تونجر باکرهان، رئیس مشترک دم پارتی، در مورد لایحه بودجه مرکزی ۲۰۲۵ که بررسی آن در صحن عمومی مجلس آغاز شده است، صحبت کرد.
باکرهان اعلام کرد که در سوریه فرصت ورود به دورهای جدید وجود دارد و زمان آن فرا رسیده است که نه با حس نفرت، خشم و انتقام جویی بلکه بر مبنای ایجاد سیستمی دموکراتیک اقدام کنیم.
باکرهان اعلام کرد که باید درگیریها متوقف شوند و گفت: «ما از حکومت آکپ میخواهیم که سیاست صلح و چارهیابی را در سوریه در پیش گیرد و با خودمدیریتی شمال و شرق سوریه وارد گفتگو شود.»
یاکرهان اینگونه ادامه داد:
«وقتی به بودجه سال ۲۰۲۵ نگاه میکنیم، مبلغی که به کمک و حمایت اجتماعی اختصاص یافته است، ۶۵۱ میلیارد لیر است، اما بودجهای که به سود بانکی اختصاص داده شده است، سه برابر این رقم است یعنی ۱ تریلیون و ۹۵۰ میلیاد لیر. نمیتوانید بگویید که چنین بودجهای، بودجه فقرا کارگران، زنان، زحمتکشان، کارمندان و غیره است.
«نزدیکی به کوردها سودمند است»
نزدیکی به کوردهای خارج از مرزهای ترکیه سودمند است نه دشمنی با آنها. در مقطعی که توازنات سیاسی در سوریه از نو برقرار میشود، گفتگو با کوردها بدون شک سود زیادی برای ترکیه در بر خواهد داشت. ترکیه با در پیش گرفتن سیاستهای آشتی جویانه میتواند به الگویی در خاورمیانه تبدیل شود. کوردهای خارج از مرزهای ترکیه، تهدیدی برای ترکیه نیستند بلکه فرصتی برای صلح هستند. باید جمهوری ترکیه نیز این مسئله را ارزیابی کند. انکار و طرد، سیاست نیست و نباید هم باشد. برای تحقق صلح در خاورمیانه، وفاق منطقهای و روابط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بسیار مهم است. ما برای حمایت از هر گامی که حکومت در این راستا بردارد، آمادگیداریم.
کوردها طی بیست سال اخیر در راستای رهیافت دموکراتیک، به طور کلی ۱۲ راهحل و نقشه راه ارائه کردهاند. بیانیه رهیافت دموکراتیک، دوگانه چارهیابی و عدم چارهیابی در مسئله کورد، چارهیابی و صلح دموکراتیک، تلاش برای صلح عظیم، جمعیت آزاد و جنبش صلح، طرح صلح، قانون آشتی اجتماعی و مشارکت دموکراتیک، نقشه راه صلح، نقشه راه و رهایی دموکراتیک و روند حیات آزاد. اینها مقولات پروژه چارهیابی هستند. همه آنها برای حل بحرانهای کنونی هستند. تمام آنها در آرشیو دولت وجود دارند. متاسفانه این فرصتهای چارهیابی مورد ارزیابی قرار نگرفتند و در نظر گرفته نشدند. برعکس، گزارشهای سرکوب تهیه شدند و مسئله کورد را به بن بست کشاندند.»
«۱۲ غیرنظامی به قتل رسیدند»
تولای حاتماوغوللاری، رئیس مشترک دم پارتی نیز تاکید کرد که خاورمیانه بر اساس تحولات سوریه از نو طراحی میشود و گفت: «اهداف نهایی جنگهایی که در خاورمیانه به وقوع میپیوندند، مشخص است. اهداف عبارتند از : خنثی کردن ایران و در صورت امکان کشاندن آن به جنگ، محدود کردن روسیه، مسدود کردن پروژه کمربند و جاده چین، و درنتیجه تمام این اقدامات، در صورت لزوم برای محدود کردن محور آسیا-اقیانوسیه جنگ برپا شود. این تمام اهداف آنان است.»
تولای حاتماوغوللاری اعلام کرد که این تحولات بر ترکیه اثر خواهند داشت و گفت: «میخواهم به این مسئله بپردازم که این تحولات در سوریه و از جمله ایران زمینه جنگی بزرگ را ایجاد کرده است. باید بگویم که به طور ویژهای بر روی آن کار میشود. باید این طرحها را در نظر بگیریم. باید تحولات اخیر سوریه را به عنوان زمینهسازی برای جنگی بزرگتر ارزیابی کنیم. میدانیم که سازمانهای بزرگ و کوچک زیادی از جمله القاعده، جبهة النصره و امتداد آنان، هیئت تحریرالشام، در این منطقه ظاهر شدهاند.
این سازمانها باری دیگر در صحنه ظاهر شدهاند. سازمانهای تبهکاری که از سوی دولت ترکیه ایجاد شدهاند، اکنون در سوریه علیه کوردهای شمال و شرق این کشور و خلقهای سوریه به کار گرفته میشوند. تداوم بنبست مسئله کورد و دنبال کردن آرمان عثمانی نوین، بزرگترین تخریبی است که این حکومت در ترکیه و منطقه انجام داده است.
بگذاریم داعش و سازمانهای مشابه آن همسایه ما باشند یا مردم کورد؟
مداخلات گروههای تبهکار در برخی مناطق، باید فورا پایان یابد. باید خلقهای سوریه بر مبنایی دموکراتیک سرنوشت خود را تعیین کنند و در ایجاد قانون اساسی دموکراتیک مشارکت داشته باشند. مداخلات خارجی باید فورا پایان یابد. طبق اخباری که امروز منتشر شد، در عین عیسی ۱۲ نفر توسط پهپادهای ارتش ترکیه به قتل رسیدند که اکثر آنان کودک بودند. روزهاست که منبج بمباران میشود.
محل سکونت غیرنظامیان بمباران میشود. در داخل ترکیه از صلح حرف میزنند، اما به منبج، عین عیسی و تل رفعت حمله میکنند. چنین جهانی وجود ندارد. نیروهای مسلح ترکیه باید به حملاتشان پایان دهند. قطعا باید کیان سیاسی کوردها به رسمیت شناخته شود.»
تولای حاتماوغوللاری به «ممنوعیت» شعار «ژن ژیان آزادی» نیز واکنش نشان داد و میکروفون وی قطع شد.