دلیل، آموزش «ملت دموکراتیک» در دانشگاه‌ها ارائه میشود. اکثریت دانشجویان فارغ التحصیل از دانشگاه‌ها جای خود را در موسسات و سازمان‌های اداره خودمدیریتی می‌گیرند. البته چنین اجباری تحمیل نمی‌شود؛ چنین شرطی تحمیل نمی‌شود. برخی از دانشجویان ترجیح می‌دهند در حوزه‌های خصوصی تحصیلی شرکت کنند. اما میزان این ترجیح بسیار پایین است.»
«ما به علم و زندگی به صورت یکپارچه می‌پردازیم»
نوژین حسن در ادامه گفت: «دلیل اینکه ما آنرا دانشگاه جایگزین می‌نامیم، ایجاد علمی جدید در برابر علم موجود است. ما در موقعیتی هستیم که بتوانیم علم موجود را نقد کنیم. علم ایجاد شده در خدمت مردم و در دست مردم نیست. بنابراین، دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه خود را به عنوان دانشگاه‌های جایگزین می‌بینند. دانشگاه‌های سوریه با دانشگاه‌هایی که نام بردیم تفاوت زیادی ندارند. آنها تلاش می‌کنند تا کارمندان دولتی خود را ایجاد کنند و آموزش مبتنی بر حفظیات را تحمیل کنند. آنها از جایگاهی که تولید می‌کند، توسعه می‌دهد و اضافه می‌کند، فاصله دارند. آنها خواهان افزایش تعداد کارمندان دولت است. سیستم آموزشی مبتنی بر حفظیات، ساختاری که فراتر از امتحانات نمی‌رود و از مسابقه‌ای برای کسب نمره بالا تشکیل شده است که این وضعیت ساختن سیستمی را که برای آینده سرمایه‌گذاری می‌کند دشوار می‌کند. اگر به دانشگاه‌های دنیا نگاه کنیم، اکنون آموزش و پرورش بر اساس نظام امتحانی را حذف کرده‌اند. زیرا مشخص شد که با این سیستم نمی‌توان شخصیت‌های خلاق ساخت.
ما می‌خواهیم این آگاهی را که علم را نمی‌توان تقسیم کرد، در دانشگاه‌های شمال و شرق سوریه افزایش دهیم. دانشجویی که در رشته جغرافیا یا جامعه‌شناسی تحصیل می‌کند باید بداند که اهداف آنها از یکدیگر جدا نیستند و مکمل یکدیگر هستند. هدف آن ایجاد شخصیتی یکپاره (تمامیت‌مند) است و شخصیت‌هایی که در رشته (حوزه) خود متخصص هستند را با علوم اجتماعی گرد هم می‌آورد. ما معتقدیم که رسیدن به سطحی از دانش که در این زمینه متخصص باشد اما همه زمینه‌ها را پوشش دهد برای جامعه مفیدتر خواهد بود. بنابراین علم و دانش متعلق به جامعه است و باید در خدمت جامعه باشد. امروزه از آنجایی که علم در دست دولت است، دیدگاه کلی این است که علم و زندگی از یکدیگر جدا شده و هیچ ارتباطی با هم ندارند. برعکس، علم و زندگی مستقل از یکدیگر نیستند؛ ایجاد یکی بدون دیگری غیرممکن است.»
«حملات دولت ترکیه بر آموزش و پرورش تاثیر منفی می‌گذارد»
نوژین حسن همچنین به حملات دولت ترکیه اشاره کرد و گفت: «خودِ حملات دولت ترکیه به شمال و شرق سوریه مانع از توسعه سیستم آموزشی میشود. اگر به ریشه‌های همه موانع موجود نگاه کنیم، به راحتی می‌توانیم این حملات را متوجه شویم. حملات مداوم به منطقه وجود دارد. تحصیلات دانشگاهی بارها به دلایل امنیتی به حالت تعلیق درآمده است. دانشجویان از دریافت آموزش منظم منع می‌شوند. اول از همه، تامین امنیت منطقه امری ضروری است تا خانواده‌ها بتوانند با خیالی آسوده فرزندان خود را به دانشگاه‌ها و مدارس بفرستند و دانشجویان از آموزش سالم برخوردار شوند. در حالی که مردم ساکن در منطقه زندگی امن و با ثباتی دارند، دولت ترکیه با حملات خود برای از بین بردن این آسودگی، امنیت را تضعیف می‌کند.»
«باید به مفاد کوردی بیشتر توجه شود»
نوژین حسن در پایان با اشاره به نیازهای موجود در نظام آموزشی، سخنان خود را اینگونه به پایان رساند: «منابع و موادی که به عنوان پایه در آموزش و پرورش مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید بیشتر تقویت شود. برای این منظور آکادمی‌های ما باید تقویت شوند. برای ایجاد مفاد دانشگاهی به آکادمی‌های قوی نیاز داریم. به خصوص تعداد مفاد کوردی ما بسیار کم است. بیشتر مطالب به زبان عربی یا انگلیسی است. بنابراین، باید بر توسعه منابع و مفاد کوردی که بتوان از آنها برای تحقیق و تحلیل استفاده کرد، تاکید کرد. رشد دانشجویانی که می‌خواهند به زبان کوردی تحقیق و مطالعه کنند و می‌خواهند درس بخوانند در سطح مطلوبی نیست. زیرا ناکافی بودن مفاد کوردی مانعی جدی برای عدم تجهیز دانشجویان است. زبان تدریس در دانشگاه روژاوا کوردی است اما به دلیل کمبود مطالب کوردی مجبوریم به مطالب عربی و انگلیسی تکیه کنیم. به همین دلیل، دانشجویان ما که بر زبان عربی و انگلیسی مسلط نیستند، با سختی مواجه می‌شوند.»
