به اسارت گرفتن رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در امرالی وارد بیست و پنجمین سال خود می‌شود و نزدیک به ۳ سال است که از وی هیچ خبری در دست نیست. برای شکستن این انزوا و تضمین آزادی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان که از حق ملاقات با خانواده و وکلای خود به طور کامل محروم شده است، در ۱۰ اکتبر در ۷۴ مرکز در سراسر جهان با بیانیه‌های مشترک کارزار «آزادی برای عبدالله اوجالان، راه حل سیاسی برای کوردها» آغاز شد.

نهادها و سازمان‌های بین‌المللی به ویژه سی‌پی‌تی که فقط این سازمان امکان ورود به امرالی را دارد، همچنان در برابر انزوای شدید رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان سکوت می‌کنند. کارزار آزادی با مشارکت اقشار مختلف اجتماعی روز به روز در حال گسترش است.

وکیل فرانکو دانیلی که بین سال‌های ۱۹۹۸-۲۰۰۰ و ۲۰۰۶-۲۰۰۸ معاون وزیر امور خارجه ایتالیا بود، یکی از اعضای کمیسیون امور خارجه و یکی از سیاستمداران برجسته ایتالیا در مورد روند دستگیری رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در کنیا و شرایط انزوا با آژانس ما خبرگزاری فرات (ANF) صحبت کرد.

-اول از همه می‌خواهیم با توطئه بین‌المللی ۱۵ فوریه علیه رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان شروع کنم. یکی از ارکان مهم این توطئه ایتالیا بود. عبدالله اوجالان قبل از دستگیری مدتی در ایتالیا بود. ممکن است این مرحله را کمی توضیح دهید؟ چرا عبدالله اوجالان مجبور شد ایتالیا را ترک کند؟

آن زمان من معاون وزیر امور خارجه نبودم. اما من با دوستم رامون مانتووانی در کمیسیون امور خارجه بودم. اگر درست یادم باشد؛ عبدالله اوجالان به همراه رامون مانتووانی با هواپیمای روسی از روسیه به ایتالیا آمدند.

به نظر من، بزرگترین عامل خروج عبدالله اوجالان از ایتالیا این بود که دولت ایتالیا در آن زمان به اندازه کافی شجاع نبود. دولت ایتالیا به دنبال راه حلی برای پرهیز از مشکلات سیاسی در روابط خود با ترکیه بود. جستجوی چنین راه حلی در خروج عبدالله اوجالان از ایتالیا موثر بود. ماندن عبدالله اوجالان در ایتالیا به شجاعت، عزم و استقلال نیاز داشت. به نظر من، نخست وزیر وقت، ماسیمو دالاما، در این موارد کوتاهی کرد. برای تضمین آزادی عبدالله اوجالان به دنبال راه حل‌هایی بود، اما چون عبدالله اوجالان پس از خروج از ایتالیا مدتی در کنیا بازداشت بود، این روش به نتیجه نرسید.

-نقش کشورهایی مانند آلمان و آمریکا در خروج عبدالله اوجالان از ایتالیا و دستگیری او چه بود؟

در آن زمان همه کشورها قبل از هر چیز خواهان حفظ روابط اقتصادی خود با ترکیه بودند. مثلا آلمان، فرانسه و ایتالیا در آن زمان روابط اقتصادی خوبی با ترکیه داشتند. آلمان اولین کشور با قوی‌ترین روابط اقتصادی با ترکیه است. فرانسه نیز همینطور است.

ایتالیا پنجمین کشوری است که روابط اقتصادی قوی با ترکیه دارد. همه این کشورها در آن زمان به ترکیه سلاح می‌فروختند. جمهوری دموکراتیک سابق آلمان تقریباً تمام نیازهای تسلیحاتی ترکیه را برآورده کرد. همزمان فرانسه به ترکیه هواپیماهای جنگی فروخت. همه این کشورها به جای دادن فرصت ماندن در اروپا به عبدالله اوجالان، سعی کردند از روابط اقتصادی خود با ترکیه محافظت کنند.

- همانطور که می‌دانید عبدالله اوجالان به عنوان یک بازیگر مهم در حل مسئله کوردها دیده می‌شود. نظر شما در مورد نقش عبدالله اوجالان در حل مسئله کوردها چیست؟

عبدالله اوجالان راه حلها و فرصت‌های مهم بسیاری را برای حل مسئله کورد ارائه کرده است. عبدالله اوجالان در زمانی که در زندان بود کتاب‌های مهمی در زمینه راه حل‌های جامعه شناختی، سیاسی و اقتصادی نوشت. عبدالله اوجالان مسائلی را که نه تنها برای کوردستان و ترکیه، بلکه در سطح جهانی به دموکراسی کمک می‌کند، بررسی کرد. از همه مهمتر عبدالله اوجالان راه حل‌های مهمی برای پایان دادن به مسئله کوردها ارائه کرد. من این را بسیار مهم می‌دانم.

