تولای حاتماوغوللاری، رئیس مشترک حزب برابری و دموکراسی خلقها (دم پارتی)، در نشست گروهی حزب خود در مجلس، تحولات روز را ارزیابی کرد و همچنین خواستار بازگرداندن پیکر ناظم حکمت، شاعر فقید، به ترکیه شد.
تولای حاتماوغوللاری گفت: «در این زمینه باید گامی برداشته شود. در عینحال برای ایجاد صلحی پایدار، حفظ حافظه جمعی و مواجهه با تاریخ نیز، امر مهمی میباشد.»
آنچه در غزه میگذرد، مملو از درسهایی برای آینده است
تولای حاتماوغوللاری با اشاره به تحولات جهانی و منطقهای، گفت: «خاورمیانه به عنوان منطقهای که صحنه رقابت و مبارزه برای نفوذ قدرتهای جهانی و منطقهای است، هر روز شاهد تحولات جدیدی است. آنچه در غزه میگذرد، همانطور که قبلا نیز بیان کردیم، نقطه صفر بشریت است. این عمیقترین نقطه درد است. آنچه در آنجا رخ میدهد، مملو از درسهایی درباره چگونگی تصور نظم در آینده است.»
تولای حاتماوغوللاری ادامه داد: «متاسفانه حقوق بینالملل به یک ورق کاغذ و هنجارها به هیچ تبدیل شدهاند. حل این گره گوردین (گره کور) در فلسطین بسیاری از مسائل را حل خواهد کرد و به ایجاد ثبات کمک خواهد کرد. از سوی دیگر، جنگها و بحرانهای دوره جدید با حمایت انگلیس و آمریکا و پیشاهنگی کشورهای خلیج و اسرائیل شکل میگیرند. ساختار ژئوپلیتیک منطقه در حال گذراندن یک فرآیند تحول آشفته است. دینامیکهای داخلی، موازنه قدرت و نقش بازیگران به طور ریشهای در حال بازسازی هستند. به عبارت دیگر، پوسته همان است اما درون به سرعت در حال تغییر است.
ژئوپلیتیک کورد، دروازه خروج از هزارتو است
اخیرا در خاورمیانه سه نقطه اصلی به وجود آمده است؛ نوسانات شدید ناشی از تاثیر قدرتهای جهانی در منطقه، رقابتهای داخلی قدرتهای منطقهای و بحران نمایندگی مردم. ژئوپلیتیک کورد، که نقش کلیدی در حل بسیاری از مشکلات پیچیده منطقه ایفا میکند، دروازه خروج از هزارتوی خاورمیانه است. کسانی که این دروازه را نادیده میگیرند، محکوم به گم شدن در این هزارتو هستند. به همین دلیل، اهمیت واقعیت کورد برای تمام منطقه، به ویژه ترکیه، سوریه، عراق و ایران، یک بار دیگر به طور تاریخی آشکار شده است.
ترکیه باید از روژاوا بازدید کند
تاریخچه و موقعیت ژئواستراتژیک ترکیه، نقش آن را در منطقه به یک آستانه حساستر رسانده است. بسیار مهم، فوری و ضروری است که ترکیه از طرف بودن خارج شده و نقش پیشگام میانجیگری برای حل مشکلات و صلح منطقه را بر عهده بگیرد. منطقه به شدت به این رویکرد نیاز دارد. این رویکرد هم به نفع جامعه ترکیه و هم به صلح منطقه کمک بزرگی خواهد کرد. ما از صمیم قلب به این موضوع اعتقاد داریم. به عنوان مثال، بازدید ترکیه از شمال و شرق سوریه، یا استقبال از هیئتهای دولتی از آنجا در آنکارا یا روژاوا.
این فقط برای صلح داخلی ترکیه نیست...
ما معتقدیم این اقدام به پیشرفت سالمتر روند صلح کمک شایانی خواهد کرد. این فقط برای صلح ترک و کورد و فقط برای صلح داخلی ترکیه نیست. ما بار دیگر بر این موضوع تاکید میکنیم؛ ما واقعا این موضوع را بسیار مهم میدانیم و هرگز از بیان آن در هر فرصتی عقبنشینی نکردهایم. این گامها به صلح ترکیه و منطقه کمک بزرگی خواهد کرد. از اینجا بار دیگر فراخوان خود را تکرار میکنیم؛ بیایید همه با هم صلح را بنا کنیم. در عین حال، بیایید همه با هم صلح منطقه را برقرار کنیم. بیایید همه با هم یک ترکیه دموکراتیک و یک جمهوری دموکراتیک را بنا کنیم.»
فراخوان در رابطه با «کووید-۱۹»
تولای حاتماوغوللاری با اشاره به حذف بند «کووید-۱۹» از دهمین بسته قضایی، اظهار داشت که این وضعیت بیاعتمادی در جامعه را افزایش داده است.
