ده‌ها تن از نمایندگان احزاب سیاسی و روشنفکران، چهرەهای دانشگاهی و هنرمندان در قصر رومینه، محل انعاد قرارداد عهدنامه لوزان که ٩٩ سال پیش در این شهر سوئیس به امضا رسید یک کنفرانس برگزار کردند. هدف از برگزاری این کنفرانس جلب توجه به تبعات اسفبار تقسیم خاک کوردستان میان چهار دولت- ملت ترکیه، ایران، عراق و سوریه بود که هر یک به نوبه خود در یک قرن گذشته مرتکب نسل‌کشی کوردها شدند. این کنفرانس با یک قطعنامه به کار خود پایان داد.

نمایندگانی از چهار بخش کوردستان با سخنرانی در کنفرانس تصریح کردند پیمان لوزان سرنوشت کوردها را معلوم می‌کرد در حالی که نمایندگان این مردم در آن حضور نداشتند و اراده‌شان نادیده گرفته شد. عهدنامه لوزان در این کنفرانس یک تأئیدیه بین‌المللی برای نسل‌کشی کوردها تلقی شد، عهدنامه‌ای که در عین حال موجب قتلعام مردم ارمنی، آشوری، سریانی و کلدانی شد.

پس از عقد پیمان لوزان توسط فاتحان جنگ جهانی اول بهمراه نمایندگان برخی کشورهای دیگر بود که ترکیه ضمن کشتار صدها هزار انسان کورد اقدام به کوچاندن مردم بومی کرد و با ظلم و ستم و تحمیل گرسنگی و خونریزی، سیاست نسل‌کشی فرهنگی و فیزیکی را در دستور کار قرار داد. در عراق صدها هزار کورد کشته شدند از جمله ١٨٢ هزار نفر توسط رژیم بعث تحت نام عملیات انفال قتلعام شدند که بمباران شیمیایی حلبچه معروفترین آن است.

از سویی حکومت ایران رهبران کورد را به قتل رساند و ضمن ممنوع ساختن تحصیل به زبان کوردی اقدام به سرکوب خشن جنبش‌های کورد و تبعیض‌های نژادپرستانه در قانون اساسی کرد. سوریه هم کوردها را به عنوان شهروند دارای حقوق به رسمیت نشناخت و سیاست انحلال این جامعه را پی گرفت.

در نتیجه پیمان لوزان بود که در سراسر حدود مرزی کوردستان سیم‌های خاردار نصب شدند و نیروهای اشغالگر زیر این مرزها خون کوردها را سرازیر کردند.

حمله داعش به کوبانی، وضع کرکوک، نسل‌کشی ایزدیان شنگال و بمباران شیمیایی کنونی ترکیه علیه گریلاهای آزادی کوردستان هم تبعات همان پیمان لوزان هستند.

زبیر آیدار، عضو شورای اجرایی ک.‌ج.‌ک ضمن قرائت قطعنامه کنفرانس لوزان، خواستار فسخ قراردادی شد که نتایج آن چیزی بجز یک تراژدی انسانی نبود. او سازمان ملل را دعوت کرد طی گفتگوی با نمایندگان خلق‌های منطقه، نظر آنها را جویا شود و عهدنامه ‌دیگری بجای لوزان طبق واقعیت‌های موجود خاورمیانه به امضا برسد.

این قطعنامه تأکید کرد که نمایندگان چهار بخش کوردستان، مفاد عهدنامه لوزان را رد می‌کنند و به رسمیت نمی‌شناسند، بنابراین قراردادی غیرقانونی و فاقد مشروعیت است.

کنفرانس دیروز لوزان خواستار واکنش جامعه جهانی به کشتار کوردها و اشغال سرزمین‌های آنان شد و علاوه بر طرح درخواست به رسمیت شناخته شدن موقعیت رسمی روژاوا، در عین حال خواستار جبران خسارت مسیحیان منطقه شد که در پی عهدنامه لوزان نسل‌کشی شدند.