گفته می‌شود جشن چهارشنبه سوری که اکنون شبیه به میدان جنگ است در گذشته‌های نه چندان دور پر از صفا و شادی بود. استفاده از مواد محترقه در این مراسم طی سال‌های اخیر نه تنها جان تعداد قابل توجهی انسان را گرفته است بلکه صدمات شدیدیبه حیات وحش و طبیعت می‌زند.

چهارشنبه سوری یک مراسم سنتی فرهنگی است که در سال‌های اخیر جنبه اعتراضی هم پیدا کرده و به فرصتی برای گردهمایی مردم در خیابان‌ها بدل شده. ایرانیان در گذشته با افروختن آتش در شامگاه آخرین چهارشنبه سال، این مراسم را برگزار می‌کردند.

اما یک پدیده نوظهور به این مراسم باستانی اضافه شده که علیرغم هیجان‌آور بودن آن برای بخشی از کودکان و جوانان، هرساله تعداد زیادی قربانی می‌گیرد. این عادت اشتباه، همان استفاده از مواد محترقه است که می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد.

استفاده از مواد منفجره طی دو دهه اخیر در پی آن افزایش یافت که بسیاری آنرا نافرمانی در برابر قوانین حکومت ایران تصور کردند.

بر اساس آمارهای رسمی، دستکم نوزده نفر در حوادث چهارشنبه سوری امسال جان خود را از دست دادند و همچنین قریب سه هزار نفر زخمی شدند. بیش از سی تن از مصدومین در بخش مراقبت‌های ویژه مراکز درمانی اوضاع مساعدی ندارند و ٩٢ نفر دیگر هم قطع عضو شده‌اند.

این آمار تکان‌دهنده است، اما فقط انسان‌ها قربانی مواد محترقه نمی‌شوند. این مواد به حیات وحش و زیست‌بوم هم به شدت لطمه می‌زند. تحقیقات نشان می‌دهد حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد سگ‌ها و گربه‌ها از صدای ترقه می‌ترسند و باعث وحشت آن‌ها می‌شود.

صدای انفجار همچنین باعث وحشت پرندگان می‌شود. پرندگان ماده که در این فصل روی تخم نشسته‌اند، وقتی از لانه می‌روند، تخم‌ها سرد می‌شوند و جوجه‌های داخل آن‌ها می‌میرند. همچنین با توجه به حساس بودن قلب پرندگان، صدای انفجار ترقه و نارنجک در مراسم چهارشنبه سوری سبب سکته و مرگ تعداد نامعلومی از آنها می‌شود.

علاوه بر آلودگی صوتی، مواد سمی موجود در ترقه‌ها و فشفشه‌ها برای محیط زیست و موجودات زنده خطرناک هستند. این مواد می‌توانند باعث ایجاد عوارض جسمی و عصبی برای کلیه جانداران شوند. برخی آتش بازی‌ها از سویی موجب آتش گرفتن درختان می‌شود.