غریب حسو، رئیس مشترک حزب اتحاد دموکراتیک (پید)، در مورد تأثیر وضعیت سوریه بر شنگال و ایزدیها، و وضعیت زنان و کودکان مفقود شده ایزدی با خبرگزاری فرات (ANF) صحبت کرد.
«توازنهای قبلی از بین رفتهاند، اما توازنهای جدید نگرانی ایجاد میکنند»
غریب حسو، رئیس مشترک پید، اظهار داشت که پس از فروپاشی رژیم بعث، توازنهای قبلی نیز از بین رفتهاند و در این مورد گفت: «در این ماه تغییرات زیادی رخ داد و توازنهای قبلی تغییر کردند و توازنهای جدید در حال شکلگیری هستند. همه نگران آینده سوریه هستند و جنبش و تحرک بزرگی برای ایجاد یک سوریه دموکراتیک وجود دارد. پس از فروپاشی رژیم بعث، هیئت تحریر الشام (HTS) به قدرت رسید. به دلیل اقدامات آنها در ادلب و اینکه HTS در لیست ترور قرار دارد، همه نگران هستند. آمدن این گروه برای همه جوامع و مؤلفههای اتنیکی و باورداشتی که در سوریه زندگی میکنند، خطر ایجاد کرده است. پس از به قدرت رسیدن آنها نیز هیچ آرامشی در سوریه ایجاد نشد و تا کنون نیز مشخص نیست که آیا آرامش برقرار خواهد شد یا خیر. همه میخواهند وضعیت سوریه را درک و شناسایی کنند. به همین دلیل دیدارهای زیادی از کشورهای همسایه و حتی در سطح بینالمللی در سوریه انجام میشود. همه میخواهند نیت پشت این تغییر ایجاد شده را بفهمند. درست است که در شکل و شمایل آنها تغییری ایجاد شده است، اما ما هنوز تغییری در اقدامات آنها ندیدهایم.»
«عراق نیز در معرض خطر بزرگی قرار دارد»
غریب حسو اظهار داشت که وضعیت رخ داده در سوریه بر همه کشورهای همسایه نیز تأثیر میگذارد و ادامه داد: «وضعیت رخ داده در سوریه بر کشورهای همسایه نیز تأثیر میگذارد. ما معتقدیم که دولت عراق از این وضعیت رخ داده راضی نیست. زیرا عراق نیز در معرض خطر بزرگی قرار دارد. بیش از ۲۰ سال است که عراق درگیر اختلافات و وضعیت نامناسبی است. در سال ۲۰۱۴ داعش حملات بزرگی را در عراق انجام داد. نیروهای مستقر در شنگال از ایزدیها محافظت نکردند و وضعیتی که در شنگال رخ داد، اتفاق افتاد. در زمان حملات داعش، جامعه تنها گذاشته شد. جامعه ایزدی یک قتلعام بزرگ را تجربه کرد. هنوز هم بسیاری از زنان و جوانان ایزدی که اسیر دست تبهکاران شدهاند، مفقود هستند و بخش زیادی از آنها نیز در ادلب در مناطق تحت کنترل HTS هستند.»
«باید کمیتهای برای یافتن اسرای ایزدی تشکیل شود»
حسو نارضایتی خود را از بیتفاوتی دولت عراق نسبت به یافتن ایزدیهای اسیر نشان داد و ادامه داد: «مقامات عراقی به دمشق میآیند و وضعیت افراد خود را از HTS میپرسند، اما وضعیت ایزدیها را نمیپرسند. آیا ایزدیها شهروندان عراق نیستند؟ واقعاً این موضوع انسان را آزار میدهد. زنان ایزدی زیادی مفقود هستند و بیشتر آنها در ادلب و اطراف آن هستند. دولت عراق مسئولیت خود را در قبال اسرای جامعه ایزدی نمیبیند. دولت عراق باید برای اسرا و مفقودین ایزدی کمیتهای تشکیل دهد و در مناطقی که قبلاً تحت کنترل HTS بودند، به دنبال آنها بگردد و آنها را پیدا کند. اگر عراق چنین کاری انجام دهد، کار درستی انجام خواهد داد. اگر این کار را نکند، به این معنی خواهد بود که وظیفه خود را انجام نمیدهد. اگر شنگال آزاد نمیشد، موصل نیز آزاد نمیشد و ارتش عراق نیز به آن منطقه بازنمیگشت. برای ایجاد یک عراق آرام، باید چنین تلاشی انجام دهند. حتی نهادهای ایزدی نیز میتوانند در این موضوع وارد عمل شوند و نهادهای بینالمللی را نیز به حرکت درآورند. همه برای مفقودین و حتی زندانیان خود در زندانهای رژیم تلاش میکنند، اما برای ایزدیها هیچ تلاشی نمیکنند. اگر این تلاش انجام نشود، خطر علیه جامعه ایزدی ادامه خواهد داشت.»
«حفاظت از شنگال باید تقویت شود»
حسو با اشاره به اینکه خطرات علیه جامعه ایزدی ادامه دارد، گفت: «حفاظت از شنگال باید تقویت شود. آینده سوریه هنوز مشخص نیست، آینده منطقه نیز به وضعیت سوریه بستگی دارد. اگر مداخلات دولت اشغالگر ترکیه در سوریه ادامه یابد، آرامشی در سوریه و منطقه ایجاد نخواهد شد. دولت ترکیه مخالف دموکراتیزه شدن سوریه است. مخالف اراده مردم کورد و اراده مردم منطقه و جامعه ایزدی است. برای آرامش سوریه باید یک سوریه دموکراتیک ایجاد شود. ما نیز با این امید و باور مبارزه میکنیم.»