برای حل مسئله کوردها باید دو طرف وجود داشته باشد. ترکیه نیز یکی از آنهاست، اما ترکیه نمی‌خواهد روش‌های راه حل ارائه شده توسط عبدالله اوجالان برای حل مسائل را عملی کند و نمی‌خواهد به حرف او گوش دهد. عبدالله اوجالان فرصت هیچ گفتگویی را ندارد. یعنی ترکیه موضعی به نفع راه حل نشان نمی‌دهد.

انزوا بر خلاف تمام توافق‌های حمایت از حقوق بشر است

- عبدالله اوجالان که ۲۵ سال در امرالی اسیر بوده است، نزدیک به ۳ سال است که در شرایط سخت انزوا نگهداری می‌شود. نمی‌توان هیچ اطلاعاتی در مورد او بدست آورد. شرایط انزوای عبدالله اوجالان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

شرایط انزوای عبدالله اوجالان توسط بسیاری از محافل محکوم و منعکس شد. شرایط زندان عبدالله اوجالان غیرقابل قبول است. این شرایط مغایر با تمامی توافقات بین‌المللی حقوق بشری است. من معتقدم که باید علیه شرایط عبدالله اوجالان در همه جا در سطح اجتماعی اقداماتی انجام شود. باید علیه شرایط دستگیری و زندان عبدالله اوجالان، نه تنها در غرب، بلکه در هر مکانی که حقوق بشر رعایت می‌شود، باید اقداماتی صورت گیرد. باز هم می‌گویم : شرایط بازداشت و زندان عبدالله اوجالان کاملاً غیرقابل قبول و ناقض همه توافق نامه‌هایی است که از حقوق بشر حمایت می‌کند.

-همانطور که اشاره کردید، ترکیه با منزوی کردن عبدالله اوجالان، آشکارا بسیاری از قراردادهای بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد. با وجود این، در میان نهادها و نیروهای مسئول حفاظت از این قراردادها سکوت حاکم است. سکوت غرب در این مورد را به خصوص در اروپا چگونه باید ارزیابی کرد؟

ما روندی شبیه به وضعیت بازداشت عبدالله اوجالان را تجربه می‌کنیم. همانطور که در آن زمان، امروز هم اتحادیه اروپا و کشورهای ناتو روابط سودمند قوی با ترکیه دارند و به همین دلیل در برابر این وضعیت سکوت می‌کنند.

من معتقدم که جنبش‌های جامعه مدنی و مردم باید به شرایط عبدالله اوجالان اعتراض کنند. آنها باید صدای خود را در برابر این وضعیت بلند کرده و به گوش جهانیان برسانند.

دولت‌ها ترجیح می‌دهند در مورد شرایط عبدالله اوجالان سکوت کنند، زیرا می‌خواهند از منافع اقتصادی خود با ترکیه محافظت کنند. کشورهای اتحادیه اروپا از ترکیه می‌ترسند. زیرا فکر می‌کنند ترکیه درهای خود را به روی مهاجران باز خواهد کرد. در مقابل باج خواهیهای ترکیه سر تعظیم فرود می‌آورند، میلیاردها دلار می‌پردازند و می‌خواهند به روابط اقتصادی خود با ترکیه ادامه دهند.

گویی این‌ها کافی نیست، آنها سیاست دوجانبه ترکیه در داخل ناتو را نیز می‌پذیرند. ناتو به اردوغان اجازه می‌دهد تا برای منافع استراتژیک خود نقشی دوگانه ایفا کند. به عنوان مثال، ترکیه تصمیمات علیه روسیه را اجرا نکرده است. روزانه صدها هواپیمای روسی در ترکیه فرود می‌آیند. روسیه بسیاری از مواد تکنولوژیکی مورد نیاز ترکیه را تامین می‌کند.

درخواست مردم برای آزادی عبدالله اوجالان مهم است

-در ۱۰ اکتبر یک کارزار جهانی با درخواست «آزادی برای عبدالله اوجالان و راه حل سیاسی برای مسئله کورد» آغاز شد، نظر شما در مورد آن چیست؟

همانطور که قبلاً گفتم، دولت‌ها نمی‌خواهند صدای خود را علیه شرایط دستگیری و زندان عبدالله اوجالان بلند کنند. به همین دلیل، مردم و جوامع باید خود را اساس قرار داده و با آنها صحبت کنند. جوامعی که از دموکراسی و آزادی مردم حمایت می‌کنند، عبدالله اوجالان را درک خواهند کرد و با شرایطی که عبدالله اوجالان در آن نگهداری می‌شود، مخالفت خواهند کرد. هنگامی که مردم مطالبات خود را برای احترام به معاهدات حقوق بشری مطرح می‌کنند، دولت‌ها نیز این موضوع را مبنا قرار می‌دهند . بنابراین کارزار برای آزادی عبدالله اوجالان در سطح جهانی بسیار مهم است.