تولای حاتماوغوللاری در ادامه گفت: «در حالی که نسبت به عدم ایجاد زیرساخت قانونی برای این روند بیاعتمادی وجود دارد، ما چگونه میتوانیم محیط صلح را بسازیم؟ آیا این یک سوال بزرگ در برابر ما نیست؟ ببینید، دهها هزار زندانی رویای گذراندن عید را در خانه خود داشتند. خانوادههایشان اینجا بودند و آنها انتظار داشتند عید را با نزدیکان خود جشن بگیرند. امید میلیونها نفر نباید قربانی نگرانیهای حزب عدالت و توسعه (آکپ) شود. نگرانی این جامعه از نگرانیهای تمام احزاب سیاسی مهمتر است. نگرانی ۸۶ میلیون شهروند، نگرانیهای مشترک ما، باید از یک حزب سیاسی فراتر رود. ما گفتیم که این روند به آستانههای اجتماعی، سیاسی و روانی نیاز دارد.
قانون باید دوباره تنظیم شود
خواسته حزب ما به وضوح این بود: این قانون باید دوباره تنظیم شود تا تمام جرائمی را که در قانون کووید مستثنی شدهاند، شامل شود. شرایط آزادی مشروط در قانون مبارزه با تروریسم (TMK) باید لغو شود. اجرای مجازات حبس در منزل برای زندانیان مسن باید به قانون مبارزه با تروریسم اضافه شود. شرط 'خطرناک بودن برای امنیت جامعه' که مانع از آزادی زندانیان بیمار میشود، باید حذف شود. رویه استثناء خودکار مجازاتهای حبس ابد تشدیدشده از هر مقرراتی باید پایان یابد. خواستههای ما در مورد مقررات اجرا، یک لطف نیست، بلکه یک ضرورت است. این خواستهها بر حقوق اساسی بشر استوار است و با روح روند صلح همخوانی دارد.
این عید را به عیدی مضاعف تبدیل کنیم
ساعاتی قبل از اینکه پیشنویس قانون به صحن مجلس بیاید، بار دیگر فراخوان آشکار خود را به دولت تکرار میکنیم: بیایید، با گسترش مقررات کووید، این گام را با هم برداریم. این عید را به عیدی مضاعف تبدیل کنیم. یک هفته مهم و حساس را در رابطه با جامعه دموکراتیک و روند صلح پشت سر گذاشتیم. درک درست روند، بیان شجاعانه حقایق، و پرداختن آرام به این روند بدون توجه به وضعیت روحی و مشخص کردن کارهایی که باید انجام شود، ضروری است. مردمی که به اعمال و گفتار دولت نگاه میکنند، این سوال را میپرسند: 'چرا باید به این روند اعتماد کرد؟' و کسانی هم که در ابتدا از این روند بسیار استقبال کرده و میگفتند: 'مبارک باشد، صفحهای کاملا جدید در ترکیه باز میشود'، وقتی به این تحولات نگاه میکنند، همین سوال را دوباره میپرسند. سوال بسیار مهمی است. میلیونها شهروند ما این سوال را میپرسند.
حتما باید اقداماتی صورت گیرد
زیرا آنها میدانند که اقدامات کافی انجام نشده است. میلیونها نفر منتظر 'گودو' هستند که در این سرزمین منتظر صلح هستند. مسئول اصلی این وضعیت انتظار و کسی که باید در این زمینه گام بردارد، دولت است. دولت حتما باید اقداماتی انجام دهد. در این زمینه، وظایف و مسئولیتهای بسیار بزرگی بر دوش نهاد سیاست است. مردمی کردن این روند بدون تبعیض یک ضرورت است. سیاست باید در مردمی کردن آن پیشگام باشد.
کمیسیون باید هر چه زودتر تشکیل شود
یکی از تحولات مهم نیز مربوط به کمیسیونی است که در مجلس تشکیل خواهد شد. اظهارات آقای نومان کورتولموش، رئیس مجلس، مبنی بر 'تشکیل کمیسیون' بسیار مهم است. دیروز هم ایشان از ما بازدید کردند. در این دیدار دیدگاههای خود را با ایشان در میان گذاشتیم. ما به عنوان دم پارتی تاکید کردیم که کار کمیسیون به صورت نتیجهبخش مهم است. وقتی برای تلف کردن برای میهن وجود ندارد. کمیسیون باید هر چه زودتر تشکیل شود و به طور فعال کار خود را آغاز کند. منظور ما مکانیزمی است که تنها به حرف زدن بسنده نکند، بلکه پیشنهادات و جدول زمانی مشخص داشته باشد و به این جدول زمانی پایبند باشد و پاسخگو باشد.