«عراق باید به همکاری با دولت ترکیه پایان دهد»
غریب حسو، در مورد همکاری عراق و دولت ترکیه این هشدارها را داد: «زمانی که رژیم اسد بر سر قدرت بود، همه کشورهای منطقه با آن در ارتباط بودند. عراق نیز با رژیم، ایران و ترکیه پیمانهایی داشت. هدف از این همکاریها چه بود؟ در مورد وضعیت سوریه بود. پیمانهایی که بین دولت ترکیه و عراق منعقد میشد، بر اساس وضعیت سوریه بود. اما رژیم سرنگون شد، همه پیمانهایی که در مورد سوریه منعقد شده بود نیز باید لغو شوند. عراق نباید دیگر به پیمانهایی که با رژیم سوریه امضا کرده بود، عمل کند. پیمانها با دولت ترکیه نیز باید لغو شوند. اگر عراق به این پیمانها ادامه دهد، ضعیف خواهد شد. در ترکیه مردم هزینه این کار را میدهند، در صورت ادامه این کار (پیمانها) عراق نیز هزینه آن را خواهد پرداخت. اما اگر این پیمان را لغو کند، قدرتمند خواهد شد.»
غریب حسو رئیس مشترک پید، خاطرنشان کرد که اگر عراق اراده مردم عراق و به ویژه جامعه ایزدی را به رسمیت بشناسد، میتواند خود را از یک وضعیت خطرناک نجات دهد و سخنان خود را اینگونه ادامه داد: «اما اگر حقوق همه گروههای عراقی را به رسمیت بشناسد که در رأس آنها جامعه ایزدی و شنگال قرار دارند، دیگر دولت ترکیه نمیتواند در عراق دخالت کند. اکنون عراق ضعیف است و نیروی نظامی ندارد. حفاظت هوایی و هواپیماهای جنگی ندارد. این نیز به دلیل پیمانهای آن با دولت ترکیه است. دولت ترکیه، یک دولت ضعیف و بدون محافظ در کنار خود میخواهد. کاری که بر سر عراق آوردند، اکنون بر سر سوریه نیز میآورند. همه سلاحهای هوایی آنها از بین رفت. همه موشکهای دفاع هوایی سوریه بمباران شدند. چه کسی این را میخواهد؟ البته در رأس آنها دولت ترکیه این را میخواهد. آنها اینگونه عمل میکنند تا این دولتها نتوانند از خود محافظت کنند و آشفته باشند. اکنون در سوریه فقط کلاشنیکف باقی گذاشتهاند که آن هم یک سلاح انفرادی است. اگر آن پیمان با دولت ترکیه ادامه یابد، فتنه و حتی جنگ داخلی نیز در سوریه رخ خواهد داد. برای اینکه این اتفاق نیفتد، باید این پیمانهایی که با دولت ترکیه ایجاد کردهاند، پایان داده و لغو شوند. اگر عراق میخواهد قدرتمند شود، باید نه به این پیمانها، بلکه به جامعه خود بازگردد. این پیمانها برای نابودی و قتلعام هستند. در ذات خود سیاست قتلعام، غارت و مداخله را در بر دارند. منطقه کوردستان نیز دیگر نباید به این پیمانهای قبلی باور داشته باشد. زیرا نقشه قرن گذشته از بین میرود و نابود میشود. نقشه قرن جدید بیشتر به پیمانهای اجتماعی بین مردم متکی خواهد بود. پیمانهای قبلی بر جنگ و قتلعام استوار بودند. باید صفحه جدیدی باز شود و این نیز با اتحاد بین مردم ایجاد میشود. اتحاد واقعی اتحاد با مردم است، نه با دولتها. اما بدون شک اتحاد با دولتها نیز میتواند در چارچوب حفظ منافع مردم ایجاد شود.»
غریب حسو، رئیس مشترک پید، به وضعیت نامشخص در منطقه اشاره کرد و از عراق خواست که وضعیت ایزدیها را روشن کند. حسو گفت: «هرچند وضعیت آرامی وجود داشته باشد، مشخص نیست که آینده چگونه خواهد بود. بنابراین لازم است که دولت عراق وضعیت ایزدیهای شنگال را مورد مداقه قرار دهد و آن را حل کند. نباید با دید تحقیرآمیز به ایزدیها نگاه کند. به رسمیت نشناختن ایزدیها نقض حقوق و قانون است. درست است که شنگال بخشی از عراق دیده میشود، اما خودمدیریتی و ویژگیهای باورداشتی و ملی خود را نیز دارد. عراق نیروهای نظامی زیادی را در شنگال مستقر کرده و تمرکز خود را بر آنجا گذاشته است. با این کار میخواهند ایزدیها را بترسانند. این نیز نشان میدهد که آیندهای تاریک برای ایزدیها پیشبینی میشود. این نیز ریشه در پیمانها با دولت ترکیه دارد. اگر این پیمانها با دولت ترکیه لغو شوند، ناچارند وضعیت ایزدیها را بررسی کنند و جامعه ایزدی را به عنوان یک جامعه، باورداشت، ملت و فرهنگی بسیار کهن به رسمیت بشناسند.»