این مرحله روابط قوی بین افراد ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، مردم ایتالیا سال‌هاست که از عبدالله اوجالان و به ویژه مبارزات مردم کورد حمایت و پشتیبانی می‌کنند. به ویژه از حق مردم کورد برای خودمختاری، آزادی، صحبت به زبان مادری و حفاظت از فرهنگ خود حمایت می‌کنند. در این مرحله آنها با مردم کورد همبستگی زیادی دارند.

ترکیه آشکارا قوانین بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد

-با شرایط عبدالله اوجالان، دولت ترکیه به جنگ خود علیه کوردها ادامه می‌دهد. به روژاوا حمله می‌کند. بسیاری از مردم می‌گویند که ترکیه قوانین بین‌المللی را در سوریه نقض می‌کند. به عنوان یک حقوقدان، این حملات توسط دولت ترکیه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ترکیه نه تنها در سوریه، بلکه در عراق و در بسیاری از نقاط جهان قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند. به عنوان مثال، به حاکمیت لیبی احترام نمی‌گذارد، جایی که با ایجاد خط عبور، قوانین دریایی و قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.

حضور غرب در سوریه و سیاست آن به وضعیتی متناقض تبدیل شده است. کوردها علیه داعش که متشکل از افراط گرایان مذهبی و قاتلان سوریه است، جنگیدند. در آن زمان غرب احساس همدردی زیادی با کوردها داشت. امروز همان کوردها را فراموش کرده‌اند. ما فقط می‌توانیم شاهد حضور محدود ایالات متحده در آنجا باشیم. غرب، کوردها را به حال خود رها کرده‌اند. در برابر این نگرش، ما باید از روژاوا محافظت کنیم. در ایتالیا همدردی زیادی با روژاوا وجود دارد و واکنش زیادی در برابر حملات به کوردها وجود دارد.

هر وقت از مردم کورد تحت اشغال دولت‌ها صحبت می‌کنم، می‌گویم که زنان بیشترین آسیب را می‌بینند. اما با وجود این، امروزه در جهان نمونه‌ای از نقشی که زنان کورد به ویژه زنان روژاوا تحت عنوان دموکراسی و آزادی ایفا می‌کنند، وجود ندارد. مبارزه زنان کورد الهام بخش امروز زنان جهان شده است.

تصمیم اتحادیه اروپا در مورد پ‌ک‌ک مانع راه حل می‌شود

-یکی از موانع حل مسئله کوردها این است که اتحادیه اروپا همچنان پ‌ک‌ک را در فهرست سازمان‌های تروریستی نگه داشته است. این تصمیم اتحادیه اروپا همچنین دست دولت ترکیه را که در حال جنگ علیه مردم کورد است، باز می‌گذارد. به عنوان یک حقوقدان، اصرار اتحادیه اروپا بر این تصمیم را چگونه تفسیر می‌کنید؟

مانند بسیاری از مسائل دیگر، منافع اقتصادی و سیاسی در پس این تصمیم اتحادیه اروپا نهفته است. امروز اروپا بر حفظ روابط اقتصادی و سیاسی با دیکتاتوری مانند اردوغان اصرار دارد تا بسیاری از چیزها به ویژه تسلیحات را به ترکیه بفروشد و از ورود مهاجران به اروپا جلوگیری کند. همانطور که اشاره کردید، تصمیم اتحادیه اروپا در مورد پ‌ک‌ک مانع بزرگی در راه حل مسئله کوردها است.

اروپا همچنان معتقد است و می‌گوید که اردوغان از طریق یک انتخابات دموکراتیک به قدرت بازگشت. همانطور که سازمان امنیت اروپا اعلام کرد که انتخابات در جایی برگزار شد که نامزدهای اپوزیسیون با نفوذ و با تصمیم دادگاه از رقابت حذف شدند، رسانه‌های مخالف ساکت شدند، دوستان آنها به قوه قضائیه منصوب شدند، همه فرصت‌های مالی در اختیار یک حزب قرار گرفت و تمام دادگستری تحت کنترل آنها درآمد، من معتقدم که نه آزاد است و نه دموکراتیک. اردوغان پیش از آغاز رای گیری در انتخابات پیروز شده بود. چون اردوغان خودش همه چیز را کنترل می‌کند. انتخاباتی که در چنین فضایی برگزار می‌شود را نمی‌توان دموکراتیک دانست.

-در نهایت چیزی هست که بخواهید اضافه کنید؟

بله، ما باید به کار خود برای آزادی عبدالله اوجالان و تحقق حقوق خلق کورد ادامه دهیم. برای آزادی عبدالله اوجالان باید کشورهای غربی به ویژه مردم و نهادهای مدنی را بسیج کنیم. من باور ندارم که دولت‌ها صدای خود را علیه شرایط بازداشت عبدالله اوجالان بلند کنند. بنابراین، در برابر این وضعیت، همه کسانی که به دموکراسی در غرب و اروپا معتقدند، زنان، مردان، همه کسانی که از آزادی مردم و کل جامعه محافظت می‌کنند باید برای آزادی عبدالله اوجالان بسیج شوند.