با یک کمیسیون کارآمد باید گامهای سریع برداشته شود
بسیاری از دستورکارهای حیاتی از شوراهای محلی تا خلع سلاح، از عملکرد قضایی تا حقوق جمعی در برابر ما قرار دارد. با یک کمیسیون کارآمد میتوان گامهای سریع برداشت و به سرعت از این دور باطل خارج شد. تا زمانی که هر جمله را با این جمله به پایان نرسانیم که 'صلح و دموکراسی باید بنا شود'، تاریخ به ما گوش نخواهد داد. بنابراین، این کمیسیون باید به ندای تاریخ و صلح گوش فرا دهد و بتواند به بشریت نشان دهد که میتواند کمک بسیار بزرگی به صلح کند. باید به عنوان کمیسیونی که صلح را بنا نهاد، در تاریخ ثبت شود.
زنان باید بخش اصلی این روند باشند
زنان باید بخش اصلی تمامی این فعالیتها باشند. نمایندگی سازمانهای جامعه مدنی و سازمانهای دموکراتیک تودهای در کمیسیون تشکیل شده البته مهم است؛ نظرات و پیشنهادات آنها باید گرفته شود. اما ما به ویژه تاکید میکنیم که مهمترین قشری که باید به آن مراجعه شود، زنان و فمینیستها هستند. این نکته نباید هنگام تشکیل این کمیسیون نادیده گرفته شود. این بسیار مهم است. شنبه گذشته، به دعوت جنبش زنان آزاد (تژآ)، نمایندگان جنبش زنان ترکیه، فمینیستها و تمامی نمایندگیهای جنبش زنان کورد در ترکیه، یک راهپیمایی بسیار قدرتمند در شهر آمد برگزار کردند. من هم شرکت کردم. واقعا راهپیمایی تاثیرگذاری بود، با پیامهای عالی، مشارکت و به ویژه ترکیب خود. زنان در خیابانهای آمد برای خواسته صلح و راهحل دموکراتیک جامعه راهپیمایی کردند. از تمامی زنانی که در این فعالیت زحمت کشیدند، تشکر میکنیم. 'ژن، ژیان، آزادی'.
پیمان اجتماعی جدید
بحثهای قانون اساسی مطرح شده است. بحثهای قانون اساسی نباید قربانی هیچ تابو یا بحثهای مسدودکننده شود. اگر میگوییم 'قانون اساسی جدید برای قانون اساسی جدید'، قانون اساسی واقعا باید جدید باشد. اگر میگوییم 'یک قانون اساسی مدنی که از رژیم قیم رها شده باشد'، باید واقعا یک قانون اساسی مدنی باشد که از هر نوع رژیم قیم رها شده باشد. در این زمینه، مسئولیت اصلی بر عهده دولت است. با کنار گذاشتن رویکردهای کلی، نیاز به یک پاکسازی راه وجود دارد که همه را در این روند مشارکت دهد. در این راستا، تاکید آقای باغچلی بر هویت و خواهری-برادری جدید مهم است. وسیعترین اجماع اجتماعی، از اصول جداییناپذیر روح فرآیند تدوین قانون اساسی دموکراتیک است. همچنین، همانطور که آقای اوزگور اوزَل بیان کرد، پیمان اجتماعی جدید باید راهحلی را ارائه دهد که از آموزش به زبان مادری و تعریفی فراگیر از شهروندی نیز حمایت کند. قانون اساسی به معنای تاسیس تمامی حقوق و قوانین یک جامعه بر اساس حق شهروندی برابر است. روح آن تنها زمانی واقعا یک قانون اساسی جدید و دموکراتیک خواهد بود که اینگونه شکل گیرد. تاسیس و تحکیم صلح داخلی، حقوق شهروندی برابر و عدالت، و تاسیس آزادیها امکانپذیر است. راه همین است و راه دیگری وجود ندارد.
این تابستان یک کارزار سازماندهی را آغاز خواهیم کرد
فعالیتهای ما در مورد این روند سرعت گرفته است. ما همیشه گفتهایم که صرفا صحبت کردن در مورد صلح و فرآیند جامعه دموکراتیک را صحیح نمیدانیم. در اینجا به اجرا نیاز داریم. نه تنها دم پارتی، بلکه تمامی احزاب سیاسی و اقشار اجتماعی باید در جامعه سخت کار کنند تا صلح واقعا محقق شود. در این زمینه، نه تنها در حرف، بلکه در عمل باید گامهایی برداشته شود. صلح تنها با حمایت از مذاکرات و مبارزهای قوی میتواند بنا شود. اگر یک پای آن پارلمان باشد، پای دیگر خودِ جامعه است. خودِ سازماندهی اجتماعی است.
ما به عنوان دم پارتی، امروز نیز مانند دیروز، فعالیتهای خود را مطابق با فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک ادامه میدهیم. قصد داریم در این تابستان، با یک کارزار سازماندهی، این فعالیتها را به مرحلهای کاملا متفاوت برسانیم. کمیسیونهای ما ۲۴ ساعته کار میکنند. دم پارتی این تابستان، بیشتر در میدانها حضور خواهد داشت. صلح را سازماندهی خواهیم کرد، خودمان را سازماندهی خواهیم کرد. همه با هم در سازماندهی جامعه دموکراتیک مشارکت خواهیم داشت.»